Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Јеҥӱниҥ кӱниниҥ кайралдары — тоомјылу улуска

27.05.2021

Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда совет албаты Јеҥӱ алганыныҥ 76-чы јылдыгын темдектеери бистиҥ республикада элбеде ӧткӧн лӧ бу кӱнде албаты совет солдаттардыҥ јажына ундылбас ат-нерезин эске алынган. Шабалин аймактыҥ Каспа јуртында Јеҥӱниҥ кӱнине учурлай кажы ла јыл кросс-јӱгӱришле маргаандар ӧткӱрилет ле бойына 200-ке јуук спортчы јууйт.

Јеҥӱниҥ кӱнине учурлалган быјылгы јылдагы кросс-јӱгӱришле маргаандарга ӱзеери, једимдӱ иштӱ, тоомјылу улуска кайралдар табыштырылган. Онойдо ок јуучыл-ветерандарга ајару база болгон. Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда совет албаты јеҥӱ алганына учурлалган кросс Каспада ӧткӱрилип башталганынаҥ бери 11 јыл ӧдӱп калды. Бу кире ӧйгӧ ол маргаандар бир тутагы јогынаҥ кажы ла јыл једимдӱ ӧткӱрилип, јаҥжыккан маргаандар деп адалып калган. Јӱк ле былтыр, пандемияныҥ ӧйинде, маргаандар ӧткӱрилбеген болгон. Учурлу маргаандардыҥ тӧзӧӧчилериниҥ бирӱзи — бистиҥ республикада Олимпий комитеттиҥ башкараачызы Александр Егорович Телесов.

Быјылгы кроссто Шабалин аймактыҥ тогус јуртынаҥ он команда турушкан. Кроссто 200 кижи турушкан. Јӱгӱрер дистанцияларда — 143 кижи. Текши тооло јеҥӱлӱ 143 медаль ойнолгон. Јеҥил атлетикала јеҥӱчилдер јараш маргаан сыйлап, улустыҥ кӱӱн-санаазын кӧдӱрген. Јеҥӱчилдер тоозында:  7-8 јаштулар ортодо 400 метрге јӱгӱриште Альмира Матвеева ла Алексей Майманов (Апшыйактунаҥ) јеҥген. 9-11 јашту балдар ортодо 800 метрге јӱгӱриште јеҥӱчилдер —  Шаҥкы Малчинова (Шабалиннеҥ) ле Илья Хромцов (Чаргынаҥ); 12-14 јаштулар ортодо 1500 метрге — Мария Коробейникова (Камлактаҥ) ла Аргымай Султанов (Шыргайтынаҥ); 15-17 јаштулар ортодо 2000-2400 метр дистанцияда — Анастасия Бокова  (Камлактаҥ), Алексей Писарев (Камлактаҥ); 18-27 јаштулар ортодо 2000 метрге — Дарья Кагадьева (Барагаштаҥ), Данил Ойношев (Барагаштаҥ); 28-39 јаштулар ортодо 1000 метрге — Анна Боятова (Каспадаҥ), Сергей Подосенов (Улус-Чаргынаҥ); 40-49 јаштулар ортодо 800 метрге — Елена Соенова (Каспадаҥ), Федор Календов (Улус-Чаргынаҥ);  50-55 јаштулар ортодо 600 метрге — Ирина Козлова (Улус-Чаргынаҥ), Александр Какпаков (Барагаштаҥ); 60 ла оноҥ јаан јаштулар ортодо 1000 метрге — Людмила  Боятова (Каспадаҥ), Вячеслав Майманов (Каспадаҥ). Текши командалар аайынча баштапкы јерди Барагаштыҥ спортчылары ала койгон, экинчи јер — Улус-Чаргы јуртта, ӱчинчи јер — Чаргыныҥ јуунты командазында.

Быјылгы кроссты Каспа јурттыҥ јурт јеезезиниҥ, јурттыҥ школыныҥ, балдардыҥ садыныҥ, клубтыҥ, ФАП-тыҥ ӧмӧликтери тӧзӧп ӧткӱрдилер. Сыйларды ла медальдарды белетеерине Шабалин аймактыҥ администрациязыныҥ ишчилери болушкан. Маргаандарда јеткер болбозын аймактыҥ ичбойындагы керектер аайынча бӧлӱги ле јербойыныҥ ФАП-ыныҥ ишчилери јеткилдеген. Онойдо ок болуш-јӧмӧлтӧни аргачылар Александр Иркитов ло Эркин Иркитов јетирген.

Бу кӱн кӧдӱриҥиниҥ ӧйинде јуучыл-ветерандарга  ла јурттыҥ тоомјылу улузына кайралдар кӧдӱриҥилӱ айалгада табыштырылган. «Боевое братство» деген јуучыл-патриотикалык тергеелик биригӱниҥ башкараачызы Александр Вилисов Афган јеринде јуулашкан јуучыл-ветеран Вячеслав Амырович  Маймановко (М. М. Громовтыҥ медалиле кайралдаткан), Чечен јеринде јуучыл служба ӧткӧн Эжер Николаевич Иркитовко («За доблестную рать» медальла кайралдаткан), Артур Николаевич Телесовко («Орден Славы» орденниҥ кавалери) кӱндӱлӱ темдектер табыштырган.

Алтай Республиканыҥ ветерандарыныҥ совединиҥ адынаҥ бу биригӱниҥ башкараачызы Б. К. Алушкин јурттыҥ тоомјылу кижизи, јондык иштердиҥ туружаачызы ла граждан кӱӱн-табы бийик болгон Сергей Егорович Телесовко ветеранныҥ кӱндӱлӱ темдегин табыштырган. Онойдо ок бу кӱн Каспа јурттыҥ, Шабалин аймактыҥ тоомјылу кайралы болгон «Каспа-кайрал» деген медали тоомјылу улуска табыштырылды.  Быјылгы јылда бу медальла Зоя  Кергилова кайралдаткан. Ол бӱгӱн 70 јаштаҥ ажа берген, кӧп јылдардыҥ туркунына тӧрӧл јуртында ак-чек иштеген, ӧткӧн ӧйинде депутаттыҥ да ижин бӱдӱрген болгон.

Евдокия Егоровна Иркитова бу медальла база кайралдатты. Ол быјылгы јаста 70 јажын темдектеген. Јажына ла Каспада јаткан, јети бала азыраган тоомјылу эне. Кайралла кайралдаткан база бир кижи — Иван Тарынчакович Майманов. Бойыныҥ ӧйинде ол јуртты да башкарган. Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда турушкан ветеран-јерлештердиҥ эземине учурлап, аллея-агаштар отургызарында јаан болужын јетирген ле эмди де јаан учурлу керектерде бир де туура калбай јат.

Роман Николаевич Соенгошев 55 јашту. Узак јылдарга Каспаныҥ клубында иштеген, эмди таҥынаҥ ээлеминде иштеп јат. Эркин Борисович Иркитов узак ӧйлӧргӧ Россияныҥ МЧС-ында иштеген. Кӱрешчи, јакшы ижи учун МЧС-тыҥ федерал бӧлӱгиниҥ кӱндӱлӱ кайралын алган болгон.

Бу медаль тоомјылу, ак-чек, кӱӱн-табы бийик, тӧрӧл јерин сӱӱген ле оныҥ ӧзӱмине камаанын јетирген улуска берилип јат. Оныҥ учун јажы јаан да, јиит те улус ортодо келер де ӧйдӧ мындый улустыҥ тоозы кыйалтазы јогынаҥ кӧптӧӧр деп бӱдӱп јадыс.

Адакыда, јурттыҥ улузы канча албаты јуулган бу јаан учурлу туштажуда, маргаанда иштеген, јеткер болдыртпазын јеткилдеген ле улусты азыраган бастыра каруулу ишчилерге быйан айдат. Ол тоодо ФАП-тыҥ јааны Эльза Александровна Самыковага,  школдыҥ директоры Вероника Дмитриевна Иркитовага, Лариса Владимировна Иркитовага баштаткан казанчыларга.

А. МАЙМАНОВА

 

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина