Алтайдын Чолмоны

«Албатылык бюджеттиҥ» эп-аргалары: улуска билдирлӱ туза экелер

31.03.2020

«Единая Россияныҥ» Генеральный совединиҥ качызы Андрей Турчак партияныҥ Генсовединиҥ Тӧргизиниҥ јуунында тергеелерде «албатылык бюджетированиениҥ» эп-аргаларын јӱрӱмге кийдирери аайынча иште эрчимдӱ турушсын деп,  коллегаларына баштанган — ол керегинде јасак јӧптӧлгӧн лӧ кийнинеҥ.

«Тургуза ӧйдӧ Госдумада шӱӱжӱде «Единая Россияныҥ» баштаҥкайлу бюджетирование керегинде, ӧскӧлӧп айтса, «албатылык бюджет» деген јасагыныҥ ӱлекери бар. Оны президент јӧмӧгӧн лӧ ол баштапкы кычырышты ӧткӧн. Экинчи кычырышка бис тергеелерле кожо бир кезек тӱзедӱлер кийдиргенис» – деп, ол јартаган.

Турчактыҥ темдектегениле, бу јасактыҥ ӱлекери текши ороон ичинде «албатылык бюджетированиениҥ» эп-сӱмелерин кийдирер бирлик тап-эрик тӧзӧлгӧни салат. «Бистиҥ амадубыс – јӧптӧлӧтӧн јасак канча ла кире эрте иштеп баштазын деп эдери болуп јат. Улуска чындаптаҥ да билдирлӱ туза экелзин» – деп, партияныҥ Генсовединиҥ качызы темдектеген.

Бого тӱҥей јасактар Ростовский, Курганский, Нижегородский, Ярославский, Волгоградский, Тюменский, Свердловский областьтарда, Башкортостан, Коми, Татарстан республикаларда, Ставропольский ле Приморский крайларда, бир кезик тергеелерде иштейт. Олордыҥ шылтузында улус бойына керектӱ јербойыныҥ учурлу сурактарыныҥ – јолдор ло тротуарлар, балдар ойноор ло спортивный площадкалар тудары, парктарды ла скверлерди, культураныҥ объекттерин јарандырары – аайына чыгат. Граждандардыҥ баштаҥкайлу группалары акча-манат керек болгон ӱлекерлерди бойлоры ла талдайт. Бюджеттиҥ акчаларын ӱлештирер тушта олордыҥ шӱӱлтелери ајаруга алынат. Темдектезе, Приморьениҥ эл-јоныныҥ баштаҥкайы туралардыҥ јанындагы јерлерди јарандырары аайынча «1000 двор» деп адалган краевой программаныҥ тӧзӧлгӧзине салынган.

Алтай Республикада бюджетти јӧптӧӧрдӧҥ озо «нулевой кычырыштар» ла публичный угуштар ӧдӧт. Анаҥ башка, граждандардыҥ шӱӱлтези партияныҥ «Городская среда» ӱлекери аайынча јазайтан јондык јерлерди талдаарын чокымдайт. Анайда ок партияныҥ «Кичӱ Тӧрӧлиниҥ культуразы», «Балдардыҥ спорты» ла оноҥ до ӧскӧ ӱлекерлерин бӱдӱрер ууламјыларды темдектейт.

«Единая Россияныҥ» тергеелик бӧлӱгиниҥ качызы, Федерация Совединиҥ турчызы Татьяна Гигельдиҥ шӱӱлтезиле болзо, бӱгӱн «албатылык бюджет» суруда ла јӱрӱмде керектӱ болгонын кӧргӱзип салды.

«Бу јасактыҥ ӱлекери јӧптӧлгӧн соҥында, граждандар јербойыныҥ бюджединиҥ акчазын озо ло баштап кандый ууламјыларга аткарарын бойлоры чокымдаар аргалу болор. Ӧмӧ-јӧмӧ иште, качан баштаҥкай ӱнбереечилердиҥ бойлорынаҥ келип турза, акча-манат бойыныҥ амадузына эки катап једет деп бодойдым – олор эл-јон ортодо оҥдомол табат ла олордыҥ шӱӱлтелерине тайанган сурактарды бӱдӱрет» – деп, Татьяна Гигель темдектеген.

Госдума «Единая Россияныҥ» баштаҥкайлу («албатылык») бюджетирование јанынаҥ јасагыныҥ ӱлекерин баштапкы кычырышта јӧптӧгӧн. Ол јербойыныҥ бюджеттериниҥ акчаларын озо ло баштап кандый сурактардыҥ аайына чыгарга ууламјылаарын граждандардыҥ бойлорына шӱӱр арга берет. Партияныҥ тергеелердеги бӧлӱктери депутат-единороссторло кожо экинчи кычырышка тӱзедӱлер белетеген. Бу документтиҥ шылтузында јербойында «албатылык бюджетированиениҥ» эп-сӱмелерин тӧзӧӧр ченемел ајаруга алынар деп, јасактыҥ ӱлекериниҥ авторлоры бӱдет.