Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Билимниҥ кӱни: кайралдар табыштырылган

15.02.2021

Кочкор айдыҥ 8-чи кӱнинде Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин Россияныҥ билиминиҥ кӱнине учурлалган кӧдӱриҥилӱ јуунда турушкан.

Ол Россияныҥ президенти Владимир Путин бойыныҥ јарлыгыла 2021 јылды Российский Федерацияныҥ билиминиҥ ле технологияларыныҥ јылы деп јарлаганын айткан.

«Мынызы российский билимниҥ, ӧткӱрип турган тӧзӧлгӧлӱ ле прикладной билим шиҥжӱлердиҥ тоомјызын кӧдӱрер, билимге государствоныҥ, бизнестиҥ, эл-јонныҥ, элбек јетирӱлер эдер эп-аргалардыҥ ајарузын тыҥыдар, билим-технический бӧлӱкте јайалталарды ачар амадула эдилген» — деп, башчы айткан.

Ӧткӱрилип турган шиҥжӱ иштер тергеениҥ ӧзӱминиҥ, экономиканыҥ некелтелериниҥ ууламјыларыла јуук колбуда болгонын Олег Хорохордин темдектеген.

«Олор, темдектезе, мындый ууламјылар:  экологический јеткер болдыртпазы, јурт ээлем, естесственный ла гуманитарный билимдер бӧлӱгинде шиҥжӱ иштер. Инновациялык учурлу шиҥжӱ иштер ӧдӧт, билим ле ӱредӱ бӧлӱгинде албатылар ортодогы колбулар тыҥыйт» — деп, тергеениҥ башкараачызы айткан.

Республиканыҥ јонјӱрӱм-экономикалык ла культуралык ӧзӱмине ууламјылалган ӱлекерлерди јӱрӱмде бӱдӱрерге, билимчилер јылдыҥ ла федерал бюджеттеҥ акча-манат, Россияныҥ президентиниҥ, Россияныҥ тӧзӧлгӧлӱ шиҥжӱлер фондыныҥ, Россияныҥ билим фондыныҥ гранттарын алат. Олег Хорохординниҥ темдектегениле, бу ууламјыда эрчимдӱ иштеп, јакшы једимдерге једип турган јиит те улус бар.

«Тергееде билимниҥ ӧзӱм алынары улалат. Бисте Туулу Алтайдыҥ билим аргаларын јӧмӧӧрине ле кӧптӧдӧрине ууламјылалган, эдерге темдектеп алган чокум иштер ле тӱп-шӱӱлтелер бар. Олор јӱрӱмде бӱдерине иженедим» — деп, башчы айткан.

Кӧдӱриҥилӱ керек-јаракка келгендерди бу байрамла анайда ок Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председателиниҥ молјуларын бӱдӱреечи Герман Чепкин, ӱредӱ ле билим аайынча министрдиҥ баштапкы ордынчызы Екатерина Чандыева база уткыгандар.

«Бис тергеебистиҥ билимчилериниҥ једимдериле оморкойдыс. Слер Алтай Республиканыҥ ӧзӱмине камаанар јетирип турганаарды јакшы оҥдойдыс. Калганчы ӧйдӧ кандый бир јаан учурлу јӧптӧр јарадар тушта, билим јондыктыҥ шӱӱлтезине тайанатаны јаҥжыгу болуп браады» — деп, Герман Чепкин айткан.

Кӧдӱриҥилӱ керек-јарак ӧдӧр тушта кайралдар база табыштырылган. Анайып, турулталу билим-практикалык ижи ле узак јылдарга ак-чек иштегени учун «Алтай Республиканыҥ билиминиҥ нерелӱ ишчизи» деген кӱндӱлӱ атла Алаистиканыҥ С. С. Суразаковтыҥ адыла адалган билим-шиҥжӱ ӧткӱрер институдыныҥ ведущий билим ишчизи, тӱӱки билимдердиҥ кандидады Максим Каташев адаткан.

Билимниҥ ӧзӱмине јетирген јаан камааны, эрчимдӱ шиҥжӱ иш ӧткӱрип турганы ла ак-чек ижи учун Алтай Республиканыҥ Кӱндӱлӱ грамотазыла Алтай Республиканыҥ ӱредӱлигиниҥ ишчилериниҥ узын бийиктедер ле профессионал белетенижин ӧткӱрер институттыҥ тӧзӧмӧл-методический бӧлӱгиниҥ заведующийи Роза Жакишева, Алтайдагы государственный ар-бӱткендик биосферный заповедниктиҥ директоры Игорь Калмыков, экологияныҥ Алтайдагы тергеелик институдыныҥ директорыныҥ ордынчызы Юрий Робертус, Горно-Алтайсктыҥ государственный университединиҥ экономика, туризм ле прикладной информатика аайынча кафедразыныҥ доценти Лидия Шодоева, Алтаистиканыҥ С. С. Суразаковтыҥ адыла адалган билим-шиҥжӱ ӧткӱрер институдыныҥ старший билим ишчизи Гульнара Ишматова кайралдаткан.

Билимниҥ ӧзӱмине јетирген јаан камааны, эрчимдӱ шиҥжӱ иш ӧткӱрип турганы ла ак-чек ижи учун Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ,  Алтай  Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ Быйанду самаразы Горно-Алтайсктыҥ государственный университединиҥ старший билим ишчизи, тӱӱки ле археология аайынча кафедраныҥ доценти Никита Константиновко, Горно-Алтайсктыҥ государственный университединиҥ агротехнология ла ветеринарный медицина аайынча кафедразыныҥ доценти Айана Сумачаковага, бу ок университеттиҥ биология ла химия аайынча кафедразыныҥ доценти, билим-педагогикалык кадрлар белетеер бӧлӱктиҥ јааны Елена Устюжанинага, Роспотребшиҥжӱниҥ Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ эпидемиологический шиҥжӱ ӧткӱрер бӧлӱгиниҥ баш специалист-эксперти Лилия Щучиновага табыштырылган.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина