Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

«Президенттиҥ тӧлӧмирлерин» алып баштаган

05.06.2020

Коронавирусла колбулу кирелендириштердиҥ ӧйинде Россия Федерацияныҥ президенти Владимир Путинниҥ јарлыгы аайынча 3 јаштаҥ ала 16 јашка јетире балдарга јӧмӧлтӧ эдип, кажызына ла 10 муҥ салковойдоҥ тӧлӧӧри ороон ичинде кӧндӱгип калды. Алтай Республикада бу акчаны 50 муҥ кире балдар алар.

Ол акчаны јӧмӧлтӧ-болуш алар тап-эриктӱ улустыҥ чодына кӧчӱрери кичӱ изӱ айдыҥ баштапкы кӱнинде башталган. Ол тушта Россияныҥ Пенсионный фондыныҥ Алтай Республика аайынча бӧлӱги 34,7 балага 347 миллион салковойды кӧчӱрген болгон. Мындый јӧмӧлтӧни алар тап-эриктӱ улус угузу бичикти госјеткилдештердиҥ порталына аткарар эмезе ПФР-дыҥ јербойындагы башкартуларына баштанар аргалу. Кеми ле учуры мындый јаан иш-керекти ӧткӱрер алдында госјеткилдештердиҥ порталы бу ууламјыга келиштирте белетелген ле эмди штатный режимде иштейт.
Ороонныҥ башкараачызыныҥ јарлыгы аайынча тӧлӧлип јаткан бу акча бала-баркалу улуска кирелендириштердиҥ јеҥил эмес ӧйинде јаан јӧмӧлтӧ болуп турганын аҥылап темдектеер керек. Коронавирус оору таркап турарда, орооныстыҥ башкартузы албаты-јонды, иш-тоштыҥ башка-башка бӧлӱктерин јӧмӧӧри јанынаҥ элбек кемдӱ иштер ӧткӱрген ле ӧткӱрип јат. Мындый болуштыҥ шылтузында ороон ичинде јаан кызалаҥдар болбогонын эксперттер темдектейт.
ПФР-дыҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ темдектегениле, угузу бичикти ээжилер аайынча бичип, аткарар керек. Калганчы јетирӱлерле болзо, тергеелик бӧлӱк 39,7 муҥ балага 397 миллион салковой кӧчӱрип ийерде, кезик ада-энелер угузу бичиктеринде јастыралар эткенинеҥ улам 6 миллион салковой акча банктардаҥ ПФР-дыҥ чодына кайра келген. Чокымдап айтса, 370-неҥ кӧп ада-эне, 600 балага ол акчаны аларга, банковский реквизиттерди јастыра кӧргӱскенинеҥ улам акча кайра јандырылган болгон. Улус эткен јастырыштардыҥ тоозында: бойыныҥ счедыныҥ номерин јастыра бичигени, эпши улус угузу бичикте бойыныҥ фамилиязын бичиир тушта кыс ӧбӧкӧзин (счетты кижиге барардаҥ, ӧгӧӧниниҥ фамилиязын алардаҥ озо ачар тушта бичиген фамилиязын) бичигени ле о. ӧ.
Банковский счеттыҥ номерин јастыра кӧргӱскен, угузу бичикте ӧскӧ дӧ јастырыштар эткен ада-энелер ПФР-дыҥ башкартузына «изӱ линия» ажыра тӱрген-тӱкей телефондоп ийзин деп, тергеелик бӧлӱк эл-јонго баштанат. Андый улуска ӱзеери угузу бичик бичиирге келижердеҥ де айабас.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина