Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

«Јурттыҥ ӱредӱчизи» деген программа — Алтай Республикада

17.11.2020

2020 јылда Россияныҥ президенти баштаган «Јурттыҥ ӱредӱчизи» деген педагогикалык јондыкты јӧмӧӧрине ууламјылалган программа ороонныҥ ончо тергеелеринде ижин баштады. Ол кеминде јурт јерлерге иштеп 1800 педагог барган, ол тоодо Алтай Республикада — 13 ӱредӱчи.

«Једер јерге јетире вертолетту да апарып турган јурттар бар. Мениҥ шӱӱлтемле, бу кижи бастыра бойын беринип турган иш. Бӱгӱнги кӱнде тергеелерде ӱредӱчилерди јӧмӧп турган кӧп программалар бар, ол тоодо бизнесле, тӧзӧлмӧлӧрлӧ ӧмӧ-јӧмӧ программалар» — деп, РФ-тыҥ ӱредӱлик аайынча министриниҥ ордынчызы Виктор Басюк темдектеди. Ол  онойдо ок ӱредӱлик јабыс кӧргӱзӱлерлӱ, јонјӱрӱмдик-экономический кӱч айалгаларда иштеп турган школдорды јӧмӧӧри керегинде куучындады.

«Бис пилотный тергеелерде ӱредӱлик кӧргӱзӱлери јабыс 20 школды илезине чыгардыс ла тургуза ӧйдӧ тергеелик башкартуныҥ командаларыла ӧмӧ-јӧмӧ бу школдорды јӧмӧӧр иштердиҥ аайын кӧрӧдис, кийнинде ол башка да школдорго болужын јетирер аргалу» — деп, Виктор Басюк айтты. Министрдиҥ ордынчызыныҥ айтканыла, бу иштиҥ турулталары јаҥар айда кӧрӱлер.

Алтай Республикада сыгын айдыҥ 1-кы кӱнинеҥ ала Майма, Чамал, Кан-Оозы, Турачак, Чой, Шабалин, Оҥдой ло Кӧксуу-Оозы аймактардыҥ јурт школдорында 13 ӱредӱчи ол ӱлекер аайынча иштеп баштаган.

Тергеениҥ ӱредӱлик ле билим аайынча министерствозыныҥ јетиргениле, ол тоодо — Манјӱректиҥ, Бешпелтирдиҥ, Шуҥмарыныҥ, Јар-Айылдыҥ, Ускучтыҥ, Камлактыҥ школдорында английский тилле ӱредӱчилер. Онойдо ок Боочыга математиканыҥ јаҥы ӱредӱчизи келген, Куладыга — математиканыҥ ла информатиканыҥ ӱредӱчизи, Мӧндӱр-Сокконныҥ И. В. Шодоевтиҥ адыла адалган орто школына  — математиканыҥ ла физиканыҥ ӱредӱчизи.

Онойдо ок программа аайынча Чичке-Чаргыныҥ школында тӱӱкиниҥ ле обществознаниениҥ ӱредӱчизи иштеп баштаган, Тӧгӧрик јуртта — тӱӱкиниҥ ӱредӱчизи, Каракӧпшиниҥ школында — орус тилдиҥ ле литератураныҥ ӱредӱчизи, Абайда — алтай тилдиҥ ӱредӱчизи.

Текши тооло конкурста Алтай Республикадаҥ ла башка тергеелердеҥ 40 кижи турушкан, ончо јарлалган вакансиялар аайынча документтер келген. Рейтинг аайынча талдаштардыҥ јеҥӱчилдери ончозы бийик педагогикалык ӱредӱлӱ ле профессионал ижинде јаан једимдерлӱ.

«Јурттыҥ ӱредӱчизи» деген программа 2020 јылдыҥ чаган айыныҥ 1-кы кӱнинде башталган. Јурт јерге иштеп барган педагогтор јӧмӧлтӧ эдип 1 млн салковой акча алат. Мындый программа керектӱ болгоны керегинде президент Владимир Путин 2019 јылдыҥ кочкор айында Федерал Јуунга баштанузында айткан. Программа јажыла 55 јашка јетире ӱредӱчилерге эдилген. 2022 јылга јетире бу программала бистиҥ тергееде 35 ӱредӱчи иштеер јерлерле јеткилделери темдектелет.

 

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина