Улу Јеҥӱниҥ јаркынду байрамыла!

07.05.2020

1941 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 22-чи кӱнинде нацистский Германия Совет Союзка табару эдерде, Ада-Тӧрӧл учун Улу јуу башталган.

Фашист олјочылардыҥ бистиҥ ороонды јуулап алары аайынча «Барбаросса» деген планыла болзо, Совет Союзты олор тоолу ла айлардыҥ туркунына јуулап алар учурлу болгон. Је олордыҥ бу амадузы бӱтпеген: совет албаты Тӧрӧлин корып аларга болуп, бир кижидий туруп чыккан, олјочыларды оодо соккон, канча ороондордыҥ албатыларын олјодоҥ јайымдаган.

Совет јуучылдар соҥында бойыныҥ јуучыл јолын 1945 јылдыҥ кӱӱк айында Берлинде тӱгескен. Је оноҥ озо ӧйдӧ кӧп уур-кӱчтерди ӧдӧргӧ, миллиондор тоолу улусты јылыйтарга келишкен. Ченелтелер тегиндӱ эмес болгонын темдектеер керек. Фашист олјочылардыҥ кижиликке удура ла канду керектери јууныҥ кийнинде Нюрнбергский трибуналла јаргылаткан.

Јеҥӱниҥ Кӱнинде бастыра албаты-јон 1418 кӱнниҥ туркунына улалган јуу-согуштарда јеҥ јастангандарды эске алат. 9 Май бистиҥ албатыга сӱӱнчиниҥ ле ол ок ӧйдӧ карыкчалдыҥ кӱни болуп јат. Туулу Алтайдыҥ уулдары ла кыстары фронтто ат-нерелӱ јуулашкан, тылда мергендӱ иштеген. Онызы тӱӱкиге алтын таныктарла кирген. Ол кату јылдарда Ойротияныҥ кажы ла тӧртинчи кижизи фронтко атанган, Тӧрӧлин корыган болгон.

Россия Федерацияныҥ президенти Владимир Путин тӱӱкилик эземди чеберлеп алар ла Улу Јеҥӱниҥ 75 јылдыгын темдектеер амадула башкарынып, бойыныҥ јарлыгыла 2020 јылды Эземниҥ ле мактыҥ јылы деп јарлаган. Бу байрамды темдектеерин белетеери аайынча тӧзӧлгӧн «Јеҥӱ» деген тӧзӧмӧл комитет кеми элбек иштерди тӧзӧп ӧткӱрген. Коронавирусла колбой кызалаҥ айалга тӧзӧлӧ берерде, Јеҥӱле колбулу байрамдык керек-јарактар соҥында ӧйгӧ кӧчӱрилген. Је 9 Май кажыбыстыҥ ла јӱрегисте томылат, оны айылдарыста јуук улузысла кожо темдектеерис. Кандый да айалгалар болзо, бу байрамныҥ јаркыны, учуры качан да оҥбос, јылыйбас. Ада-ӧбӧкӧлӧрдиҥ ат-нерези јаш ӱйелерге јакшынак јозок болот, ол керегинде эзем ӱйедеҥ ӱйеге улалып барып јат. Јеҥӱниҥ салюды кажы ла кижиниҥ јӱрегине јуук.

Кӱндӱлӱ ветерандар, тылдыҥ ишчилери, јерлештер слерге амыр-энчӱ, айас теҥери, ырыс ла бек су-кадык кӱӱнзеп турус! Байрамла! Ӱргӱлјик 9 Майла!

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым