Тазыктырынган кижиге оору-јобол белен јапшынбас

23.07.2020

Коронавирус деп југуш оору јер-телекейдиҥ ӱстине таркап баштаганынаҥ улам кӧп тоолу јаан керек-јарактар, ол тоодо спорт маргаандар, ӧткӱрилбей токтодылган эмезе ӧскӧ ӧйгӧ кӧчӱрилген эди. Спортло эҥ јаан маргаандар, бастырабыстыҥ сӱӱген Олимпий ойындар быјыл Японияда ӧдӧр керек болгон. Је коронавирустаҥ улам келер јылга кӧчӱрилген. Эмди бу ороонныҥ эл-јоныныҥ кӧп сабазы Олимпий ойындарды эзенде де јылда ӧткӱрбези учун деп, элбек јетирӱлер эдер эп-аргаларда бичилет.

Коронавирустыҥ пандемиязы эмеш оҥдоло берерде, јаан спортивный ареналарга јанган баштапкы организация Абсолютный бойцовский чемпионат (UFC) болгон. Оныҥ маргааны Флорида штаттыҥ Джексонвилл калазында јербойыныҥ јаҥдарыныҥ ла США-ныҥ президенти Дональд Трамптыҥ јӧмӧлтӧзиле ӧткӧн. Маргаан кӧрӧӧчилер јогынаҥ ӧткӧнин темдектеер керек. Спортчылар ла турнирдиҥ ӧскӧ дӧ туружаачылары кажы ла кӱн медицинский тесттер табыштырган. Ол маргаанныҥ кийнинеҥ UFC база да бир канча турнирлер ӧткӱрген.

Бистиҥ ороонды алар болзо, айалга эмештеҥ оҥдолып башталарда, футбол аайынча Россияныҥ чемпионадын ӧткӱрери кичӱ изӱ айда орныктырылган.

Россияныҥ спорт аайынча министерствозы субъекттерде бастырароссиялык ла тергеелер ортодогы маргаандарды ӧткӱрерин орныктырзын деген шӱӱлте-рекомендация берет. Спорттыҥ министри Олег Матыцин 2020 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 8-чи кӱнинде «Российский Федерацияныҥ јеринде спортивный керек-јарактар ӧткӱрери керегинде» 497-чи номерлӱ јакаруга кол салган. Бу документ аайынча бастырароссиялык спортивный федерацияларга, спорттыҥ јуучыл-прикладной ло служебно-прикладной бӱдӱмдерин ӧскӱрер ууламјыда иштеп турган бӱдӱреечи јаҥныҥ федерал органдарына, «Динамо» деп бастырароссиялык физкультурно-спортивный обществого, Российский Федерацияныҥ субъекттеринде физический культура ла спорт аайынча бӧлӱктиҥ сурактарыла иштеп турган бӱдӱреечи јаҥныҥ органдарына бастырароссиялык ла тергеелер ортодогы спортивный маргаандарды ӧткӱрерин орныктырзын деген шӱӱлте-рекомендация берилет.

Роспотребшиҥжӱниҥ методический рекомендациялары аайынча ла Российский Федерацияныҥ субъекттериниҥ башкараачыларыныҥ тергеелердеги санитарно-эпидемиологиялык айалгаларды ајаруга алып чыгарган јӧптӧрине тайанып, маргаандарды тӧзӧӧр лӧ ӧткӱрер керек.

Бастырароссиялык ла тергеелер ортодогы спорт маргаандарда коронавирус југуш ооруга лабораторный шиҥжӱ ӧткӧн лӧ табыштырган анализтиҥ турултазы јакшы болгон спортчылар туружар аргалу.

Алтай Республиканыҥ физический культура ла спорт аайынча комитединиҥ јааныныҥ ордынчызы Денис Письменныхтыҥ айтканыла болзо, тергеебисте јуунты командалардыҥ турчыларыныҥ тазыктырулары орныктырылган. Спортчылар бир канча кижидеҥ турган группаларла тазыктырынат. Мындый айалгала колбой тургузылган ээжилер ајаруга алынат. Бу иштер Роспотребшиҥжӱниҥ тергеелик башкартузынаҥ јараду алынган соҥында ӧткӱрилип баштаган.

Коронавирусла колбой спорттыҥ контактный эмес деген бӱдӱмдери аайынча онлайн-маргаандар ӧткӧн, ол тоодо шахматла, алтай шатрала, компьютерный спортло. Онлайн-тазыктырулар база ӧдӧт.

Алтай Республиканыҥ физический культура ла спорт аайынча комитеди Россия Федерацияныҥ рафтинг аайынча федерациязыла Россияныҥ чемпионадын ӧткӱрерге белетеништӱ иштер эдет. Бу маргаан куран айдыҥ 13-18 кӱндеринде Суску јурттаҥ ыраак јокто Кадын сууда ӧдӧри темдектелет. Эмди ол маргаанды тӧзӧӧрине ле ӧткӱрерине јараду алары, спортчыларды канайда тестировать эдери ле оноҥ до ӧскӧ сурактар аайынча иштер ӧдӧт. Айалга кем јок болзо, керектӱ јарадулар берилзе, бу маргаан ӧдӧр.

Стадиондордо, оромдордо јӱгӱрип турган улустыҥ тоозы кӧптӧп турганын кычыраачыларыс ајаруга алган болбой. Айылдары сайын отурар деген ээжи ӧйинде јазап тазыктырынбаган спортчыларыс тазыктырынып, кыймыктанбай отурган јерлештерис кыймыктанып, јӱгӱрип баштаганы јакшы эмей.

Су-кадык јӱрӱм јӱрген, физкультурала, спортло тазыктырынган кижиге оору-јобол белен јапшынбайтан эди.

К. Яшев

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина