Эземи — албатыныҥ јӱрегинде

16.06.2020

Шабалинде Л. В. Кокышевтиҥ адыла адалган орто ӱредӱлӱ школдыҥ јанында Алтай Республиканыҥ баштапкы башчызы, Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Валерий Иванович Чаптыновтыҥ эземине учурлалган мемориал досконыҥ ачылтазы ӧткӧн.

Алтай Республикада Валерий Ивановичтиҥ эземин ӱргӱлјикке артырары јанынаҥ кӧп иш эдилген. Оныҥ адыла Горно-Алтайск каланыҥ тӧс оромдорыныҥ бирӱзи адалган, оныҥ јаткан туразында мемориал доско тургузылган, кичӱ Тӧрӧли Ӱстиги-Апшыйактуда Валерий Ивановичтиҥ адыла адалган школдо музей ачылган, оныҥ адыла Кош-Агаш јуртта орто ӱредӱлӱ школ ло Тӱндӱк-Чуй тайганыҥ бир бажы адалган.

Эмди Шабалинде Валерий Ивановичтиҥ 1956 јылдаҥ ала 1962 јылга јетире ӱренген школында мемориал доско тургузылган. Ого учурлалган кӧдӱриҥилӱ керекте „Шабалин аймак“ МО-ныҥ јааны Э. Б. Сарбашев, аймактыҥ депутаттар Совединиҥ председатели Л. В. Андреева, администрацияныҥ јааныныҥ јонјӱрӱмдик сурактар аайынча ордынчызы Т. М. Золотухина, Шабалиндеги јурт јеезениҥ јааны М. Н. Чичканов, Шабалиндеги Л. В. Кокышевтиҥ адыла адалган школдыҥ директоры А. Н. Биятова, Валерий Ивановичле кожо иштеген улус, јондык ла ветеран организациялардыҥ чыгартулу улузы турушкан.

Јуулгандарды Шабалин аймактыҥ јааны Эрчим Сарбашев уткыган: «Бӱгӱн бис Алтай Республиканыҥ јаҥы тӱӱкизи башталарына јаан камаанын јетирген кижиниҥ учурлу кӱнин, чыккан кӱнин, темдектеп турубыс. Валерий Иванович ичкери ыраак кӧргӧн башчы болгон. Ол бистиҥ республикада келер ӧйи бар деп ол ӧйлӧрдӧ билген. Ол јаҥыс ла политиканыҥ ишчизи болгон эмес, је анайда ок тереҥ учурлу ӱлгерлер бичиген бичиичи, поэт болгон.

Шабалиндеги школдо Валерий Ивановичтиҥ мемориал доскозын ачканы — ол учурлу керек. Бу школдо ок оныҥ баштаар јайалта-кылыгы ачылган. Доско ачканыс Валерий Ивановичке быйаныстыҥ, биске Алтайдыҥ тоомјылу уулы керегинде эзедериниҥ кереези, јиит ӱйе оныҥ керектерин билзин, улу јерлежин ундыбазын ла оморкоп јӱрзин деген кереес.

Былтыр оныҥ кичӱ Тӧрӧлинде — Валерий Ивановичтиҥ адыла адалган школдыҥ туразыныҥ капитальный ремонты тӱгенген. Быјыл В. И. Чаптыновтыҥ адыла адалган музей јазалар. Удабас политиканыҥ ишчизиниҥ мемориал доскозы оныҥ кичӱ Тӧрӧли Ӱстиги-Апшыйактуда тургузылар.

Је југуш коронавирусла колбой, элбек керектер ӧткӱрери орой ӧйгӧ узадылган, је бис олорды тӱҥей ле ӧткӱрерис. Аймактыҥ учреждениелериниҥ ишчилери Валерий Ивановичтиҥ эземин ӱргӱлјилеери јанынаҥ кӧп иштер бӱдӱргенин айдар керек. Улу јерлежисти билген, кожо иштеген, кожо ӱренген улустыҥ эске алыныштары бичилген.

Ончогорго бек су-кадык, омок кӱӱн-санаа, Валерий Ивановичти ундыбагар, оныҥ эземин кичеегер ле билеригерди јаҥы ӱйеге айдыгар деп кӱӱнзейдим».

Школдыҥ директоры А. Н. Биятова айткан:

—Шабалинде школдыҥ ӧмӧлиги ле ӱренчиктери тӧрӧлчи кӱӱндӱ улу кижи ӱренгениле јаантайын оморкоп јат. Мен ол тушта иштеген ӧмӧликке сӱреен быйанду јӱредим. Ол Валерий Ивановичтий јакшынак улус таскаткан, бистиҥ ӧмӧлик бу улу керекти улалтар деп сананадым.

Школдыҥ Валерий Иванович јадып ӱренген интернадыныҥ таскадаачызы Нина Трофимовна Малтина Валерий Ивановичтиҥ эземин ундыбай јӱргендери учун быйанын айткан. Валерий Иванович јаан да, јаш та улусты тооп јӱрген.

Валерий Ивановичтиҥ чыкканынаҥ ала 75 јылдыгына учурлалган стеланы ачары Шабалиндеги орто ӱредӱлӱ школдыҥ директоры А. Н. Биятовага ла интернаттыҥ алдындагы таскадаачызы Н. Т. Малтинага бӱдӱмјилелген.

Јуулган улус мемориал доского чечектер салган ла оноҥ ары керектер краевед музейдиҥ кӧрӱ ӧткӱрер айылында ӧткӧн.

Р. ТАХАНОВА

ТОП

Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай

УТВЕРЖДАЮ Приказом и.о. главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________ № Кудачина Э.В. Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир