Јонјӱрӱмдик учурлу ууламјыларга ӱзеери акча чыгарылар

18.05.2021

Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин ээчий акча-манат јылга ла темдектелген ӧйгӧ бюджетный ӱлекерлер аайынча камыстыҥ јуунын ӧткӱрген.

Јуунда башкаруныҥ турчылары бюджетте кубулталар кийдиргедий бир кезек ууламјыларды шӱӱшкен. Адылу ууламјыларды ла озодоҥ эдетен чыгымдарды ајаруга алып, акча-манатты бӧлӱктер аайынча ӱлеери керегинде шӱӱлтелер айдылган,

Тергеениҥ башкараачызыныҥ темдектегениле, Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ келер јуунында ӧдӱп јаткан јылдыҥ бюджедине кубулталар кийдирери керегинде јасактыҥ ӱлекери кӧрӱлери темдектелет. Оныҥ кийнинеҥ ол документ Алтай Республиканыҥ Эл Курултайына јӧптӧзин деп аткарылар.

«Јаҥжыкканыла јаскыда бюджеттиҥ кӧргӱзӱлерин чокумдаары бюджетный јасакберимниҥ федерал ла республикан бюджеттеринде арткан акча бӧлӱгин аайлу-башту эдер иштерле колбулу. Бис јылдыҥ ла артып калып турган акчаларды астадары керегинде айдадыс. 2021 јылдыҥ чаган айыныҥ 1-кы кӱнине јетире олордыҥ кеми 1,1 миллиард салковой, эмезе мынаҥ озо јылдыҥ бу ок ӧйиниҥ кӧргӱзӱзинеҥ 21 процентке ас болгон» — деп, республиканыҥ башчызы айткан.

Олег Хорохординниҥ јартаганыла, бу учуралда бюджетте акча пандемиядаҥ, оныла колбой тӧзӧлгӧн кирелендириштердеҥ улам арткан. Арткан акчаныҥ кӧп сабазы адылу.

Тергеениҥ башчызы бюджетный ассигнованиелерди ӱлеер тушта озо ло баштап јонјӱрӱмдик учурлу ууламјылар аайынча ӱлекерлерди јӱрӱмде бӱдӱрерине акча-манатты кӧптӧдӧр керек деген шӱӱлте айткан.

Олег Хорохордин эҥ озо Россияныҥ президентиниҥ ороонныҥ ӧзӱминиҥ национальный амадулары аайынча тургускан сурактардыҥ аайына чыгар керек болгонын темдектеген. Оныҥ айтканыла, бюджетке эдилетен тӱзедӱлер аайынча 230 миллион салковой нацӱлекерлерди јӱрӱмде бӱдӱрерине ууламјылалар. Анайда ок Алтын-Кӧлдиҥ инфраструктуразын ӧскӱрери аайынча ӱлекерге республикан бюджеттеҥ 29 миллион салковой ууламјылаары темдектелет.

Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызы, акча-манат аайынча министр Ольга Завьялованыҥ чокумдаганыла, Кӧксуу-Оозы јуртта школды јетире тударына, «Ӧзӱмниҥ точказы» деп тӧс јерлер тӧзӧӧрине, Горно-Алтайскта культуралык ӧзӱмниҥ Тӧс јерин тударына, граждандарды аварийный туралардаҥ кӧчӱрерине акчалар чыгарылар.

Министрдиҥ айтканыла, республикан бюджеттиҥ акчалары анайда ок граждандарга акча тӧлӧбӧзинеҥ медициналык болуш јетирер госгарантиялардыҥ јербойындагы программалары аайынча молјуларды бӱдӱрерине, РФ-тыҥ президентиниҥ јарлыктарын бӱдӱрери аайынча ишјалды тӧлӧӧрине, А. В. Анохинниҥ адыла адалган эл музейдиҥ капитальный јазал иштерин тӱгезерине, алтай албатыныҥ бойыныҥ кӱӱниле российский государствого киргенинеҥ ала 265 јылдыгына учурлай ӧдӧтӧн керек-јарактарга, ол тоодо алтай албатыныҥ тергеелер ортодо Эл Ойын байрамын ӧткӱрерине ууламјылалар.

Олег Хорохордин тергееде ӱредӱлӱ јыл тӱгенип јатканын темдектеп, алдыста школдорды келер ӱредӱлӱ јылга белетеери аайынча иштер сакыганын айткан. Оныҥ темдектегениле, эҥ озо эдетен иштердиҥ бастыразына акча-манат чыгарылар учурлу.

«Муниципал тӧзӧлмӧлӧргӧ школдордо ло пищеблоктордо јазал иштер ӧткӱрерине 50 миллион салковой кеминде јӧмӧлтӧ јетирилер. Школдордо ло пищеблоктордо јазал иштер ӧткӱретени муниципалитеттердиҥ молјуларына кирет, је бис олорго ӱзеери болуш јетирерис» — деп, ол айткан.

АР-дыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министри Ольга Саврасова бу акчадаҥ 15 миллион салковойы пищеблоктордыҥ материально-технический тӧзӧлгӧзин јаҥыртарына, 35 миллион салковойы школдордыҥ ла садиктердиҥ јазашту иштерине ууламјылалар деп чокумдаган. Оныҥ темдектегениле, тӧс ууламјылардыҥ база бирӱзи ол ӱредӱлӱ учреждениелерде ӧрт чыгарын болдыртпазы болуп јат. Оныҥ да учун бастыра ӱредӱлӱ учреждениелерде ӧрт чыгарын болдыртпазына керектӱ иштер ӧткӱрилген.

Тергеениҥ башчызы темдектеген сурактардыҥ бирӱзи ӧскӱс балдарды јадар јерле јеткилдеериниҥ сурагы болгон. Ӧдӱп јаткан јылда бу ууламјыга ӱзеери 70 миллион салковойдоҥ кӧп акча чыгарылар, а 2021 јылда ӧскӱс балдардыҥ јадар јерине бастыра 211 миллион салковой ууламјылалар.

«Быјыл бис 99 кып табыштырып јадыс. Оноҥ башка андый категориялу граждандарга јадар јердиҥ сертификаттарын берери керегинде јасактыҥ ӱлекери кӧрӱлери темдектелет. Келер эҥ јуук јылдарда депутаттарла, шиҥдеер органдарла кожо бу сурактыҥ аайына чыгар керек» — деп, Олег Хорохордин айткан.

Адакыда тергеениҥ башкараачызы јуунныҥ туружаачыларына кӧргӱзӱлерге јединерге иштерди темдектелген ӧйинде бӱдӱрер керек деген.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина