Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Госјеткилдеш ажыра турушканы эптӱ
02.07.2021
Быјыл ӱлӱрген айда Эл-јонныҥ бастырароссиялык тооалыжы ӧдӧр.
Россияндар Госјеткилдештиҥ порталында онлайн бичиткени, алдында чылап чаазында бичиткенине кӧрӧ, эки катапка тӱрген болор. Јаан изӱ айдыҥ учында интернет-тооалыштыҥ сервизи ишке бӱткӱлинче белен болор.
Ол керегинде цифровой ӧзӱмниҥ, колбуныҥ ла элбек коммуникациялардыҥ министриниҥ ордынчызы Олег Качанов кичӱ изӱ айдыҥ 25-чи кӱнинде РФ-тыҥ башкарузыныҥ Эл-јонныҥ бастырароссиялык тооалыжын ӧткӱрери аайынча комиссиязыныҥ јуунында угускан.
Тооалыштыҥ электрон чаазынында бичиириниҥ орто ӧйи, 2018 јылдагы ченелтелӱ тооалыштыҥ ӧйине кӧрӧ, эки катапка астаган – 19-20 минут. Ого электрон чаазынныҥ бӱдӱмин јарандырганыныҥ, чыгып келер кӧзнӧктӧр лӧ справкалу јетирӱлер кошконыныҥ шылтузында јединген.
Тургуза ӧйдӧ онлайн-тооалыштыҥ тести-рованиезин ӧткӱрери тӱгенет. Госјеткилдеш-тердиҥ порталы 100 млн кижини ӧткӱрер аргалузы јарталган.
Јаан изӱ айда бу ченелтелер улалар, куран айдыҥ 1-кы кӱнинде тооалыштыҥ онлайн-системазы ишке бӱткӱлинче белен болор. Улустыҥ ады адалбаган јетирӱлери, ол тоодо эл-јонго электрон почтала јетирӱлер аткарарыла колбулу ончо иштер тестирование ӧдӧр.
«Бис јаан изӱ айда тестирование-ченелте ӧткӱрерис. Куран айда бистиҥ порталда аккаунтту ончо улуска онлайн-тооалыш ӧдӧр аргалузы керегинде јетирӱлер аткарарыс. Ӧткӧн ӧйдӧ бис анкетаны толтырар ӧйди 45 минуттаҥ 20 минутка јетире астатканыс. База бир јаан учурлу аҥылузы – ол черновиктерди кичееп алары – деп, Олег Качанов темдектеген. 2018 јылдагы ченелте-тооалыштыҥ турулталарын шиҥжӱлеп кӧргӧнинеҥ кӧп тоолу тузаланаачылар анкеталарды јетире толтырбаганы јарталган. «Анкетаны толтырарын оноҥ улалтар» деп опция кийдиргени онлайнла бичиткен улустыҥ тоозын кӧптӧдӧр учурлу.
Тооалаачы – бистиҥ ӧйдиҥ геройы
Росстат бу керектиҥ эҥ учурлу туружаачызына – тооалаачыга, учурлалган видеоклип чыгарган.
360 муҥ шиҥжӱчи ле тооалаачы бастыра ороон ичинде тураларды ла квартираларды айланып, эл-јонго сурактар берер.
Цифровой технология-лар јетирӱлерди јуурын ла олорло иштеерин јеҥилткен. Тооалаачылар јетирӱлерди чаазынга эмес, планшеттерге салар. Је профессионализм база јаан учурлу. «Тооалышты ӧткӱрерин јакшы билер ле куучындажып темиккен специалисттер јетирӱлер јуурында јаан учурлу болуп јат» — деп, Росстаттыҥ башкараачызыныҥ ордынчызы Павел Смелов темдектеген.
2021 јылдыҥ ӱлӱрген айында Россияныҥ кажы ла кижизи Госјеткилдештердиҥ порталы ажыра бойы тооалышта туружар аргалу. Тооалыштыҥ јаҥжыккан бӱдӱми јаан јаштуларга таныш. Тооалаачы респонденттерле куучындажып, ончо сурактарды ла тооалыштыҥ чаазынында нени бичиирин јартап берер.
Тооалаачы керегинде кыска сӱӱнчилӱ ролик бу тегин эмес ишти «ичинеҥ» кӧрӧр арга берет.
Бистиҥ герой — омок, бӱдӱмјилӱ ле јалакай. Ол ончо курч сурактардыҥ аайына чыгар ла кыйалтазы јоктоҥ једимдӱ иштеер.
Ролик соготон шӱӱлтени Heads’made агентстводо эткен ле иштеген, режиссер — Роман Ким. Тӧс рольдордо — Денис Котов ло Ксения Суркова. Кӱӱзин SyncLab деп кӱӱлик лаборатория јазаган. Кожоҥ тооалыштыҥ кажы ла туружаачызы – супергерой – керегинде, нениҥ учун дезе, тооалышта турушканы бистиҥ келер текши ӧйисти чокымдайт. Роликтиҥ ссылказы: https://www.youtube.com/watch?v=C1UrPtrMYzg.
Мигранттарды база тоолоор бо?
Тооалыштыҥ амадузы — Россияныҥ бастыра эл-јонын, гражданствозынаҥ камааны јогынаҥ, олор бистиҥ ороонго узак та эмес ӧйгӧ келген болзо, тоого алары.
Ӧскӧ ороондордыҥ бис-тиҥ ороонго бир јылдаҥ ас ӧйгӧ келген граждандары, јӱк јети суракка каруу берер. Олор гражданствозын, јаантайын јур-таган ороонын, келген амадузын темдектеер учурлу.
Ороондо бир јыл ла оноҥ кӧп ӧйгӧ јӱрерге турган мигранттар, Россияныҥ јаантайынгы граждан-дары ок чылап, ончо сурактарга каруу берер.
Эл-јонныҥ бастырароссиялык тооалыжыныҥ медиаофиси
ТОП
«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар
Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы
«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»
Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым