«Слер – орооныстыҥ келер ӧйи!»

25.08.2020

Куран айдыҥ 19-чы кӱнинде республикан башкару-ныҥ туразында тергеениҥ школдорыныҥ быјыл ЕГЭ-ни эҥ бийик баллга табыштырган ӱренчиктерин уткыган-дар. Быјыл бирлик государственный экзаменде јети выпускник јакылталарды 100 баллга табыштырган.

Мындый керек-јарак ӱредӱниҥ тергеелик система-зыныҥ једимдери керегинде эл-јон билзин деген амадула бежинчи јылга улай ӧдӧт. Анда выпускниктердеҥ ӧскӧ олордыҥ адаэнелери, анайда ок ӱредӱчилери турушкан.

Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин кӧдӱриҥиниҥ туружаачыларын једимдериле уткуп, бу једимдер керегинде канча ла кире кӧп улуска айдатаны јаан учурлу деген.

—Мындый турулта – ӱредӱчилерерге де, ада-энелерерге де, бастыра республикага да оморкойтон шылтак! Слер – орооныстыҥ келер ӧйи! Слердиҥ профессионал ижигерде алатан јӧптӧрӧрдӧҥ лӧ эрчимдӱ јӱрӱмдик кӧрӱмердеҥ келер ӧйӧр камаанду.

Кажы ла экзамен – ол чыдамкайга ченелте. Быјыл слерге ЕГЭ-ни тегин эмес айалгаларда табыштырарга келишкен. Слер тургускан амадугарга јеттигер, оны турулталар керелейт. Бирлик государственный экзамен ӧткӱрилип баштаганынаҥ бери 15 јыл ӧдӧ берди. Је јӱс балл алгандардыҥ тоозы баштапкы ла катап бу киреге јеткен – деп, Олег Хорохордин темдектеген.

Алтай Республиканыҥ ӱредӱ ле билим аайынча ми-нистри Ольга Саврасова быјылгы ЕГЭ-ниҥ аҥылулары керегинде айткан. Быјыл экзамендер јаан изӱ айдыҥ 3-чи кӱнинеҥ ала куран айдыҥ 8-чи кӱнине јетире ӧткӧн. Кӱч эпидемиологический айалга да болгон болзо, олор бийик тӧзӧмӧл кеминде ӧткӧн. Экзамендерди тӧзӧп ӧткӱргендер тыҥ албаданган, коронавирус југуш ооруныҥ пандемиязыла колбой алынган ӱзеери некелтелерди ајаруга алып.

ЕГЭ-де текши тооло 1312 кижи турушкан. Олордоҥ 1180 кижи – школдордыҥ выпускниктери, 20 кижи – орто аҥылу ӱредӱлӱ заведениелердиҥ ӱренеечилери, 112 кижи – мынаҥ озо јылдарда школды ӱренип божоткон ло ол тушта алган турулталарын оҥдолторго кӱӱнзегендер.

Тергеениҥ јеринде быјыл ЕГЭ-ни ӧткӱретен бийик-технологичный 14 пункт иштеген. Олордыҥ бастыразы ла эмдиги ӧйдиҥ некелтелерине келижетен јазалдарла јеткилделген. ЕГЭ-ни ӧткӱреринде бир муҥга јуук специалист јилбиркедилген, олордыҥ тоозында Алтай Республиканыҥ государственный экзамендер ӧткӱрер камызыныҥ турчылары, экзамендер ӧткӱрер пункттардыҥ башкараачылары, предметный камыстыҥ турчылары ла технический персонал.

Выпускниктердиҥ кӧп лӧ сабазы, мынаҥ да озо јыл-дарда чылап, обществознаниени талдаган. Экинчи јерде математика. Оны ээчий тӱӱки, биология ла физика.

Быјылгы јылдыҥ турулталары тергееде ЕГЭ-ни ӧткӱрери турумкай болгонын кӧргӱзет деп, Ольга Саврасова айткан. Экзамендерди табыштырып болбогондордыҥ ӱлӱзи тӧрт процентке јабызаган. Математикала бийик баллдар алгандардыҥ тоозы кӧптӧгӧн. Республикада баштапкы ла катап информатика аайынча 100 балл алган учурал бар.

Министр быјыл ЕГЭ-де 100 балл алган јети выпускниктиҥ ады-јолдорын адаган. Олор: Байару Якова, Григорий Бухтуев, Дмитрий Егоров, Алина Колегова, Анастасия Софронова, Екатерина Суртаева ла Елена Федорова.

Бу кӧдӱриҥӱ ӧйинде кайралдар база табыштырылган. Ӱредӱ бӧлӱгинде ак-чек, турулталу ижи, ӱредӱ ишке таҥынаҥ јаан камаанын јетиргени, выпускниктерди белетееринде једимдери, бийик профессионализми ле баштаҥкайы учун Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ, Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ Быйанду самаразыла Майманыҥ 1-кы таҥмалу школында химияныҥ ӱредӱчизи Ирина Борисова, Горно-Алтайскта 8-чи таҥмалу школынаҥ орус тилдиҥ ле литератураныҥ ӱредӱчизи Ирина Кай-городова, Маймада 3-чи таҥмалу школдыҥ орус тилдиҥ ле литератураныҥ ӱредӱчизи Людмила Ковина, республикан классический лицейде тӱӱкиниҥ ле информатиканыҥ ӱредӱчилери Жанета Нестерович ле Ольга Поздеева кайралдаткандар.

Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ Быйанду самаразы ла кереес сыйлар ЕГЭ-де 100 балл алган Алина Колеговага, Байару Яковага, Анастасия Софроновага, Екатерина Суртаевага, Елена Федоровага, анайда ок 2019-2020 ӱредӱлӱ јылда школьниктердиҥ физический культура аайынча бастырароссиялык олимпиадазыныҥ калганчы бӧлӱгиниҥ призеры Дарья Кыкмановага табыштырылган.

Туштажу ӧйинде 100 балл алган выпускниктердиҥ кажызы ла мындый једимге канайда јеткенин, келер ӧйдӧ нени эдерге темдектеп алганын куучындаган. Олор Москваныҥ, Санкт-Петербургтыҥ, Томсктыҥ, Барнаулдыҥ вузтарында ӱренерге јазангандарын темдектеген. Кӧп сабазы ӱредӱзин божодып, кичӱ тӧрӧлине јанарга кӱӱнзегендерин айткан.

100 балл алган выпускниктер ЕГЭ-де бийик баллдар аларга мотивация болор, экзамендерге кажы ла кӱн белетенер, экзамен табыштырар тушта токыналу, маҥзаарбаска албаданар, бош ӧй боло бергенде, ӱренер керек дешкен.

Олордыҥ ӱредӱчилери выпускниктерине ачык јолдор, бийик једимдер кӱӱнзеген.

К. ЯШЕВ

Е. БУТУШЕВТИҤ фотојуругы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина