Месяц: Август 2020

Jыргалыс аайлу-башту ӧтсин

Озодо кыс баланы уурдап качыратан. Атту бир канча кижи барала, кысты уурдап, качып маҥтадатан. Кӧргӧн улус сӱрӱжип барар, кӧрбӧгӧни канайтсын. Онойып кысты бойынаҥ јаан да кижиге качырар, эмезе ӱйи божогон, балдарлу да кижиге апарар. Ӧскӧ дӧ јерге качырып апаратанын јаандар айдыжатан. «Бала барган јерде, таш таштаган јерде јадар» деп озогы улустыҥ айдыжыла, кыс бала барган

25 августа 2020

Монголдор: кӧчкӱндердиҥ јери

Орустар Ол ӧйдӧ Орус каандык бастыра Сибирьди jуулап алала, Тымык теҥиске jедип келген. Орустардыҥ казактарыныҥ черӱлери jуулаган jерлерде шибеелер тудулып таркаган. Бай-кӧлгӧ jеделе, ондогы монгол-дорды бойына бактырып, орустар олорды бурят деп адап салган. Удура тартышкан монголдор Калка jерине сӱрдирткен. 1689 jылда Кыдат ла Орус ороондор орто-до Нерчинскте баштапкы jӧптӧжӱ тургузылган. Ол jӧптӧжӱле болзо, манjылар орустарга

25 августа 2020

Кычырып, угуп билери база ӱредӱ

Ак-јарыкка јаҥы ла кепке базылып чыккан бичикти колына чебер алып, јаш баладый сӱӱнип, тӱрген ле кычырарга меҥдеп, энчикпей турган јиит те, јаш та улусты тууразынаҥ кӧрӱп, олор учун ӧзӧгиҥе кандый да јакшынак, јылу кӱӱн-тап, сезим табарар. Кычыратаны бӱгӱнги кӱнде база модада деген шӱӱлте бар ине. Кезик кычыраачылар сӱӱген авторлорыныҥ чыккан кажы ла бичигин сурулап, Интернет

25 августа 2020

Александр Матыков Најылыктыҥ ордениле кайралдатты

Россия Федерацияныҥ президентиниҥ 2020 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 20-чи кӱнинде јараткан «РФ-тыҥ государственный кайралдарыла кайралдаары керегинде» деген јарлыгыла Кан-Оозы аймактыҥ јондык биригӱлериниҥ совединиҥ председатели Александр Матыков Најылыктыҥ ордениле кайралдатты. Россия Федерацияныҥ президентиниҥ 2020 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 20-чи кӱнинде јараткан «РФ-тыҥ государственный кайралдарыла кайралдаары керегинде» деген јарлыгыла Кан-Оозы аймактыҥ јондык биригӱлериниҥ совединиҥ председатели Александр Матыков

25 августа 2020

Ӧскӱрер эмес, ӧчӱрерге тургандарын сескилейт не…

Авторлорды корулап… Ӧй лӧ јӱрӱм алтай тилдиҥ алдына кажы ла катап курч сурактар тургузып јат. Бӱгӱн, бу сӱрекей тӱрген кубулып јаткан телекейде, Интернеттиҥ ле јетирӱлик технологиялардыҥ ӧйинде, ас тоолу калыктыҥ тӧрӧл тилиниҥ ӱредӱчизи болоры кӱч, онызы чын. Оныҥ учун алтай тилдиҥ ӱредӱчизи јаантайын бедирениште, јаҥыртулардыҥ јолында. Ол элбек ле тереҥ билгирлӱ, кӧкси ойлу, кӧзи чокту,

25 августа 2020

Jакшы адаручыда jаман jыл jок

Алтай Республикада Адаручылардыҥ кÿни jылдыҥ ла куран айдыҥ он тöртинчи кÿнинде öткÿрилери керегинде Jасак бу jуукта чыкты. Jурт ээлемниҥ бу ууламjызына аjару эдилип, jöмöлтö-болуш jетирер иш öткÿрилип башталганы оныҥ öзÿмине jарамыкту айалга тӧзööр эмей. Алтай jеристиҥ мöди jаан суруда – оныҥ кижиниҥ су-кадыгына тузазы, бийик чыҥдыйы, аҥылу амтамы керегинде ончозы билер. Кажы ла адаручыныҥ мöдиниҥ

25 августа 2020

Россияда коронавирустаҥ вакцина табылган

Россияда ла телекейде коронавирустаҥ «Спутник V» деп баштапкы вакцинаны Гамалеяныҥ адыла адалган тӧс јерде тапкандар, ол окылу регистрация ӧткӧн лӧ кӧптӧдӧ чыгарыларына белен. Ол керегинде президент Владимир Путин јарлаган ла Россияныҥ вакциназы турулталу деп чокымдаган. Јылына 1,5 млн вакцина чыгарар арга бар, бир дозазыныҥ баазы 500 салковой кирези болор. COVID-19 ооруныҥ Россиядагы баштапкы вакциназыныҥ регистрациязы

25 августа 2020

Досконыҥ јанында турган ӱредӱчи артык

Алтай Республиканыҥ эл университединиҥ ректоры Валерий БАБИНЛЕ ӧткӧн эрмек-куучын јаҥы 2020-2021 ӱредӱлӱ јылда ӱренерге кӱӱнзеген јииттерди ӱредӱге алары јанынаҥ приемный комиссияда ӧткӧн иштиҥ аҥылузына, оныҥ турултазына ла ӱредӱниҥ ӧдӧтӧн айалгазына ла оноҥ до ӧскӧ јаан учурлу сурактарга учурлалды. —Валерий Геннадьевич, быјылгы јылда эл университеттиҥ приемный комиссиязы мынаҥ озо качан да болбогон аҥылу айалгада иштеген, Слер

25 августа 2020

«Слер – орооныстыҥ келер ӧйи!»

Куран айдыҥ 19-чы кӱнинде республикан башкару-ныҥ туразында тергеениҥ школдорыныҥ быјыл ЕГЭ-ни эҥ бийик баллга табыштырган ӱренчиктерин уткыган-дар. Быјыл бирлик государственный экзаменде јети выпускник јакылталарды 100 баллга табыштырган. Мындый керек-јарак ӱредӱниҥ тергеелик система-зыныҥ једимдери керегинде эл-јон билзин деген амадула бежинчи јылга улай ӧдӧт. Анда выпускниктердеҥ ӧскӧ олордыҥ адаэнелери, анайда ок ӱредӱчилери турушкан. Алтай Республиканыҥ башчызы Олег

25 августа 2020

Талдаачы 57 участок иштеер

Оныҥ темдектегениле, 2020 јылдыҥ сыгын айыныҥ 13-чи кӱнинде Алтай Республикада јербойында кемдӱ 24 талдаачы кампания ӧдӧр. Ол тушта муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ чыгартулу органдарыныҥ депутаттары тудулар. Бастыра 109 мандатка 272 кандидат регистрация ӧткӧн. Алтай Республиканыҥ Талдаачы кӱреезиниҥ пред-седатели Дмитрий Степановтыҥ јетиргениле, талдаштарды ӧткӱреринде 57 талдаачы участок туружар. Ӱнбериште кайда да 40 муҥ кире ӱнбереечи туружар аргалу, онызы

25 августа 2020

1 2 3 4 5 6 7 8 …

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым