Ӱредӱлик ле билим аайынча советтиҥ јууны ӧтти

28.12.2020

Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызыныҥ ижин бӱдӱреечи Динара Култуева Алтай Республиканыҥ башкарузындагы ӱредӱлик ле билим аайынча советтиҥ јуунын ӧткӱрди.

Оныҥ чокумдаганыла, Россияныҥ Президенти Владимир Путин Россияныҥ школын телекейде эҥ артыктардыҥ бирӱзи эдер јаан учурлу сурак тургускан. Оныла колбой, ороондо ӱредӱликтиҥ системазын јарандырары јанынаҥ бир канча керектер эдилет. Динара Култуева аҥылу ајаруны улайын кадрларды белетеерине, јурттарда иштеерине специалисттерди тартарына, онойдо ок педагогтордыҥ квалификациязын бийиктедерине эткен.

Муниципалитеттерде ӱредӱлӱ организацияларды педагог кадрларла јеткилдеери керегинде јетирӱни Алтай Республиканыҥ ӱредӱлик ле билим аайынча министри Ольга Саврасова этти. «Ӱредӱлик» нацӱлекер аайынча педагог кадрларды белетеери ле такыптаҥ белетеери, квалификацияны бийиктедери ӱредӱликтиҥ системазын ӧскӱрериниҥ тӧс ууламјыларыныҥ бирӱзи болуп туру.

Алтай Республиканыҥ школдорында 4,4 муҥнаҥ ажыра педагогтор иштейт. Олордыҥ 6% кӧбизи «РФ-тыҥ нерелӱ ӱредӱчизи», «Алтай Республиканыҥ нерелӱ ӱредӱчизи», «Россия Федерацияныҥ текши ӱредӱлигиниҥ кӱндӱлӱ ишчизи» деп кӱндӱлӱ аттарла адаткан. 2020 јылда ӱредӱчилердиҥ орто јажы 41 јаш болгон.

Министрдиҥ айтканыла, Алтай Республикада иштеген ӧйи 20 јылдаҥ ла оноҥ кӧп стажту ӱредӱчилер кӧп — 2677 ӱредӱчи, онызы 38,7%, тергеениҥ школдорында 250-неҥ кӧп јиит специалисттер иштейт.

Ольга Саврасованыҥ јетиргениле, республиканыҥ школдорыныҥ кӧбизи керектӱ кадрларла јеткилделген, ӱредӱлӱ планныҥ ончо предметтериле ӱредӱ ӧдӧт. Оныла коштой, «Ӱредӱлик» ӱлекердиҥ эҥ баштапкы учурлу сурагын бӱдӱрерге кадрлар једишпейт, оныҥ шылтактары — ӱренчиктердиҥ тоозыныҥ кӧптӧгӧни, кадрлардыҥ јаштары, јиит специалисттер келгенче, тӱрген јаанап турганы.

Бӱгӱнги кӱнде тергееде текши ӱредӱлӱ организацияларда 111 ӱредӱчи једишпейт. Олор ортодо: 20 ӱредӱчи – математикала, 13 – английский тилле, 11 – орус тилле, тогус – физикала, јети – информатикала, алты – химияла. Онойдо ок школдоҥ озо ӱредӱниҥ педагогторыныҥ 61 вакансиязы, ӱзеери ӱредӱниҥ педагогторыныҥ 16 вакансиязы бар.

2020-2021 ӱредӱлӱ јылда «Земский ӱредӱчи» деп федерал программала тергеениҥ тогус муниципал тӧзӧлмӧзинде 13 вакансия јабылган, јиит педагогтор педагогикалык вузтарда адылу ӱредӱниҥ кийнинде келген.

Јуунныҥ туружаачыларыныҥ темдекте-гениле, муниципал тӧзӧлмӧлӧргӧ керектӱ педагогтордыҥ чокум тоозын озолодо јартаары, студенттерди ле јиит педагогторды јонјӱрӱмдик јанынаҥ јӧмӧӧри, олорго иштеер ле профессиязында ӧзӧр айалгалар тӧзӧӧри аайынча иштеер керек.

Јуулгандар онойдо ок тергеениҥ ӱредӱлигиниҥ турултазыныҥ кӧргӱзӱлери керегинде суракты кӧргӧн, Алтай Республикада ӱредӱниҥ чыҥдыйыла башкарарыныҥ эп-аргаларыныҥ турулталары керегинде јетирӱни уккан.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина