Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Бистиҥ тергеедеҥ 18 ӱлекер јеҥген

21.01.2021

Бу јууктарда президенттиҥ гранттарыныҥ фондыныҥ 2021 јылдагы баштапкы конкурсыныҥ турулталары кӧрӱлген. Бу конкурста Алтай Республикадаҥ он сегис ӱлекер јеҥӱ алган.

Президенттиҥ гранттарыныҥ фондыныҥ јеҥӱчилдериниҥ ады-јолдоры чаган айдыҥ 14-чи кӱнинде координационный комитеттиҥ јуунында адалган. Бу јуунды Россия Федерацияныҥ президентиниҥ администрациязыныҥ башкараачызыныҥ баштапкы ордынчызы Сергей Кириенко ӧткӱрген.

Конкурста эл-јонныҥ су-кадыгын корулаары, су-кадык јӱрӱмди јарлап таркадары, јонјӱрӱмдик јеткилдештиҥ, граждандарды корулаарыныҥ сурактары ла тӱӱкилик эземди чеберлеери тӧс ууламјылардыҥ тоозында болгон. Тӧзӧӧчилердиҥ јетиргениле, болушты текши ороон ичинде коммерциялык эмес эки муҥ организация алар. Ӱлекерлерди бӱдӱрерине дезе 4,2 миллиард салковой акча чыгарылып јат. Координационный советтиҥ јуунында президенттиҥ гранттарын быјыл коммерциялык эмес 795 организация баштапкы ла катап алып јат деп темдектелген.

Алтай Республиканыҥ јондык организациялары конкурста туружарга 65 угузу-заявка ийген. Олордоҥ 18 ӱлекер јеҥӱ алган. Конкурста јеҥӱ алган организацияларга текши тооло  он бир миллион салковой акча чыгарылар. Бистиҥ тергеедеҥ президенттиҥ гранттарыныҥ фондыныҥ 2021 јылдагы баштапкы конкурсында мындый  организациялар ла ӱлекерлер јеҥген:

— Элдеҥ ле озо «Единая Россияныҥ Јиит Гвардиязы» деген текшироссиялык јондык  организацияныҥ Алтай Республикадагы тергеелик бӧлӱгиниҥ «Стены смыслов» деп ӱлекерин адаар керек. Олор Горно-Алтайскта «Бис оморкойдыс» деген сайт  ачарга бе-летенет;

— Кичӱ ле орто аргачылыктыҥ «Опора России» деген текшироссиялык јондык  организациязыныҥ Алтайдагы республикан бӧлӱги конкурска тергеениҥ аргачыларына ӱредӱлик болуш јетирер ӱлекерин аткарган ла бу ӱлекер конкурста јеҥген;

— Чой аймакта Ыныргыдагы јурт јеезениҥ «Эдельвейс» деген јондык организациязы орус калыктыҥ культуразыныҥ «Русская изба» деген музейин тӧзӧп ачарга  акча-манат алган;

— «Женщины Алтая — Алтайдыҥ эпшилери» деген тергеелик јондык организация «Келер ӧй бастыразына» деп адалган ӱлекериле јеҥген. Оныҥ ӱлекери јажы эр кемине јетпеген балдарды билелеринде таскадарына ууламјылалган;

— «Алтай Республиканыҥ «Логос» деген јонјӱрӱмдик-правовой ло ӱредӱлик тӧс јери» ассоциация  «Забота» деп ӱлекериле јеҥген. Олор эл-јонго пандемияныҥ ӧйинде болуш јетирип, уур-кӱч айалгаларга кирген Кош-Агаш аймактыҥ јонјӱрӱмдик башкартузыныҥ ишчилерине болуш јетирер кӱӱндӱ;

— «Алтай Республикада спорттыҥ экстремальный бӱдӱмдериниҥ ассоциациязы» деген тергеелик јондык организация тергееде паракаякингтиҥ ле парарафтингтиҥ јайгы лагерин тӧзӧӧрине болуш алган;

— Кенек балдарга ла олордыҥ ада-энелерине болуш јетирип турган «Вместе» деген тергеелик јондык организация конкурста «Лыжи мечты» в Горно-Алтайске» деп программазыла јеҥген. Бу организация кенек балдарды туу чанага таскадып,  ӱредӱни спорттыҥ адаптивный деген ӧскӧ дӧ ойын-бӱдӱмдериле ӧткӱрет;

— «Культураныҥ «Ээлен туу» (Вечная гора) деген тӧс јери» коммерциялык эмес автоном организация конкурста Алтайдыҥ кӱӱлик чӱм-јаҥдарын ӱренери ле јиит ӱйени национальный ойноткыларга таскадары аайынча класс ачары јанынаҥ ӱлекериле јеҥген;

— Алтай Республиканыҥ ӧзӱминиҥ «Фонд поддержки участников союза созидателей» деген коммерциялык эмес фонды Горно-Алтайскта алтай культураныҥ этно-музейин тӧзӧп ачар ӱлекериле јеҥген.

— «Балдардыҥ искусстволорыныҥ Маймадагы школын јӧмӧӧри ле ӧскӱрери» аайынча килемјилик фондтыҥ «Алтай кийистиҥ истериле» деген ӱлекери конкурста база јеҥӱчил болуп чыккан. Бу фонд  јиит устардыҥ иштериниҥ кӧрӱлерин тӧзӧп, кийисле иштеп турган устардыҥ мастер-класстарын ӧткӱрерге белетенет;

— Сергей Тимурович Пекпеевтиҥ коммерциялык эмес фонды «Ару Алтай» деген ӱлекериле јеҥген. Фонд бойыныҥ алдына тергеениҥ кайа-таштарында јӱзӱн-базын будуктарла бичилген кереги јок јуруктарды арчыыр амаду тургузат;

— «Алтай Республикада јайаан кӧгӱстӱ кижиниҥ јайалтазын ӧскӱрери аайынча тӧс јер» деген тергеелик  јондык организация «Аргалардыҥ орооны» деген ӱлекериле јеҥген. Бу тӧс јер Майма аймакта иштеп јат. Ол су-кадыгы бек ле аргалары кирелӱ кенек балдарды бириктирип, олорго театрдыҥ студиязын тӧзӧп ачар кӱӱндӱ.

— Чой аймакта иштеп турган «Взаимодействие» деген организация су-кадыгынаҥ кирелӱ балдардыҥ јонјӱрӱмдик социализациязы јанынаҥ «Безграничное пространство» деп ӱлекер белетеп алган. Чойдо ӱзеери ӱредӱ ӧткӱрер тӧс јерде бу ӱлекер аайынча јайаан ишле колбулу таскадулу иштер ӧткӱрилери темдектелет;

— Эл-јонго јонјӱрӱмдик болуш јетирер «Сотвори добро» деп  килемјилик фондтыҥ конкурста јеҥӱ алган «Јурт јерде ырысту јӱрӱм» деген ӱлекери аайынча Чой аймакта  Туньжа јуртта билелик ойындар ӧткӱрилери темдектелет;

— Алтай Республиканыҥ библиотекалар аайынча обществозыныҥ «Кычырадыс, ӱренедис, јайайдыс» деген ӱлекери конкурста база јеҥген. Бу ӱлекер оогош ло школго јӱрӱп турган баштамы класстардыҥ ӱренчиктериниҥ таскадузына учурлалат;

— Чой аймакта Кара-Кӧпшидеги јурт јеезеде «Билимниҥ ле техниканыҥ ӧйдиҥ Машиназы» деген тӧс јери иштеп јат. Бу тӧс јер конкурста ойноп алган акчала балдардыҥ «Айучак» деп садигинде эмдиги ӧйдиҥ технологиязыныҥ тӧс јерин ачарга белетенет;

— Кара-Кӧпши јуртта тӧзӧлгӧн «Ырысту улустыҥ биригӱзи» деген тӧс јер конкурста бойыныҥ «Школдыҥ «Кара-Кӧпши-FM» радиозы» деген ӱлекериле јеҥген. Бу тӧс јер школдыҥ радиоузелин тӧзӧп иштедер амадулу;

— Майма јурттыҥ «Ветеран» деп адалган јондык организациязыныҥ «Постигая технологии, сохраним себя» деген ӱлекери президенттиҥ гранттарыныҥ конкурсында база јеҥӱ алган. Пенсияга чыккан ла јаштары пенсияга јеткен јаан јашту улус бу ӱлекер аайынча эмди компьютердиҥ билгирлерине ӱренер аргалу.

Президенттиҥ гранттарыныҥ фондыныҥ 2021 јылдагы баштапкы конкурсында јеҥӱ алган ӱлекерлер быјылгы јылдыҥ кочкор айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала кӧнӱ иштеп баштаар. Былтыр дезе президенттиҥ гранттарыныҥ эки конкурсыныҥ турулталарыла Алтай Республикадаҥ коммерциялык эмес одус јондык организация јеҥген. Олорго тузаланарына 13,5 миллион салковойдоҥ ажыра акча чыгарылган болгон.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина