Кату оорулу улусты јӧмӧп

09.02.2021

Кочкор айдыҥ 4-чи кӱнинде Рак (кату) ооруларла тартыжарыныҥ телекейлик кӱни темдектелген. Оныла колбой тергеебисте Онкологиялык оорулардыҥ айлыгы ӧдӧт.

Ого учурлай республикан эмчиликтиҥ хирургиялык бӧлӱгиниҥ туразыныҥ јанында кату оорулу пациенттерди јӧмӧгӧн флешмоб ӧткӧн. Бу солун керекти Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыыры аайынча «Эл-јонныҥ су-кадыгыныҥ ла медициналык профилактиканыҥ тӧс јери» деп бюджет учреждениези, республикан эмчиликтиҥ онкологиялык тӧс јери, медициналык колледж ле Горно-Алтайсктыҥ јашӧскӱриминиҥ тӧс јери ӧмӧ-јӧмӧ тӧзӧгӧн.

Флешмоб онкологиялык тӧс јердиҥ кӧзнӧгиниҥ алдында ӧткӱрилген. Анда волонтерлор ло медициналык колледжтиҥ студенттери јуулган. Јииттер јергележип, онкологияла тартыжарыныҥ темдеги — толгой салган лента эдип туруп алала, теҥеридӧӧн кӧгӧлтирим-кызыл шарлар божотты.

Оноҥ ары колледжтиҥ студенттери тӧзӧмӧл-методикалык бӧлӱкти башкараачы, эмчи-методист Марина Бештиновала онкологиялык тӧс јердиҥ пациенттерине волонтерлордыҥ ла спонсорлордыҥ кӱчиле јуулган сыйлар табыштырган. Студенттер бойыныҥ колыла эткен открыткаларга јӧмӧгӧн јылу сӧстӧр бичиген. Онкологиялык тӧс јердиҥ бир де пациенти сый јогынаҥ артпады. Сыйлардыҥ текши тоозы 40 болгон.

Онкологиялык ооруларла тартыжарында профилактиканыҥ учуры керегинде онколог-эмчи Эдгар Кумаров куучындады. Ол су-кадык јӱрӱм јӱрер, таҥкылаштаҥ ла аракыдаштаҥ мойноор керек деп айтты. Эмчи онойдо ок бу оорулардыҥ сурагы текши телекейде курч турганын, ӱзеери ол «јиидиркеп» јатканын темдектеди. Оныҥ шӱӱлтезиле, онкология табыларына урбанизация ла улустыҥ бойыныҥ су-кадыгына, јадын-јӱрӱминиҥ аайына керексинбези јаан камаанын јетирет.

Алтай Республикада улус чыҥдыйы јаман јаҥы тижиктерле оорып турган учуралдар база кӧптӧп турганын айдар керек. Тергееде јылдыҥ ла беш јӱстеҥ ажыра андый учуралдар темдектелет. Алтай Республикада кату оорулу 3100 кижи бар — ол текши албатыныҥ тоозынаҥ 1,4 процент.

Калганчы он јылдыҥ туркунына улус бу оорула баштапкы катап оорыган учуралдар јарталганы кӧптӧгӧни темдектелет. Онызы онкопатология јакшы илелелип башталганын, эмчилер бу ооруларга анчада ла сергек болгонын, аҥылу јазалдар ла лаборатория барын керелейт. 2020 јылда баштап оорыган учуралдардыҥ тоозы 100 муҥ кижи бажына 242 болды. Текши Россия ичиле бу кӧргӱзӱ бийик — 100 муҥ кижиге 345,7.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина