Туулу Алтайдыҥ турбазалары качан ачылар?

19.05.2020

Коронавирусла колбой Алтай Республиканыҥ кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱнине јетире јабылып калган турбазалары ишти ойто баштаарына кидим белетенип турулар. Тургуза ӧйдӧ турбазаларды чыныктаары ла арутаары аайынча иштер ӧдӧт. Базалардыҥ кезик башкараачылары бронь аайынча иштеп, туристтердеҥ јадар јер учун акчаны ажындыра аларын база баштап ийдилер.

Алтай Республиканыҥ башкарузы коронавирус башталганыла колбой, улус айылдарында отурар учурлу деп јарлап, тулаан айдыҥ учында турбазалардыҥ ижин токтодып салган. Тергееге кӧп туристтер келери база кирелендирилген. Эмди турбазалар ойто иштеп баштаарына кидим белетенгилейт. Је јаҥныҥ органдарыныҥ ишчилери пандемияныҥ аайы та кандый болорын кем де билбес, туристтерге «карантин» кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱнинде, айса болзо, токтодылбас деп айдат.

Јарлу Телеграмм-каналдардыҥ бирӱзи Алтай Республикага ачык айалгада иштеерине јӧп кичӱ изӱ айдыҥ 15-чи кӱнинеҥ ала берилер, турбазалар ла коночылык туралар бу ӧйдӧҥ ала иштеп баштаар деп јетирет. Алтай Республиканыҥ ар-бӱткенниҥ байлыктарын тузаланары, экология ла туризм аайынча министриниҥ молјуларын удурумга бӱдӱрип турган Екатерина Поварова: «Тургуза ӧйдӧ бис чокым нени де айдып болбозыс. Ончозы эпидемиологиялык айалгалардаҥ камаанду болор. Је турбазалар улустаҥ угузу-заявкаларды јайгы сезонго алып јат. Туристтер дезе акчазын ажындыра тӧлӧп, јайгы амырашка кидим белетенет. Коронавирус там элбеп, амыраштыҥ сезонын ачарга бербезе не болор?» деп айдат.

Је андый да болзо, тергеениҥ турбазалары кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱнинеҥ ала ишти ойто орныктырарына эрчимдӱ белетенип јадылар. Алтай Республиканыҥ туристтериниҥ организацияларыныҥ ассоциациязыныҥ бӱдӱреечи директоры Сергей Зяблицкий бойы Майма аймакта база турбазалу. Ол амыраарга кӱӱнзеген улустаҥ угузу бичиктерди аларын база баштап ийген. Оныҥ айтканыла, ол путевкалардыҥ баазын былтыргы јылдыҥ кеминде артыргызып та салган болзо, је амырап келерге турган туристтердиҥ тоозы эмдиге јетире сӱрекей ас.

Сергей Зяблицкий: «Турбазалардыҥ бир кезек јаандары путевкаларды садарыныҥ сурактарын ӧнӧтийин курчыдып јат. Је бис бӱгӱнги кӱнде алдындагы ла бойынча токыналу иштеп јадырыс. Озо баштап озогы коолго ойто кирип алар керек. Оныҥ да учун путевкаларды јабыс баала садып јадыс. Заявкаларды алып турубыс, је акчазын аларга узак тидинбегенис. Коронавирусла колбой болгон токтодуларды улалткылаза, тӧлӱлерге тӱшпеске турубыс»—деп айдат. Ченемелдӱ аргачы мындый ла керектердеҥ улам кызалаҥду айалгаларга учураган бир канча турбазалардыҥ керек-јарактары керегинде куучындаган. Олор јаскыда амыраарга кӱӱнзеген улустаҥ сӱрекей кӧп угузу-заявкалар алган. Кийнинде коронавирусла колбой чочыдулу айалгалар тура берерде, олор туристтерге акчаны ойто кайра јандырып болбогондор.

Алтай Республика јаҥыс та Сибирьдиҥ туристтери ортодо эмес, је анайда ок текши Россия ичинде элбеде јарлу. Јыл туркунына бистиҥ тергееде эки миллионноҥ ажыра кижи амырап јат. Туристтер кӧп лӧ сабазында Майма ла Чамал аймактардыҥ турбазаларында токтоорго јакшызынат. Алтын-Кӧлди ле Кадын бажын — Ӱч-Сӱмерди кӧрӧргӧ турган улус база кӧп.

Коронавирус бисте узак ӧйгӧ јетире болбогон. Ол республикага Россияныҥ 85 тергеезиниҥ ортозынаҥ эҥ калганчыларыныҥ тоозында келген. Специалисттердиҥ айтканыла, турбазаларды ӧйинде јапканы ого јаан камаанын јетирген. Је оны бӱткӱлинче токтодор арга болбогон. Баштапкы југуш оору биске Барнаулдаҥ келген. Ол ло Телеграмм-канал Алтайский крайдыҥ турбазалары дезе кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱнинеҥ ала иштеп баштаар деп јетирет. Бисле коштой турган тергееде турбазалардыҥ, санаторийлердиҥ ле амыраарыныҥ тураларыныҥ ижи база кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱнине јетире токтодылган.

Алтайский крайда јайдыҥ башталганында јӱк ле санитар ла эпидемиологиялык некелтелерди толо бӱдӱрген санаторийлерге иштеерге јараду болор деген јетирӱлер бар. Ӧскӧ туробъекттер ижин јада-тура табынча баштаар. Алтайский крайдыҥ туризмди ле курортторды ӧскӱрер башкартузыныҥ чыгартулу ишчизиниҥ айтканыла, тургуза ӧйдӧ олордыҥ турбазаларында јӱк ле белетеништӱ иштер ӧдӱп јат.

Айдарда, Алтайский крайдыҥ ла Алтай Республиканыҥ турбазаларыныҥ, санаторийлериниҥ ле амыраарыныҥ тураларыныҥ ижи качан башталатаны јанынаҥ чокым каруу эмди тургуза јок. Специалисттер дезе онызы коронавирустыҥ айалгазынаҥ камаанду болор деп айдат. Туризмниҥ организацияларыныҥ башкараачылары кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱни јанынаҥ «эйе» де, «јок» то деп јартын айдарга кӱчсинип турулар.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина