Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Бастыра арганы — коронавирусты болдыртпазына

07.04.2020

“Единая Россия” партияныҥ тергеелик јондык приемныйында тӧзӧлгӧн волонтерлордыҥ тӧс јери пандемияныҥ ӧйинде пенсионерлерге болуш јетирерин улалтып туру. Олор чокым сурулар аайынча иштеп јадылар. Јаан јашту улуска болушты бойыныҥ кӱӱндериле “Единая Россия” партияныҥ турчылары, оны јӧмӧп турган улус, студенттер, “Јиит гвардияныҥ”, “Јеҥӱниҥ волонтерлоры” деген јондык организациялардыҥ турчылары јетирет.

Тургуза ӧйдӧ бойлорыныҥ кӱӱниле иштеп турган волонтерлордыҥ тӧс јерине јондык ишчилер, студенттер ле «Единая Россия» партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ турчылары кирет. Оныҥ туружаачыларыныҥ тоозы тӧрт јӱстеҥ ажыра.  Јаан јашту улуска болуш јетирип турган бу тӧс јер коронавирусты болдыртпазын јеткилдеп турган республикан штабла јуук колбу тудат.

Бӱгӱнги кӱнге јетире тӧс јерге јетеннеҥ ажыра кижи баштанган. Бежен тӧрт угузу аайынча адылу болуш јетирилген. Арткан улуска дезе башка-башка консультациялар берилген ле јартамалдар эдилген. Волонтерлор јаан јашту улустыҥ айылдарына барардаҥ озо југуш оору јанынаҥ таскамалду ӱредӱ ӧдӧт. Олор «кызу колбуга» келген бастыра јетирӱлерле таныжат. Тӧс јер бойы эмчилик маскаларла, југуш ооруныҥ вирустарын јоголтор јӱзӱн-башка аҥылу эдимдерле толо јеткилделген.

«Единая Россия» партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ качызы, Федерация Советтиҥ турчызы Татьяна Гигель тулаан айдыҥ 30-чы кӱнинеҥ ала кандык айдыҥ 5-чи кӱнине јетире волонтерлордыҥ тӧс јерине 76 кижи баштанган деп айдат. Республиканыҥ тӧс калазында — Горно-Алтайскта јаткан улустаҥ тӧс јерге 45 кижи баштанган. Волонтерлор Горно-Алтайскта 39 кижиниҥ айылына барып јӱргендер. Улуска болуш јетирип турган јииттер бойлоры база эрчимдӱ иштейдилер. Олор јаан јашту улустыҥ айылдарына телефон согуп, болуш керек пе, јок по деп сурап угадылар. Чой аймактыҥ депутаттар Совединиҥ председатели, «Единая Россия» партияныҥ аймактагы бӧлӱгиниҥ качызы Зураб Колосов дезе ветерандарга акту бойы телефон согуп, олор ортодо јартамалду иш ӧткӱрген.

 

Болуштыҥ тӧс јери иштейт

Тӧс јердиҥ ачылганынаҥ бери  кӧп эмес ӧй ӧткӧн. Кыска бу ӧйдиҥ туркунына волонтерлор јетеннеҥ ажыра пенсионерге, јажы јаан улуска ла Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачыларына телефон соккондор. Олор јажы јаан улусты коронавирустыҥ ӧйинде айылдарынаҥ чыкпазын деп сурагандар. Аш-курсакты, эмдерди, эмденерге керектӱ ӧскӧ дӧ эдимдерди олорго “Единая Россияныҥ” волонтерлоры јетирип берер.

Баштапкы кӱнде тӧс јерге колбуга Горно-Алтайсктаҥ айылдарында отурган алты кенек кижи чыккан. Керектӱ товарларды ла југушталатан немелерди јоголтотон јазалдарды экелип берзин деген бир канча звонок болгон. Волонтерлор айбыларды аай угуп, аш-курсакты ла ӧскӧ дӧ эдимдерди кенек улустыҥ айылдарына ол ло  тарый јетиргендер. Айылдыҥ ээлери олорды кӱӱнзеп уткыгандар. База бир пенсионердиҥ билези коммунал тӧлӧмирди тӧлӧп, айылга аш-курсак экелип берзин деп сураган. Болуш јетиреечи студенттер бу билениҥ айбызын бӱдӱрген айас олорго ЖКХ-ныҥ тӧлӧмирин дистанционный дейтен эп-аргала канайда тӧлӧйтӧнин јартап, айдып бергендер. Ол кӱн волонтерлор инсульттыҥ кийнинде эмденип турган бир эр кижиге база болуш јетиргендер.

“Единая Россия” партияныҥ тергеелик исполкомыныҥ башкараачызы Эмиль Тюхтенев волонтерлор јонјӱрӱмдик болуш јетирер службалардыҥ чыгартулу улузыла јуук колбуда иштеп јадылар деп темдектеген. “Бистиҥ республикада коронавирус болбозын деп, бастыра службаларга ӧмӧ-јӧмӧ иштеер керек. Коронавирусты тергееде болдыртпазын јеткилдеп турган республикан штабтыҥ чыгарган јӧптӧрин ле берген јакылталарын кыйалтазы јогынаҥ бӱдӱрип, јаҥыс ла окылу јетирӱлерге бӱдер керек. Бӱгӱнги кӱнде партияныҥ алдында су-кадыгы бек эмес јажы јаан улусты кичееп ле ко-рулап алар каруулу керек туруп јат” — деп, ол айткан.

Волонтерлор анайда ок “Албатыныҥ шиҥжӱзи” деген программаныҥ ижинде туружып, аш-курсактыҥ ла эмдердиҥ бааларын шиҥжӱлеер рейдтерде туружып јадылар. “Единая Россия” партияныҥ волонтерлорыныҥ тӧс јерине 8 (38822) 4-70-71 номерлӱ телефонго согор арга бар.

 

Студенттер болужат

Волонтерлордыҥ кыймыгузында туружып турган студенттерге олордыҥ ижи ӱредӱниҥ ле иштиҥ практиказын ӧткӧнине бодолду болор деп, “Единая Россия” партияныҥ пресс-службазы јетирет.

Коронавирусты болдыртпазын јеткилдеер ӧйдӧ мындый алтам студенттерге јарамыкту болор. Бу јанынаҥ “Единая Россия” партияныҥ исполкомы билимниҥ ле бийик ӱредӱниҥ министерствозыла кожо јӧптӧжӱ куучын ӧткӱрген.  Бу ведомство студенттердиҥ практиказы аайынча керектӱ документтерди јӧптӧп чыгарар ӧйдӧ партияныҥ эткен баштанузын ајаруга алар болуп молјонгон. “ВУЗ-тар ӧрӧлӧй турган ведомствоныҥ акт-документтерин сакыбай, студенттердиҥ практиказы аайынча суракты бойлоры ла кӧрӧр аргалу. Бис ӱредӱлӱ заведениелерге мындый арганы тузаланып баштазын деп јакыганыс. Биске студенттердиҥ бойлорыныҥ кӱӱн-санаазыла улуска болуш јетирерге турган кӱӱнин ӧчӱрбес керек” — деп, “Јаҥы школ” деген партӱлекердиҥ координаторы, Госдуманыҥ ӱредӱ ле билим аайынча комитединиҥ турчызы Алена Аршинова айткан.

Волонтерлордыҥ коронавирусты болдыртпазын јеткилдеер керек-јарактарда “чочыдулу группаныҥ” улузына болуш јетирип турган учуры сӱрекей јаан. «Оныҥ да учун бис партияныҥ волонтерлорыныҥ тӧс јеринде иштеп турган студенттерге ајару этсин деп баштанып јадыс. Олор болуш сураган улуска аш-курсакты, эмдерди, ӧскӧ дӧ не-немелерди уур-кӱч айалгаларда јетирип јадылар» — деп, “Јаҥы школ” деген партӱлекердиҥ координаторы база  темдектеген.

Билимниҥ ле ӱредӱниҥ министерствозыныҥ јааны Валерий Фальков волонтерлор анайда ок ӱредӱлӱ программаларда ла ӱлекерлерде туружып јадылар деп темдектеген: “Бу иш элдеҥ ле озо профориентацияла колбулу. Студенттердиҥ мындый алтамын ла мындый кӱӱн-табын бис база јарадып јадыс”. “Единая Россия” партияныҥ “Јаҥы школ” деген партӱлекериниҥ бистиҥ тергеедеги координаторы, ӱредӱниҥ ле билимниҥ министри Ольга Саврасова студенттердиҥ волонтерлордыҥ кыймыгузында турушкан ижи олордыҥ практиказына болушту болорын бис база јакшы оҥдоп јадыс, тургуза ӧйдӧ министерстводо бу сурак аайынча иштер ӧдӱп јат деп айткан.

Бӱгӱнги кӱнде “Единая Россия” партияныҥ волонтерлорыныҥ тӧс јерлери Россия Федерацияныҥ бастыра 85 тергеезинде ачылган деп айдар керек. Олордо 61 муҥнаҥ ажыра активист иштеп јат. Партияныҥ председатели Дмитрий Медведев 2019 јылдыҥ кӱчӱрген айыныҥ 14-чи кӱнинде Москвада “Единая Россия” партияныҥ «Јиит гвардиязыныҥ” штабында болуп, волонтер-студенттердиҥ ижин практиканыҥ ӧйине кожор деген шӱӱлтени јарадып турганы керегинде база угускан.

 

Оҥдой аймакта

“Единая Россия” партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ пресс-службазыныҥ јетиргениле, волонтерлор анайда ок Оҥдой јуртта кӧп ӧйгӧ тузаланатан эмчилик маскаларды бойлорыныҥ арга-кӱчиле кӧктӧп баштагандар.

Волонтерлордыҥ бу аймактагы тӧс јери санитар-эпидемиологиялык ээжилердиҥ некелтелерин ајаруга алып, јӱске кийетен маскаларды ситецтеҥ кӧктӧп јадылар. Олор кӧктӧлгӧн маскаларды ветерандарга, јажы јаан улуска, аргазы кирелӱ ле кенек улуска, анайда ок јадын-јӱрӱмниҥ  туура салбас кӱнӱҥ сайынгы сурактарыла кӧнӱ иштеп турган службалардыҥ бастыра ишчилерине акча тӧлӧбӧзинеҥ ӱлегендер.  “Единая Россия” партияныҥ јербойындагы бӧлӱгиниҥ качызы, аймактыҥ администрациязыныҥ јааны Андрей Мунатов маскаларды керексиген улус олорды јабыс баала база алгандар деп айдат. Аймактыҥ администрациязыныҥ јааны, је олор бистиҥ јерде “бир ле масканы — бир ле колго” деген ээжилерле таркадылган деп чокымдайт.

Оҥдой јуртта бир ле канча кӱнниҥ туркунына 600-теҥ ажыра маска кӧктӧлгӧн деп айдар керек. Улусты јонјӱрӱмдик јанынаҥ јеткилдеер тӧс јерге ле јаан улустыҥ ла кенектердиҥ Караколдогы школ-интернадына дезе 100 маскадаҥ јетирилген. Волонтерлор анайда ок Ийин ле Кичӱ Јаламан јурттарда болуп, улуска јӱске шыдар маска ӱлеген. Аймактыҥ тӧс јуртыныҥ волонтерлоры айылдарында отурган јажы јаан улуска билдирлӱ болуш јетирет.

Олор Галина Ивановна Типиканыҥ сурагы аайынча ого маскалар ла аш-курсак јетиргендер. Бу ӱй кижи волонтерлордыҥ ижин бийик баалап, олорго быйан айткан. Бу кӱндерде дезе болуш јетирип турган тӧс јерге јети баланыҥ энези Индира Борисовна  Бокова баштанган. Волонтерлор бу кижини анайда ок јӱске кийетен маскаларла јеткилдеген ле ого уур-кӱч ӧйдӧ тузаланатан јарамыкту јӧп-сӱмелер айдып бергендер.

Јӱске кийер маскаларды Шабалин аймактыҥ волонтерлоры база кӧктӧп јат. Бӱгӱнги кӱнге јетире бу эки аймакта 1300-теҥ ажыра маска белетелген.

 

Майма аймакта

Улуска болужары јанынаҥ иштер Майма аймакта база тӧзӧлгӧн. Бӱгӱнги кӱнде мында бойлорыныҥ кӱӱниле одустаҥ ажыра волонтер иштейт.

Кандык айдыҥ 2-чи кӱнинде “Единая Россия” партияныҥ бу аймактагы бӧлӱгиниҥ волонтерлорыныҥ тӧс јерине Майма јурттыҥ јаан јашту кижизи болуш сурап, телефон соккон. Айылында чеберленип отурган ветеранга аш-курсак керек болгон. Волонтерлор ол ло тарый керектӱ курсак-тамакты пакеттерге јууп, оны јаан јашту кижиниҥ айылына јетиргендер. Ветеран волонтерлорго мындый болуш ла килемји учун алкыш-быйан айткан.

Партияныҥ Майма аймактагы бӧлӱгиниҥ качызы, аймактыҥ администрациязыныҥ јааны Роман Птицын волонтерлордыҥ тӧс јериниҥ ижин јаантайын бойыныҥ ајарузында тудат. Ол бойлорыныҥ кӱӱниле иштеп турган волонтерлор ветерандарга, кенек улуска, су-кадыгынаҥ кирелӱ ӧскӧ дӧ улуска болуш јетирерге јаантайын белен деп айдат.

 

Горно-Алтайск калада

Республиканыҥ тӧс калазыныҥ волонтерлоры кандык айдыҥ 3-чи кӱнинде Байаттагы ла Мебельныйдагы микрорайондордо јаткан јаан јашту улуска аш-курсак јетирип јӱргендер.

Олор анайда ок каланыҥ тӱндӱк келтейинде јаткан ветеранга кар арчып бергендер. Бу кӱндерде текшироссиялык албаты фронттыҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ активисттери ле М. З. Гнездиловтыҥ адыла адалган политехнический колледжтиҥ ӱредӱчилери дезе республикан эмчиликтиҥ ишчилерине маскалар, бахилалар ле коруланатан јӱс кеп-кийим кӧктӧӧрин баштап ийгендер. Коруланатан аҥылу кеп-кийим керек болгон јакылтаны ОНФ-тыҥ тергеелик штабыныҥ турчызы,
М. З. Гнездиловтыҥ адыла адалган политехнический колледжтиҥ директоры Елена Басаргина алган. Эмчилердиҥ мындый сурагы ајару јок артпаган деп айдар керек.

“Бис мындый каруулу јакылтаны алала, озо баштап аҥылу кеп-кийимниҥ ле бахилалардыҥ бодоштыра јуруктарын јурап белетегенис. Тургузылган макеттер худсоветке шӱӱжӱге чыгарылган ла эмчилердиҥ бойлорына кӧргӱзилген. Худсоветтиҥ турчыларынаҥ ла медишчилердеҥ јӧп алала, эдимдерди кӧктӧп баштаганыс. Эмди ӱредӱлӱ заведениениҥ цехтеринде кӧкчилердиҥ ижи токтоду јогынаҥ ӧдӱп јат” — деп, политехнический колледжтиҥ ӱредӱчизи, волонтер келин Наталья Кочеева куучындайт.

Политехнический колледжтиҥ директоры Елена Басаргина колледжте иштеп турган ӱредӱчилерге јаан быйанын айдат. Мындый кызалаҥду ӧйдӧ олордыҥ кемизи де уур-кӱч иштеҥ мойношпогон. Ӱредӱчилердеҥ ӧскӧ волонтерлор болор ло улуска болужар кӱӱнин студенттер база угускан. Студенттер “Бисјаба2020. рф” деген сайтта окылу тем-дектеткендер.

Албаты форонттыҥ текшироссиялык кыймыгузыныҥ ла “Волонтер-эмчилердиҥ”  бистиҥ тергеедеги штабы алтан јашты ашкан ветерандарга ла јадын-јӱрӱмниҥ уур-кӱч айалгазына кирген јаан јашту улуска болуш јетирер амадула “кызу телефонныҥ” чике колбузын ачкан. Коронавирусты болдыртпазын јеткилдеерге кӱӱнзеген улус бу штабка 8-800-200-34-11 номерлӱ телефонго согуп, болуш алар аргалу.

“Единая Россия” партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ

пресс-службазы

Е. Бутушевтиҥ фотојуругы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина