Тергеелердиҥ ченемелин шиҥдеп кӧрӧр

22.03.2021

Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин тулаан айдыҥ 18-чи кӱнинде тергеениҥ башкарузыныҥ јууны ӧйинде экономикалык ӧзӱм аайынча министерствого ороонныҥ субъекттериниҥ закупкалардыҥ централизациязы јанынаҥ ченемелин шиҥдеп кӧрзин ле Алтай Республиканыҥ заказчиктерине поставщиктерди чокымдаар чыгартулу органныҥ структуразын кубултары аайынча шӱӱлтелер этсин деп јакылта берген.

Башчыныҥ темдектегениле, онызы кандый да коррупционный немелер болбозын јеткилдеерге керектӱ. Оныҥ айтканыла, тулаан айдыҥ 10-чы кӱнинде республиканыҥ су-кадыкты корыыры аайынча министри коррупция јанынаҥ буруладып туттурган, уголовный керектер ачылган ла шиҥжӱ иштер ӧдӧт.

«Бастыра јамылу улус бойыныҥ ижинде коррупцияла тартыжарыныҥ јасакберимиле башкарынар, ээжи-некелтелерди ле кирелендириштерди бӱдӱрер учурлузын такып айдарга турум. Шак ол тушта бис бойыстыҥ ижисте јарамыкту уч-турулталарга келерис. Министрдиҥ кандидатуразы аайынча јӧп-шӱӱлте оноҥ эдилер» — деп, республиканыҥ башкараачызы айткан.

Олег Хорохординниҥ айтканыла, тургуза ӧйдӧ Алтай Республиканыҥ ла башкарузыныҥ Аппарадыныҥ коррупционный ла ӧскӧ дӧ јаҥбузуштар болбозын јеткилдеери аайынча комиссиязы бу айалга јанынаҥ шиҥжӱ ӧткӱрет, ол тоодо јамылу улус коррупцияла тартыжарыныҥ јасакберимиле јӧптӧлгӧн кирелендириштерди канайда бӱдӱрип турганы јанынаҥ. Ол шиҥжӱ иштиҥ уч-турулталары аайынча келиштирте јӧптӧр јарадылар.

Башчы Алтай Республиканыҥ прокуроры Анатолий Богданчиковко тергеениҥ башкарузыныҥ турчылары ла јаан ӱлекерлерди бӱдӱрериле колбулу ӧскӧ дӧ јамылу улус антикоррупционный јасакберимди канайда бӱдӱрип турганы јанынаҥ шиҥжӱ ӧткӱрерине јӧмӧлтӧ этсин деп суракла баштанган.

«Алтай Республиканыҥ тап-эриктерди корыыры аайынча органдары, прокуратураныҥ органдары нацӱлекерлер, федерал программалар кеминде чыгарылып турган акча-манатты канайда тузаланып турганын шиҥжӱде тудары, коронавирусный инфекцияла тартыжузы, коррупционный ууламјылу каршулу керектерди илезине чыгарары аайынча ӧткӱрип турган ижи учун быйанымды айдып турум» — деп, башчы айткан.

Анатолий Богданчиков тергеениҥ башчызына прокуратураныҥ органдары бу ишти кажы ла кӱнги ижи ӧйинде бӱдӱрип турган деген.

«2020 јылдыҥ уч-турулталары аайынча декларационный кампания башталып јат, бастыра улус бу суракка јаан ајару этсин деп баштанадым. Башкараачылар ӧмӧликте коррупцияла колбулу кандый да айалга-немелер болбозын тӧзӧӧр учурлузына аҥылу ајару эдедим. Коррупцияла тартыжары јанынаҥ билгирлерди тереҥжидери јанынаҥ ишти јаҥыртып, чуктап турар керек. Бузуштар болгоны илезине чыкса, кату кезедӱлер эдерис. Кампанияныҥ уч-турулталары аайынча јетирӱни слерге аткарарыс» — деп, прокурор айткан.

Анайда ок јуун ӧйинде Олег Хорохордин Алтай Республиканыҥ ар-бӱткенниҥ байлыктары, экология ла туризм аайынча министриниҥ ордынчызына Турачак аймакта Чуря суунаҥ алтын бедиреп табар «Брекчия» деген јер јанынаҥ јондык угуштар аайынча айалганы јартазын деп сураган.

Елена Ялбачеваныҥ јетиргениле, 2005 јылда «Алтайская корона» деп компания бу јерге, ар-бӱткенниҥ байлыктарын тузаланарына лицензия алган болгон. Оноҥ лицензияныҥ ӧйи 2021 јылдыҥ јаҥар айына јетире узадылган. Тургуза ӧйдӧ компания бу јерде иш ӧткӱрбейт, нениҥ учун дезе агаш участокты арендага алары ого јарадылбаган. Андый да болзо, јербойыныҥ албаты-јоны бу јерде иш башталардаҥ айабас, мынаҥ улам экосистемага каршу јетирилер деп чочыйт. Мыныла колбой кандык айдыҥ 28-чи кӱнинде бу сурак јанынаҥ јондык угуштар ӧткӱрери темдектелген — кӱӱнзеген бастыра улус бу ӱлекер јанынаҥ бойыныҥ шӱӱлтезин айтсын деп.

«Тергеениҥ башкарузы алдында ӧйдӧҥ лӧ бери бу ӱлекерди јаратпай јат. Алтын-Кӧлди, бистиҥ ар-бӱткенистиҥ байлыгын, киртидип быјарзыдар айалга болбозын бис јеткилдеер учурлу. Јондык угуштар ӧдӧр тушта бастыра кӱӱнзеген улус бу ӱлекер јанынаҥ бойыныҥ шӱӱлтезин айдар аргалу. Угуштарла колбулу суракты бойымныҥ таҥынаҥ шиҥжӱмге алып јадым. Бис ол угуштарды алтын табаачылар бу јерде иш ӧткӱрбезин билзин деп ӧткӱрип јадыс. Угуштардыҥ кийнинеҥ мен Роснедрага бу компанияныҥ лицензиязын кайра алдыртсын деген суракла баштанарга турум» — деп, Олег Хорохордин аҥылап айткан.

Башчыныҥ темдектегениле, бу сурак Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ аҥылу шиҥжӱзинде туруп јат.

Башкаруныҥ јууны ӧйинде анайда ок алты сурак кӧрӱлген — јасактардыҥ тӧрт ӱлекери ле јӧптӧрдиҥ эки ӱлекери.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина