Алтайдын Чолмоны

Балдарыс ончозы артык

05.06.2020

Быјыл коронавирустаҥ улам јӱрӱмдик айалгалар кандый да чочыдулу болгон болзо, Балдардыҥ телекейлик кӱниниҥ байрамы болчомдорго тӱҥей ле сӱӱнчи экелди. Газедистиҥ ӧткӧн номеринде ого учурлай тергееде ӧткӧн бир канча керек-јарактар керегинде бичиген эдис. Бу бичимелде Горно-Алтайск каланыҥ администрациязыныҥ ӱредӱлик јанынаҥ башкартузы ӧткӱрген кӧрӱ-маргаанныҥ турулталарын ла башка да солун, јакшынак керектер керегинде јарлайдыс.

Каланыҥ башкартузы Интернет-колбу ажыра фото ло видео иштердиҥ кӧрӱ-маргаанын ӧткӱрген. Туружаачылардыҥ эҥ артыктары ВКонтакте јондык сетьте «Горно-Алтайск кала» деген биригӱде кичӱ изӱ айдыҥ 1-кы кӱнинде јарлаган.
Јаргычы-эксперттер кажы ла ууламјыда эҥ артык иштерди калада јаткандардыҥ јаргызына чыгарган. Олор ӱнбериш аайынча балдардыҥ ортозында эҥ артыктарын талдаган. Эҥ оогош болчомдордо «Јайалта» деген ууламјыда Анита Татина ла Аслан Жуминов јеҥген. Призерлор болуп Богдан Наврузов ло Ольга Страшко чыккан. Бу болчомдор балдардыҥ «БэбиЛэнд» садыныҥ башкараачызы Глафира Имамадиевадаҥ сыйлар алган. Кӧрӱ-маргаанныҥ эксперттери аҥылу сыйын Вероника Алековага сыйлады, Алтай Республиканыҥ «Јиит гвардиязы» аҥылу сыйын Кира Лыжинага табыштырды.
Јуруктардыҥ ууламјызында Алтынай Белетова, Кристина Чернова, Ксения Плесенникова, София Усанова јеҥген. «Јиит гвардия» аҥылу сыйын Иван Поповко табыштырды. Финалисттердиҥ сыйлары Мария Молодыхка, Арутай Монголовко, Софья Жарковага, Кристина Казаченкого, Жасмин Заргумаровага, Дарья Яндыковага берилди. Бу ууламјыда турушкан кажы ла балага эксперт Аржан Ютеев бойынаҥ сыйлар сыйлады.
Фотојуруктардыҥ ууламјызында ZA STUDIO фотосессия сыйын јеҥӱчил болгон Юлия Юринага сыйлады. Призерлордыҥ тоозында Таисия Толстик, Вадим Михайлов, Алена Порядина, Анисия Шалтагачева.
Јаражайларга учурлалган ууламјыда Кристина Чернова јеҥген. Ол эксперт Дарья Давитянга барып јаранар сый алды. Энезин јарандырар сыйды Артем Заречнев ойноп алды.
Репортажтар эдер ууламјыда Елизавета Королева јеҥип, эксперт Ольга Власенкодоҥ сый алган. Онойдо ок оныҥ аҥылу сыйлары Анна Распоповага ла Дамир Шахсуваровко табыштырлган.
«Кожоҥ» деген ууламјыда Сергей Домашних, Азулай Тадинов ло Елена Тахтаева деген эксперттердеҥ кожоҥ бичиир сыйларды јеҥӱчилдер Милана Юлукова, Анастасия Тадыкина ла Дмитрий Алтарыков, онойдо ок финалисттер Эвелина Тудашева ла Анастасия Болховитина алдылар. «Елена Тахтаевадаҥ «мастер-класс» деген аҥылу сыйларды Милана Юлукова, Олеся Четвернина, Лиана Очурдяпова алган. «Јиит гвардияныҥ» аҥылу сыйы Дина Купрюнинага ла Тамирлан Урускановко табыштырылды.
Бијениҥ ууламјызында Данил Мареев ле Алена Пастухова јеҥгендер. Олорго сыйларын каланыҥ ӱредӱлик јанынаҥ башкартузы табыштырган. Бијениҥ эксперти Анастасия Лирова Владислав Кулаковко, Аэлина Попошевага, София Дерешевага ла Нателла Белявцевага сыйлар эдип абонементтер берген. Эксперттеҥ мастер-класс алар ла видеоролик согор сыйларды Валерия Сахно ла Камила Конунова алгандар. «Јиит гвардияныҥ» аҥылу сыйлары Сергей Сысоевке ле Дарина Илясовага келишти.
Онойдо ок ончо финалисттерге балдардыҥ «Баштапкы алтамдар» деген садынаҥ сыйлар табыштырылды.
Балдарга сӱӱнчи сыйлаган керектердиҥ тоозында — «Единая Россия» партияныҥ балдардыҥ Ман-Јӱректеги аҥылу туразына болужы. Балдарды корыырыныҥ телекейлик кӱнинде «Единая Россия» партияныҥ Маймадагы бӧлӱгиниҥ волонтерлоры ла эрчимдӱлери бу турага барып јӱрдилер. Партияныҥ Маймадагы бӧлӱгиниҥ качызы, Майма аймактыҥ администрациязыныҥ јааны Роман Птицын билелерине балдар алып, олорды сӱӱп ле кичееп тургандарга быйанын айдып, бу байрам јаан улуска балдар алдында каруузы ла молјулары керегинде эзедип турганын темдектеди. Партияныҥ турчылары балдарга килемјиниҥ акциязы кеминде алылган ойынчыктар, јайаандык узанышка, арутанар-јунунар эдимдер сыйлаган. Эҥ оогош болчомдорго эрчимдӱлер погремушкалар, подгузниктер ле пеленкалар экелген.
Алтай Республиканыҥ јаргы приставтары бойыныҥ подшефный тӧзӧлмӧзиниҥ балдарын база уткудылар. Олор јаан јашту ла кенек улустыҥ 3-чи таҥмалу республикан интернат-туразында балдардыҥ бӧлӱгинде јаткандарды байрамла видеоколбу ажыра уткуп, олорго јылу кӱӱнземелдер, ишчилерине каруулу ижи учун быйанын айттылар. Јаргы приставтардыҥ федерал службазыныҥ Алтай Республика аайынча башкартузы балдарга сый эдип сагыжын элбедип тыҥыдар јилбилӱ ойынчыктар аткарган. Балдар ол ойынчыктарла ойноорын баштап салган ла приставтарга быйанын јетирген.
#БисКожо деген акция кеминде Текшироссиялык албатылык фронттыҥ эрчимдӱлери ле эмчи-волонтерлор, «ОНФ-тыҥ јашӧскӱрими», Майма аймактыҥ культура ла јашӧскӱрим политика аайынча тӧс јериниҥ, Россияныҥ балдардыҥ фондыныҥ бӧлӱгиниҥ турчылары Балдардыҥ телекейлик кӱнине учурлай керек-јарактар ӧткӱрген. Олор Горно-Алтайскта ла Майма аймакта кӧп балдарлу 16 билениҥ, кӱч айалгаларга кирген билелердиҥ болчомдорына ла балдардыҥ республикан эмчилигинде јаткандарга айылдап, байрамла уткуп, сӱӱнчи экелди.
Кажы ла билеге театрал кӧргӱзӱ сыйлалды. Чӧрчӧк јеринеҥдий, чӱмдӱ, узун костюмдар кийген артисттер ада-энелерге «Килемјиниҥ абрачагы» ӱлекер кеминде јуулган аш-курсакты, балдарга дезе шариктер, ойынчыктар ла тату сыйлар табыштырды.
Ада-энелер балдарга сӱӱнчи сыйлагандарга акту кӱӱнинеҥ быйанын айттылар.
Балдардыҥ республикан эмчилигин театрал кӧргӱзӱ база айылдады. Оогош пациенттер конкурстарда кӱӱнзеп турушкан, табышкактар тапкан, ӱлгерлер кычырган.
Онойдо ок ОНФ-тыҥ эрчимдӱлери Балдарды корыырыныҥ кӱнинде каланыҥ кезик садиктеринде јуруктардыҥ #ЭмчилергеБыйан деген конкурсын ла викториналар, ойындар ӧткӱрген. Балдардыҥ бу јуруктары коронавирусла колбой кызу айалгада иштеп турган эмчилерге сыйлалар. 17-чи таҥмалу «Солоҥы» садикте флешмоб ӧткӱрилген. Балдардыҥ чемет оорула тартыжар Чамалдагы санаторийинде асфальтта јуруктардыҥ конкурсыныҥ турулталары аайынча балдарга тату сыйлар табыштырылган. Оны ОНФ-тыҥ эрчимдӱлери ле Балдардыҥ фондыныҥ чыгартулу улузы тӧзӧгӧн.
Балдар — кижиликтиҥ эҥ учурлу байлыгы. Кижиликтеҥ ончо Јер-телекей камаанду. Балдарысты бис, јаан улус, канайда таскадарыс, неге ӱредерис, кандый тем кӧргӱзерис — оноҥ телекейдиҥ келер ӧйи, су-кадыгы, чырай-кылыгы камаанду болорын ундыбай јӱрели.

Э. КУДАЧИНА белетеген