Алтайдын Чолмоны

Тергееде аргачылыкты корыыр иштер темдектелген

09.04.2020

Алтай Республикада коронавирусты болдыртпазын јеткилдеп турган ӧйдӧ эҥ јаан согулта элдеҥ озо кичӱ ле орто аргачылыкка (МСП) эдилген. Оныҥ учун тергееде бу кызалаҥнаҥ чыгарга олорго јӧмӧлтӧ јетирер иштер темдектелген.

Кызалаҥга алдырткандардыҥ тоозына бистиҥ республикада транспорттыҥ, культураныҥ, спорттыҥ, туризмниҥ, коночылык туралардыҥ ижиниҥ, ашканалардыҥ, ӱзеери ӱредӱниҥ учреждениелериниҥ, эл-јонго бытовой јеткилдеш эдип турган (ремонт, кийим јунуш, химчистка, парикмахерскийлер, јарангыштардыҥ салондоры) организациялардыҥ бӧлӱктери кирет.

Алтай Республикада аргачылыкты јӧмӧйтӧн федерал ла тергеелик кеминде јӧптӧлгӧн мындый јеҥилтелер иштеп јат:

• Кичӱ ле орто аргачылыкты јӧмӧп турган фонд туризмниҥ, јеткилдештиҥ, јурт ээлемниҥ бӧлӱктеринде ле ашканаларда иштеп турган аргачыларга алган микрозаймдарды кайра јандырар ӧйин 6 айга узадып јат.
• Коронавирусты болдыртпазын јеткилдееринде туружып турган ол эмезе оныҥ салтарына алдырткан МСП-ныҥ субъекттерине 12 айга 1 процентке «Неотложный» деген кредитный продукт тӧзӧлгӧн.
• Јеҥилтилген кредиттиҥ программазыла иштеп турган уполномоченный банктар 3 јылга јетире јеҥилтилген ставкала 8,5-теҥ кӧп эмес проценттӱ кредит алар аргалар берип јат. Инвестиционный ууламјыларга — 10 јылга.
• Сбербанк ПАО коронавируска тыҥ алдырткан јерде бир јылдаҥ ажыра иштеп турган, ишјалыныҥ ӱлекери банкла колбулу ла 100-ке јетире улусту кичӱ предприятиелерге 0% ставкалу «Ишјалга 0%» деген кредитти берерин јарлайт. Бу кредитте тӧс тӧлӱ 6 айга јетире јабылбай јат. Анайда ок ай сайын јандырып турган акчаныҥ кемин јабызадарга колдогы кредитти реструктуризировать эдер арга бар.
• Алтай Республикада туризмниҥ ле аргачылыктыҥ тӧс јери југуш оорула колбой токтодулар јарлалган ӧй тӱгенгенче јетире бизнес-инкубатордыҥ резиденттерине аренда учун тӧлӧп турган тӧлӧмирди токтоткон.

Кредиттерле иштеп турган организацияларда јеҥилтелер аайынча мындый иштер темдектелген:

• Ишјалды тӧлӧӧргӧ проценттер јок кредиттер — мындый кредиттер 6 айдаҥ кӧп эмес ӧйгӧ берилер. Оныҥ эҥ кӧп кеми мындый эп-аргала чоттолор: ајаруга иштеп турган улустыҥ тоозы алынат (тӧзӧлгӧзинде иш аайынча јӧптӧжӱ туруп јат) х МРОТ х 6 айга. Кредиттиҥ ставказы — 0%. Бу программаныҥ баштапкы бӧлӱгинде эҥ ле јаан деген 10-топ банк туружар.
• Кичӱ ле орто аргачылыкка јеҥилтилген кредит берериниҥ программазы элбедилген. Мында 99 банк туружып јат. Олор аргачыларга кредитти 8,5% јетире јабызаткан ставкала берет. Акчаны ӧткӱштирерге кредиттиҥ јӧптӧжӱлерин рефинансировать эдер аргалар бар. Кредитти јеҥилтилген ставкала садуныҥ бӧлӱгинде подакцизный товарлар садып турган кичӱ предприятиелер алар аргалу.
• Кредитный капитал аайынча тӧлӱлер бар болзо, оны эмди реструктуризировать эдерге јараар. Бу иш заемщиктиҥ бойыныҥ баштаҥкайыла ӧткӱрилет. Мындый учуралдарда банкка угузу-бичикле баштанар керек.
• Заемщик-аргачыларга јарамыкту кредиттиҥ капиталдарын рефинансировать эдетен аҥылу программа иштеер. Бу программа аайынча кредит качан РФ-тыҥ Тӧс Банкы 4% ставканы јӧптӧгӧн кийнинде ле оныҥ кеми адакы 8,5% јетире тургузылза, берилип баштаар.
• Коронавирустаҥ улам кирелтези (30% јабыс) кезем астаган таҥынаҥ аргачыларга кредиттиҥ каникулдары јарлалат. Ол эмезе кредиттиҥ јӧптӧжӱзи аайынча тӧлӧп турган акчаныҥ кеми 6 айга јетире јабызадылат. Мындый јеҥилтелерле тузаланарга турган таҥынаҥ аргачылар банкка бойлоры баштанар учурлу.

Коронавирус билдирлӱ салтарын јетирген айалгаларла колбой аргачыларга анайда ок каландар аайынча мындый јеҥилтелер јарлалып јат:

• 2019 јылда алган кирелтеге салылып турган ла 2020 јылдыҥ 1-кы кварталына келижип турган каландарды (НДС ла НДФЛ јогынаҥ) тӧлӧӧриниҥ ӧйи эмди 6 айга узадылып јат.
• 2020 јылдыҥ 2-чи кварталына ла јарымјылдыгына келижип турган каландарды (НДС ла НДФЛ јогынаҥ) тӧлӧӧриниҥ ӧйи 4 айга узадылган.
• 2019 јылдыҥ НДФЛ-ын тӧлӧйтӧн ӧй 3 айга узадылган.
• 2020 јылдыҥ баштапкы ла экинчи кварталдарында организациялардыҥ јӧӧжӧзи ле јер учун тӧлӧп турган каландардыҥ, транспорттыҥ авансовый тӧлӧмирлерин тӧлӧйтӧн ӧй ӱлӱрген айдыҥ учына јетире узадылган.
• Таҥынаҥ аргачылардыҥ взносторын бийиктедерине 2021 јылдаҥ ала мораторий јарлалган.

Југуш ооруныҥ качалаҥы јеткен бӧлӱктерде иштеп турган микропредприятиелерге 2020 јылдыҥ тулаан-кӱӱк айларында тӧлӧйтӧн страховой взносторыныҥ ӧйи база 6 айга узадылган. Анайда ок 2020 јылдыҥ кичӱ ле изӱ айларында тӧлӧйтӧн страховой взностордыҥ ла аргачыныҥ кирелтезиниҥ кеминеҥ тудулып турган страховой взносты тӧлӧӧриниҥ ӧйи 4 айга узадылган.

Коронавирус таркап турган айалгаларда каландарга болуп турган санкцияларга мораторий ле страховой взностордыҥ тарифтери јабызаары јарлалат:

• 2020 јылдыҥ тулаан айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала 2020 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 1-кы кӱнине јетире ӧйдиҥ туркунына табыштырылатан документтерди ӧйинде табыштырбаганы учун калан тӧлӧӧчилерге каландар аайынча санкцияларга мораторий кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱнине јетире мораторий јарлалат.
• Каландарды тӧлӧзин деген некелтелерди аткарарыныҥ ла каландарды тӧлӧдӧри керегинде јӧпти чыгарарыныҥ ӧйи эмди база 6 айга узадылган.
• Југуш ооруныҥ салтары јеткен организацияларга ла аргачыларга 2020 јылдыҥ тулаан айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала 2020 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 1-кы кӱнине јетире ӧйдиҥ туркунына тӧлӧӧр ӧйи 2020 јылда келген каландарга ла страховой взносторго недоимканыҥ пенялары салынбас.

Ишјал тӧлӧп турган аргачылардыҥ страховой взносторыныҥ тарифтери 30%-теҥ 15%-ке јетире јабызадылар. Јабызадылган тариф ишчилердиҥ бастыра ишјалына эмес, а јӱк ле МРОТ-тыҥ кеминеҥ бийик бӧлӱгине таркадылар. Микропредприятиелерге страховой взностор аайынча 6 айга отстрочка берилип јат. Пандемияныҥ ӧйинде иштеп турган улустыҥ ишјалынаҥ страховой јеткилдешти тӧлӧбӧскӧ јараар.

Анайда ок государственный ла муниципальный јӧӧжӧни арендага алган арендаторлорго государственный ла муниципальный кып-тураларды арендага алганы учун тӧлӧп турган акчаныҥ ӧйи узадылган. Мындый айалгаларда угузу эткен арендаторло ӱзеери јӧптӧжӱ ӱч кӱнниҥ туркунына тургузылар учурлу. Кыймыктабас коммерческий јӧӧжӧни арендовать эдип турганы учун тӧлӧп турган акчаныҥ ӧйи узадылбас.

Бастыра калан тӧлӧӧчилердиҥ отчедыныҥ (каландар аайынча декларациялар) ӧйи 3 айга узадылган. Федерал калан службаныҥ, шиҥжӱ ле ширтӱ ӧткӱрип турган ӧскӧ дӧ органдардыҥ ӧткӱрип турган шиҥдештӱ иштери, кезедӱлер эдип турган јӧптӧри токтодылган. Ол тоодо мындый иштер токтодылат:

• бой-бойынаҥ камаанду лицолор ортодо ӧдӱштирӱ ӧткӱрериле колбулу каландар јанынаҥ рейдтерди (такып ӧткӱрип турган рейдтер) ӧткӱрери;
• озолондыра темдектелип калган рейдтерди (такып темдектелген рейдтерди) ӧткӱрери;
• декларацияны (страховой взностордыҥ расчетторы) бербегени, документтерди алганы керегинде квитанцияларды аткарбаганы учун счетторды јабары;
• калан тӧлӧп турган организацияныҥ счетторы аайынча операциялар ӧткӱрерин токтодып јаткан јӧп бар болзо, банктарда счетты ачарын токтотпос, медучреждениелер эдим-јазалдарды ла эмдерди счеттор ажыра алып јаткан болзо, оны буудактабас.

Государственный закупкалар јанынаҥ иштер база темдектелген:

• Тургузылган јӧптӧжӱ аайынча кандый бир келишпестер болуп турган болзо, 2020 јылда хозяйствующий бастыра субъекттерге эки јандай куучындашканы аайынча тургузылган јӧптӧжӱниҥ ӧйин ле темдектелген бааны ӧскӧртӧргӧ јараар.
• 2020 јылдыҥ јаҥар айыныҥ 31-чи кӱнине јетире ӧйдиҥ туркунына кичӱ ле орто аргачылыктыҥ субъегине не-немелер алылып јаткан болзо, јӧптӧжӱ аайынча аванс тӧлӧлип јаткан учуралдаҥ ӧскӧ учуралда, заказчикке контракт-јӧптӧжӱни ӧйинде бӱдӱрерин некебес тап берилип јат.

Толо јартамал аларга кемге баштанар керек?

Тура берген кызалаҥду эпидемиологиляк айалгаларла, коронавирусты таркадарын болдыртпазы учун тартыжып турган иштерле колбой кичӱ ле орто аргачылыкты корулап алар амадула бӱгӱнги кӱнде чике колбуныҥ мындый телефондоры иштеп јат:

• Алтай Республикада туризмди ле аргачылыкты ӧскӱрериниҥ тӧс јери: 8-983-580-02-06, 8-983-580-03-81 (тӱни-тӱжи иштеп јат), 8-38822-4-72-41 (9 сааттаҥ 18 саатка јетире иштеп јат). Электрон баштануларды Binkra@yandex.ru. деген сурула аткарарга јараар.
• Алтай Республикада кичӱ ле орто аргачылыкка болуш јетирип турган фонд акча-манатла јетирип турган јӧмӧлтӧ аайынча аргачылар бу фондко 8-983-052-01-91, 8-38822-4-72-21 телефондор ажыра чыгар аргалу.
• Саду ӧткӱрип турган јерлерде аш-курсактыҥ, эдим-тудумдардыҥ, кеп-кийимниҥ ле эмдердиҥ баалары бийиктеп турган болзо, эл-јон ол керегинде 8-913-690-12-12 номерлӱ телефонго согуп айдар аргалу.