Јуунда ар-јӧӧжӧниҥ сурактары шӱӱжилген

01.02.2021

Чаган айдыҥ 26-чы кӱнинде Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Тӧргизиниҥ ээчиде јууны ӧткӧн. Оны республикан парламенттиҥ председателиниҥ молјуларын бӱдӱреечи Герман Чепкин башкарып ӧткӱрген.

Јуунныҥ ижинде республиканыҥ депутаттары, Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызы Эжер Ялбаков, тергеелик башкаруныҥ председателиниҥ ордынчызы, акча-манат аайынча министр Ольга Завьялова, экономикалык ӧзӱм аайынча министр Вячеслав Тупикин, республикан КСП-ныҥ башкараачызыныҥ ордынчызы Эрика Церр ле оноҥ до ӧскӧ улус турушкан.

Алтай Республиканыҥ государственный ар-јӧӧжӧзиле башкарынарыныҥ тузазын бийиктедери керегинде јетирӱни Вячеслав Тупикин эткен. Ол башкарып турган министерствоныҥ бу бӧлӱкте эдип турган тӧс иштерин темдектеген. Оныҥ айтканыла, бу иштердиҥ тоозына Алтай Республиканыҥ государственный ар-јӧӧжӧзиниҥ учеды, государственный предприятиелердиҥ ле учреждениелердиҥ ижиниҥ тузалузын шиҥдеери, государственный ар-јӧӧжӧниҥ приватизациязын ӧткӱрери ле оноҥ до ӧскӧзи кирет.

Министр анайда ок отчетту ӧй туркунына 26-даҥ кӧп нормативно-правовой акттар белетелгенин, олордоҥ 10 акт ӧскӱс балдар, ада-энезиниҥ ајарузы јок арткан балдар деген категорияга кирип турган граждандарды јадар јерле јеткилдеер бӧлӱкте јӧптӧлгӧнин айткан. Јӧптӧлгӧн документтердиҥ кезигинде јадарга јараар деген јараду алар амадула кыптар шиҥделгени ле баалалганы, бир квадратный метрдиҥ орто рыночный баазы керегинде, анайда ок Алтай Республиканыҥ јадар јер аайынча аҥылу государственный фондыныҥ јӧптӧжӱлери аайынча берилген јадар јерлер канайда чеберлелип ле чын тузаланылып турган ба деп шиҥжӱ ӧткӱрилип турганы керегинде айдылат.

Вячеслав Тупикин бойыныҥ отчедында анайда ок јердиҥ сурактары аайынча бӧлӱкте 6 нормативно-правовой актка аҥылу ајару эткен. Алтай Республиканыҥ государственный ар-јӧӧжӧзиниҥ структуразы керегинде айдып тура, ол государственный ар-јӧӧжӧниҥ реестрине кирген учреждениелерди адаган. Андыйлардыҥ тоозы 2021 јылдыҥ чаган айыныҥ 1-кы кӱнине јетире 143 болгон. Ол тоодо 4 ээлемдик, олордыҥ акцияларыныҥ ээзи Алтай Республика болуп јат. Олор – «Алтайская лизинговая компания» АО, «Агентство по ипотечному жилищному кредитованию Республики Алтай» АО, «Чуйское» ООО, «Манжерок» ОАО. «Манжерок» ОАО каландар аайынча тӧлӱлер бар болгонынаҥ улам иштебейт.

Министрдиҥ айтканыла, рыночный баазы тургузылган кийнинде мындый ар-јӧӧжӧниҥ приватизациязы ӧткӱрилер: Майма аймакта Чуйдыҥ трагында Айдыҥ кӱриниҥ јанында јетире тудулбаган кафениҥ туразы ла сууныҥ башнязы, Кан-Оозы аймактыҥ Јалаҥай Бажы јуртында сарјусырзаводтыҥ туразы ла оноҥ до ӧскӧзи.

Вячеслав Тупикин кичӱ ле орто аргачылыкка јетирилип турган ар-јӧӧжӧлик јӧмӧлтӧ керегинде база айткан. Оныҥ темдектегениле, республиканыҥ государственный ар-јӧӧжӧзиниҥ тооло-мынаҥ орто ло кичӱ аргачылыкка 16 объект берилип јат. 2020 јылдыҥ кандык айынаҥ ала кичӱ изӱ айына јетире ӧйдиҥ туркунына кичӱ ле орто аргачылык государственный ар-јӧӧжӧни тузаланганы учун арендный тӧлӧмирлер тӧлӧӧринеҥ јайымдалган болгон. Јаан изӱ айдаҥ ала сыгын айга јетире олорго отсрочка берилген.

Јуунныҥ туружаачыларына тергееде Шабалин ле Чамал аймактарда ӧткӧн кадастровый иштер керегинде база айдылган. Оны ээчиде јуунныҥ туружаачылары кӧрӱлген сурак аайынча шӱӱлтелерин айткан.

Депутат Аскар Тулебаев мынаҥ озо республиканыҥ болгон «Киви-лодж» деп гостиничный комплекс тургуза ӧйдӧ кандый статусту, кемниҥ ар-јӧӧжӧзи болуп јат ла оны тузаланарына канча кире чыгымдар барат деген сурак берген.

Виктор Ромашкинди госимущество башкарынып турган бир кезек туралар јарамыкту тузаланылып турган ба деген сурак јилбиркеткен.

Наталья Екеева тергееде тӧрӧлчи ле спортивный клубтарды кӧчӱргедий бош туралар бар ба деген сурак берген. Не дезе, јасак аайынча чаган айдыҥ 1-кы кӱнинеҥ ала олордыҥ подвальный кыптарда болор аргазы јок.

Сергей Тимошенскийдиҥ темдекте-гениле, бӱгӱнги айалгаларда чындаптаҥ да Јашӧскӱримниҥ байзыҥын тудары керегинде сананар керек. Подвалдарда иштеп турган тӧрӧлчи ле спортивный клубтарды ӧскӧ кыптарга кӧчӱрер ишти тӱрген ӧткӱрер керек. Анайда этпеген соҥында олор јасакты бускан болор.

Тӧргиниҥ ээчиде јуунында шӱӱжилген суракты шӱӱжеринде анайда ок Владислав Рябченко, Рустам Байдалаков, Герман Чепкин ле оноҥ до ӧскӧ депутаттар турушкан. Бастыра берилген сурактарга министр Вячеслав Тупикин каруулар јандырган.

Јуун ӧйинде депутаттар Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ он алтынчы сессиязын 2021 јылдыҥ кочкор айыныҥ 18-чи кӱнинде ӧткӱрери керегинде јӧпкӧ келгендер. Бу керегинде јетирӱни республикан парламенттиҥ председателиниҥ молјуларын бӱдӱреечи Герман Чепкин эткен. Герман Евгеньевич анайда ок бир канча улус Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Кӱндӱлӱ грамотазыла кайралдадып јатканы керегинде јетирӱни база јарлаган.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина