Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

«Улусла иштеп тура, улуска иштейдим»

16.04.2020

Акташтагы јурт администрация, иштеер кӱнниҥ башталганы. Приемныйда бир канча кижи, олордыҥ кажызында ла бойыныҥ сурактары. Олорды ончозын эҥ ле озо Улаган аймак тӧзӧлмӧниҥ јербойында бойы башкарынарыныҥ бӧлӱгиниҥ баш специалисти Аягоз Толегутаевна Джакипова уткуп јат.

Кемге де билези эмезе јаткан јери керегинде справкалар керек, база та кем де «Похозяйственный книгадаҥ» выписка сурап јат.  Эмезе архив-кӧмзӧдӧҥ тӱрген справка керек, база бирӱзи бойыныҥ сурагы аайынча јартамал-консультация аларга сакып јат.

Аягоз Толегутаевна токыналу, эптӱ ле јарамыкту айалгада бойыныҥ ижин баштап ийди. Келген улустыҥ кажызын ла ајарулу угат.

Аягоз Джакипова Акташтагы администрацияда 2012 јылдаҥ ала иштеп јат. Бӱгӱн текшироссиялык байрамныҥ алдында бис оныҥ бойыла, иштеп јаткан ижиле кычыраачыларды таныштырадыс.

Аягоз Кош-Агаш аймактыҥ Актал деген јуртында Сулеймановтордыҥ билезинде чыккан. Јан ла нак биледе 7 бала болгон. Энези Клара Чыныбаевна казанчы, адазы дезе Толегутай Нурмухаметович Калининниҥ адыла адалган колхозто койчы болуп иштеген. Аягозко 3 јаш болордо, адазы амырап калган. Энезине ончо кату-кабыр ишти бойына апарарга келишкен. Ол балдарын кара јаҥыскан таскаткан. Олор, бойлорыныҥ чыдалы јеткенче, айылдыҥ ичиндеги иште энезине болужарга албаданган. Клара Чыныбаевна чыйрак, турумкай ла керсӱ бойы балдарын ишке таскаткан. Онойдо ок каруулу, ак-чек, чындык ла чек болорына ӱреткен. Је элдеҥ ле озо кыйалтазы јогынаҥ ӱренип, бойына керектӱ ишти талдап аларын база айдып-јакып туратан.

Аягоз энезиниҥ сӧстӧрин сӱреен ајарулу угуп, ӧзӧгине салатан. Келер ӧйин чокымдагалак бойы кӧп ӱренген, кычырган. Је онызы ого спортивный секцияга јӱрерине бир де чаптыгын јетирбеген. Ол волейболло, јеҥил атлетикала ӧткӧн маргаандарда јаантайын туружатан. Аягозтыҥ эске алынганыла, «мен класстыҥ ла текши школдыҥ ончо кӧдӱриҥилеринде јакшызынып ла кӱӱнзеп туружатам, ӱлгерлер кычыратам, ведущий де болуп туратам». Энезине кызыныҥ јакшы таскамалы учун кӧп катап быйанду сӧстӧр айдылган.

Аягоз школды тӱгезип, бойына јараганын талдап, Горно-Алтайсктагы технологический техникумга ӱренерге кирген. Школдогы оныҥ сӱӱген јилбӱзи јӱрӱмде оныҥ профессиязы болор деп шӱӱген. Оныҥ бойыныҥ да јӱрӱминде јакшынак кубулталар болды. Ол Келгенбек Джакипов деп јиитле биле тӧзӧдилер, Келгенбек ол ӧйдӧ студент, Барнаулда ӱренген. Бир канча ӧйдӧҥ билезинде Гульсана деген баштапкы кызычагы чыкты.

1993 јылда Аягоз техникумды божодып, Кош-Агашта детсадта иштеген. Экинчи кызы Гульдана чыккан кийнинеҥ ле эш-нӧкӧриниҥ заочный ӱредӱзи тӱгенерде, биле Акташ јаар кӧчкӧн.

Акташта балдардыҥ туразында таскадаачы болуп иштеп тура, Аягоз бойыныҥ квалификациязын солыыр деп санаала эл университеттиҥ очно-заочно ӱредӱзине кирет. Ол ӱредӱзин једимдӱ тӱгезип, географияныҥ ӱредӱчизи деген дипломды колго алган.

Алты јылдаҥ ажыра балдардыҥ туразында иштеп, оныҥ реогранизациязыныҥ кийнинде Аягозко Улаган аймактыҥ ЗАГС-ыныҥ бӧлӱгинде иште, чек ӧскӧ ууламјыда бойын ченеп кӧрзин деген шӱӱлте болгон.

Онойып Аягоз Толегутаевна 2006 јылдаҥ ала Акташта ЗАГС-тыҥ бӧлӱгиниҥ специалисти болуп иштеп јат. Иш бойы каруулу, је ол ок ӧйдӧ јилбилӱ. Мында база ла ак-чек болоры сӱреен керектӱ. Ӱзеери юридический јанынаҥ кӧпти билер керек. Оноҥ дезе кижилик јалакай кӱӱн-тап база сӱреен керектӱ.

2008 јылда ол «Российская академия народного хозяйства и государственной службы при президенте Российской Федерации» деген академияныҥ заочный бӧлӱгине кирген. Академияныҥ филиалы Новосибирскте. Оны једимдӱ тӱгезип, «Юриспруденция» деген специальность аайынча экинчи бийик ӱредӱ алган.

ЗАГС-ты Улаган јаар кӧчӱрерде, 2012 јылда Аягоз Толегутаевна Акташтыҥ јурт администрациязына специалист болуп иштеерге кӧчӧт.  Мында ол бӱгӱнге јетире иштеп јат.

Аягозтыҥ айтканыла, «администрациядагы иш ЗАГС-тыҥ бӧлӱгиниҥ ижиле тӱҥей. Мында база ла документтерле иштееринде ајарыҥкай, ак-чек болоры сӱреен керектӱ. Јасакберимниҥ базазын јакшы билери, келген улусла текши тил табары, куучындажары база керектӱ. Эл-јонго башка-башка сурактар аайынча керектӱ болушты јетирип тура, чокым бир кижиниҥ айалгазына кирер керек, оны аайлаар, сурагын ончо јанынаҥ кӧрӧр керек, бир сӧслӧ, оныҥ ончо сурактарын бойыҥ ажыра ӧткӱрер керек».

Кӧп јылдарга једимдӱ, тузалу ижи учун А. Джакипова јурт, аймак кеминиҥ Кӱндӱлӱ грамоталарыла, Быйанду самараларыла кӧп катап кайралдаткан. Оныҥ кӧмзӧзинде онойдо ок АР-дыҥ Башкарузыныҥ, Эл Курултайыныҥ поощрениелери база бар.

Тоолу ла јылу сӧстӧрди Аягоз Толегутаевнаныҥ эш-нӧкӧри Келгенбек Удилбекович керегинде айдар кӱӱним бар. Ол аймак Советтиҥ депутады, сӱреен керсӱ, јакшы кижи. Акташ јурттыҥ, оныҥ эл-јоныныҥ курч сурактарын бойына јуук алынар. Бойымныҥ адымнаҥ оны Акташта канча јылдардыҥ туркунына ӧткӱрилип турган ончо кӧдӱриҥилердиҥ меценады деп темдектейдим. Јурттыҥ байрамдары эмезе спорттыҥ маргаандары болзын, ветерандарга эмезе балдарга болуш, эмезе јуртты јазаарыла колбулу сурактар болзын — Келгенбек Удилбекович кандый да ӧйдӧ болужат.

Тургуза ӧйдӧ Джакиповтордыҥ билезинде јаан сӱӱнчи. Јаан кызы Гульсана Акташтагы школды алтын медальла божодып, бийик ӱредӱ алып, кижиге барган, кызычакту. Кичинек кызы Акташтагы школдыҥ алтын медалисти, Барнаулда мединститутта 6-чы курста ӱренет.

Аягозтыҥ энезиниҥ амадаганыла, олордыҥ јаан ла нак билезинде ончо балдар ӱредӱлӱ. Олордыҥ ортозында экономист те, агроном до, бухгалтер де бар. Олордыҥ бир карындажы спорттыҥ любительский бӱдӱмдериле бастыра јӱрӱмине таскадынат. Спорттогы једимдери учун кайралдары кӧп. Аягоз энезиниҥ јакылтазын ундыбай, эки бийик ӱредӱ алган, эш-нӧкӧриле экӱ балдарына бийик ӱредӱни берген. Мынызы, байла, Жана-Аулда јуртап јаткан Клара Чыныбаевнага эҥ ле учурлузы деп айдарга јараар. Ол бала-баркаларыныҥ једимдериле оморкоор аргалу.

Бӱгӱн бис Аягоз Толегутаевнаны ла оныҥ коллегаларын профессионал байрамыла, Јербойында бойы башкарынарыныҥ кӱниле, уткуп, бек су-кадык, билелик ырыс-кежик, ижинде једимдер ле јеҥӱлер кӱӱнзеп турубыс. Улусла, эл-јонло јуук колбуда иштеп јаткан ижи бойына да, улуска да тузалу болзын.

Т. Моногарова

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина