— Ойын-јыргалда кем јараш? — Алтай кебин кийген келин јараш!

21.05.2021

Кеен Алтайыстыҥ кажы ла јуртында ус колду кӧкчи эпшилери бар. Озодо карган энелерис кийер кийимин, ӧдӱк-бӧрӱгин бойлоры ла шидеп, бала-барказын, билезин јеткилдеген. Бӱгӱнги де кӱнде олордыҥ эп-сӱмелери, алтай кеп-кийимистиҥ чӱм-јаҥдары јылыйбай, улалып јат.

Кем де бис оны јаҥыс ла той-јыргалдар тужында кийип турганыс деп айдар. Текшилей кӧрзӧ, ол јастыра шӱӱлте. Албаты бойыныҥ кеп-кийимин јаантайын кийип јӱрген. Ого ӱзеери калганчы ӧйлӧрдӧ эл-јон албатылык кийимин тыҥ баалап баштаганы иле кӧрӱнет. Темдектезе, той-јыргалдарда биригип јаткан јииттер кӧп учуралда европей культурадаҥ келген кийимдер кийип турган. Је бӱгӱнги кӱнде јииттер алтай тойго ло эҥирги јыргалга деп кийимин башкалабай, јӱк ле алтай кебин кийип турган учуралдар кӧптӧйт. Алтай чегедекти, бӧрӱкти, капталды, ӧдӱкти улус толо јаштарына, јаан байрамдарга учурлу ла баалу сый эдип, јуук улузына сыйлап јадылар. Чага байрамыс тужында кышкыда тӱлкӱ бычкак бӧрӱктерлӱ эл-јон кӧптӧп турганын база темдектеер керек.

Јуукта алтайлардыҥ калада болгон той-јыргалыныҥ фотојуругына ајару эттибис. Ондо бир јиит келин алтай кулјаларла кееркеткен, чегедектиҥ канаттарына тӱҥейлеп кӧктӧгӧн эмдиги ӧйдиҥ, орустап айтса, стилизованный платьезин кийип алган турды. Оны кӧрӧргӧ кандый јараш, эптӱ ле оморкодулу!

Калыгыстыҥ јаан байрамы Эл Ойыныска јетире узак ӧй артпады. Ол јаан изӱ айдыҥ ортозында ӧдӧр. Ого кажы ла биле алтай кебин кӧктӧдип, кийип алган барза, кандый макалу ла эптӱ болор эди! Кӧктӧнип турган талдама устарыс кажы ла јуртта бар. Олорго эмдигештеҥ баштанар керек.
Слер бу шӱӱлтеле јӧп пӧ?

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина