Оорыбаска, прививка эдигер!

23.09.2020

Алтай Республикада ӧткӧн неделеде ОРВИ-ле оорыган 704 учурал чотко алынган, ол тоодо 353 учурал балдар ортодо болгон. Кӱскидеги бу оору кӧптӧгӧни сезилет. Гриппле оорыган учуралдар тергееде болбогон.

2020 јылдыҥ куран айыныҥ 25-чи кӱнинеҥ ала Алтай Республикада грипптеҥ прививка эдер кампания ӧткӱрилет. 2020 јылдыҥ сыгын айыныҥ 15-чи кӱнине јетире грипптеҥ 56571 кижи прививка алган (пландалганынаҥ 43% ле тергеениҥ ончо эл-јоныныҥ 25,8%), олордоҥ — 13508 бала, 43063 јаан улус. 2020-2021 јылдардыҥ соок ӧйинде 132 муҥ кижиге прививка эдилери пландалган (республиканыҥ эл-јоныныҥ 60%). Бу кире кижиге прививка эдилзе, оору таркабазына керектӱ иженчилӱ иммунный шибее болор.

Кӱӱнзеген ончо улустыҥ вакцинациязы тергеениҥ медицинский организацияларында тегинге эдилет. Прививканы анчада ла чочыдулу айалгада улуска (айылындагы алты айдаҥ ӧрӧ балдарга ла ДОУ-га јӱрӱп турган балдарга; ӱренчиктерге ле студенттерге; медицинский ле ӱредӱлӱ организациялардыҥ ишчилерине; транспорттыҥ ла коммунал службаныҥ ишчилерине; барлу ӱй улуска; 60 јашты ашкан ла хронический оорулу улуска; каргандардыҥ туразында јадып турган улуска; јуучыл службага барар улуска) эттиртери учурлу. Грипптеҥ прививканы тынар ла јӱрек-тамырдыҥ системаларында хронический оорулу, веществолордыҥ айланыжарында ооруларлу улуска кыйалтазы јоктоҥ эттиртер керек.

Онойдо ок јеткилдеер системаныҥ ла кӧп улусту јерде иштеп турган улуска: садуныҥ, ашканалардыҥ, почтаныҥ, банктардыҥ ла ӧскӧлӧриниҥ де ишчилерине грипптеҥ прививканы кыйалтазы јоктоҥ эттиртер керек.

Роспотребшиҥжӱниҥ Алтай Республика аайынча башкартузы эл-јонго ло ишбереечилерге грипптеҥ иммунизацияны ӧйлӱ-ӧйинде ӧткӱрзин деп баштанат. Ӧмӧликтердиҥ башкараачылары оорулардыҥ кӧптӧгӧн эпидемиялык ӧйинде ӧмӧлик иммунитет болзын деп, иштеп тургандардыҥ вакцинациязын тӧзӧп ӧткӱрер учурлу.

Су-кадыкты корыырыныҥ бастырателекейлик организациязыныҥ јетиргениле, вакцинация гриппке удурлажар эҥ тузалу эп-арга. Нениҥ учун дезе, вакцина грипптиҥ эмдиги эпидемиологиялык ӧйинде бар ончо бӱдӱмдеринеҥ корулайт.

Россияда быјыл тузаланылып турган ончо вакциналарга грипптиҥ эмдиги соок ӧйдӧ сакылталу вирустары (A/Guangdong-Maonan/SWL1536/ 2019(H1N1)pdm09, A/Hong Kong/2671/2019 (H3N2), B/Washington/02/2019 (B/Victoria lineage)) кирет. Грипптиҥ вакциназыныҥ туза-турултазы ӧскӧ медицинский препараттардаҥ, темдектезе, иммуномодуляторлордоҥ, витаминдердеҥ, гомеопатический эп-аргалардаҥ, «албатыныҥ медициназынаҥ» чик јок артык.

Грипптиҥ вакцинациязында тудулар кӧп эмес. Температура бийик болзо, хронический оорулар тыҥыганда, јымыртканыҥ белогы (ол вакцинага кирип турганда) эт-канга јарабай турган болзо, грипптеҥ прививка эдерге јарабас.

Прививка салдырарга поликлиникага эмезе јаткан јериндеги фельдшерско-акушерский пункттарга баштанар керек. Онойдо ок олордо ишчилерге вакцинация эттиртерге ле ӧмӧликтиҥ вакцинациязын ӧткӱрерге угузу берерге јараар.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина