Олимпий комитеттиҥ кубогы Евгений Поповко учурлалган

06.07.2021

Кичӱ изӱ айдыҥ 12-чи кӱнинде грек-рим кӱрешле Алтай Республиканыҥ Олимпий совединиҥ Кубогы учун маргаандар ӧткӱрилген. Бу маргаандар классический кӱрешле СССР-дыҥ спортыныҥ узы, РСФСР-дыҥ первенствозыныҥ канча катап јеҥӱчили ле призеры, Россияныҥ чемпионадыныҥ кӱлер јеҥӱчили, Алтай Республиканыҥ албатылык Эл-Ойын байрамдарындагы маргаандардыҥ тӧрт катап јеҥӱчили Евгений Поповко учурлалды.

Маргаандарда Алтай Республиканыҥ бастыра аймактарынаҥ, Томск, Омск, Новосибирск областьтардаҥ, Алтайский крайдаҥ 2009-2011 јылдарда чыккан јӱстеҥ ажыра уулчактар турушкан.

Кӱрешчилерди бу маргаанла уткуп, учурлу сӧзин Алтай Республиканыҥ Государственный Јууныныҥ – Эл Курултайыныҥ јааны Артур Кохоев, РСФСР-дыҥ нерелӱ тазыктыраачызы Александр Манзыров, Телкейдиҥ Кубогыныҥ ээзи, Европаныҥ чемпионы, СССР-диҥ спортыныҥ узы Аҥчы Самтаев, Алтай Республиканыҥ Олимпий совединиҥ башкараачызы Александр Телесов айттылар. Онойдо ок уулчактарды Шабалин аймактыҥ јааны Эрчим Сарбашев, Шабалин јурттыҥ јурт ээлеминиҥ башкараачызы Мерген Чичканов, Россияныҥ федерациязыныҥ гандбол ойын аайынча јааны Виталий Болтунов, Россияныҥ нерелӱ тазыктыраачызы Вячеслав Казаков (Новосибирсктеҥ), спорттыҥ ветерандары, алтай албатыбыстыҥ јаан јашту аксагалдары уткудылар.

Кажы ла јыл тергеениҥ Олимпий совединиҥ јаҥжыккан маргааны республикада ла ороондо, гран ары јанында ады-чуузы чыккан, јаан једимдерге јеткен ле спорт кӧмзӧгӧ алтын јеҥӱлер экелген спортчыларга учурлалат. Быјылгы туштажу грек-рим кӱреште, алтай кӱреште јаан једимге јеткен јерлежис, Шабалин аймактыҥ бӧкӧзи Евгений Александрович Поповко учурлалган. Грек-рим кӱреш (классический кӱреш) Алтай Республикада, ороондо сӱреен јарлу олимпий бӱдӱм болордо, бу бӱдӱмле тӱӱкиде болгон једимдер ле јеҥӱлер сӱреен кӧп. Тергее, Сибир, ороон, телекей кеминдеги алтын јеҥӱчилдердиҥ ады-јолдоры качан да ундылбас. Олимпий советтиҥ Кубогы учун маргаандардыҥ туружаачылары јылдыҥ ла кӧптӧп, географиязы там ла элбеп јат. Сибирдиҥ Федерал округыныҥ спортчылары республикага келип турганы јаҥжыгу болуп калды. Быјылгы туштажуга јанында јаткан Алтайский крайдаҥ ӧскӧ Омск, Томск, Новосибирск областьтыҥ кичӱ кӱрешчилери акту кӱӱнинеҥ туруштылар.

Уткуулду сӧс айткан айылчылар быйанду кӱӱн-табын тергееде Олимпий комитеттиҥ башкараачызы Александр Егорович Телесовко јетирдилер. Канча јылдардыҥ туркунына Алтай Республикада олимпий кыймыгу једимдӱ иштеп јат. Школдордо, ДЮСШ-ларда, колледжтерде олимпий частар, уроктор ӧткӱрилет. Ӱренчиктер ле студенттер ортодо су-кадык јӱрӱмге, спортко ууламјылаган куучын-эрмектер, туштажулар ӧткӱрилет.

Россияныҥ кӱнин темдектеген байрамда ӧткӱрилген маргаандар сӱреен јилбилӱ ӧткӧн. Не дезе, 11-12 јашту уулчактарга мындый туштажулар сӱреен тузалу ла керектӱ. Оогош кӱрешчилердиҥ кезиги маргаандардыҥ кебизине јаҥы ла чыгып, бойыныҥ кӱчин ле аргазын ченеп кӧргӧн. Тазыктыраачылары ӱренчиктериниҥ аргаларын база ченеп кӧргӱлеген. Анчада ла башка-башка тергеелердеҥ келген спортчылар ортодо маргаандар ийде, ченемел ле билгир берип турганы јаан учурлу. Келер ӧйдӧ ады-чуузы чыгатан, алтын јеҥӱлерге једетен грек-рим кӱрешчилер шак ла бу уулчактар ортозынаҥ ӧзӱп чыгар ине.

100-теҥ ажыра кӱрешчилер ортодо Алтай Республиканыҥ Олимпий комитединиҥ јеҥӱчилдери болуп мындый кӱрешчилер чыктылар.

26 кг бескеде: 1. Артем Курилин (Бийсктеҥ) 2. Анатолий Шабунин (Горно-Алтайсктаҥ) 3. Айдамир Идеев (Горно-Алтайсктаҥ), 3. Артур Хмыльнев (Бийсктеҥ)

28 кг-да: 1. Владислав Едикеев (Горно-Алтайсктаҥ) 2. Айдерхан Алхатов (Омсктоҥ) 3. Никита Ошлоков (Горно-Алтайсктаҥ), 3. Роман Черемисин (Бийсктеҥ)

30 кг-да: 1. Егор Кызлаков (Горно-Алтайсктаҥ) 2. Андрей Немоконов (Бийсктеҥ) 3. Виктор Семенов (Шабалиннеҥ), 3. Иван Маковеев (Бийсктеҥ)

32 кг-да: 1. Эльдар Гаджиев, (Омсктоҥ), 2. Данил Швецов (Бийсктеҥ), 3. Денис Пучинин (Шабалиннеҥ), 3. Артем Тайтаков (Кан-Оозынаҥ)

35 кг-да: 1. Адельхан Ибраев (Омсктоҥ), 2. Арутай Чербыков (Кан-Оозынаҥ), 3. Руслан Аламчин (Шабалиннеҥ), 3. Ратибор Ялатов (Горно-Алтайсктаҥ)

38 кг-да: 1. Павличенко Никита (Новосибирсктеҥ), 2. Илюжай Андреев (Маймадаҥ), 3. Алан Анаков (Шабалиннеҥ), 3. Трофим Сабашкин (Шабалиннеҥ)

41 кг-да: 1. Ренат Толкочоков (Горно-Алтайсктаҥ), 2. Егор Красильников (Омсктоҥ), 3. Нарек Авоян (Маймадаҥ), 3. Вячеслав Волокитин (Бийсктеҥ)

44 кг-да: 1. Ренат Зайков (Новосибирсктеҥ), 2. Богдан Мамаков (Шабалиннеҥ), 3. Глеб Максимов (Кан-Оозынаҥ), 3. Макар Пупков (Бийсктеҥ)

48 кг-да: 1. Кирилл Бочкарев (Горно-Алтайсктаҥ), 2. Равиль Тойдонов (Маймадаҥ), 3. Денис Коробов (Маймадаҥ)

52 кг-да: 1. Данил Бидинов (Шабалинниҥ), 2. Арман Рыжкин (Горно-Алтайсктаҥ), 3. Сурлан Рыжкин (Шабалиннеҥ)

57 кг-да: 1. Рахат Азизов (Омсктоҥ), 2. Иван Каракчеев (Горно-Алтайсктаҥ), 3. Армат Качкышев (Горно-Алтайсктаҥ);

62 кг-да: 1. Максим Куюков (Горно-Алтайсктаҥ), 2. Тамерлан Мандышканов (Шабалиннеҥ),

75 кг-да: 1. Айдар Абсибаев (Новосибирсктеҥ), 2. Арсений Кузнецов (Бийсктеҥ).

Олимпий советтиҥ быјылгы маргаандары тергеебистиҥ ады-чуузы чыккан кӱрешчизи, грек-рим кӱрешле СССР-диҥ спортыныҥ узы Евгений Поповко учурлалган деп айтканыс. Бу кӱнде Евгений Александрович уткуулдар алып, оогош кӱрешчилерди уткуп, быйанын айткан. Шабалин аймактыҥ јааны Эрчим Сарбашев Евгений Поповко «Шабалин аймакка эткен керектери учун“ деп кӱндӱлӱ медальды кӧдӱриҥилӱ айалгада сыйлады. Онойдо ок Евгений Поповко Алтай Республиканыҥ Олимпий комитединиҥ Быйанду самаразы, Россия Федерацияныҥ Олимпий комитединиҥ «Россияда олимпий кыймыгуны ӧскӱргени учун“ деп кӱндӱлӱ темдеги, Алтай Республиканыҥ спорт ло физический культура аайынча комитединиҥ Кӱндӱлӱ грамотазы берилген.

Бу кӱнде грек-рим кӱрешле канча јылдарга улай једимдӱ иштеп, ороон, тергее кеминде јеҥӱлер экелген кӱрешчилер таскаткан учун Россия Федерацияныҥ Олимпий комитединиҥ «Россияда олимпий кыймыгуны ӧскӱргени учун“ деп кӱндӱлӱ темдекле тазыктыраачы, классический кӱрешле СССР-дыҥ спортыныҥ узы, Телекейдиҥ кубогыныҥ ээзи, Европаныҥ чемпионы, Россияныҥ чемпионы Иван Адучинович Самтаев, чанала јӱгӱрери аайынча нерелӱ тазыктыраачы 82 јашту Александр Георгиевич Колокольников кайралдаткандар. Ӧткӧн јылдарда мындый ок кӱндӱлӱ темдекле тазыктыраачылар А. М. Мюсов, Р. Тадыкин, К. В. Бойдоев база кайралдатканын эске алып ийер керек.

Олимпий кыймыгу Алтай Республикада јетинчи јыл улай једимдӱ улалып турганын аҥылап айдар керек. Спорттыҥ олимпий бӱдӱмдери аайынча кӧп иштер ӧткӱрилет. Ӧткӧн јылдарда Балыкчы, Саратан, Акташ, Курай, Кош-Агаш, Шабалин, Каспа, Акјол, Иогач, Турачак, Чамал, Кан-Оозы, Кызыл-Ӧзӧк, Манјӱрек, Майма јурттарда ла Горно-Алтайск калада олимпий кӱндер темдектелип, спорттыҥ олимпий бӱдӱмдери аайынча куучын-эрмектер, јартамалдар ӧткӱрилген. 2019 јылда республиканыҥ Олимпий совединиҥ кычыртузыла бистиҥ тергееге ороонныҥ он эки олимпий чемпионы айылдап јӱрген. Олор текши тооло он муҥнаҥ ажыра кижиле тушташкан. Соојыҥ кептӱ спортчыларла ӧткӧн туштажулар балдарга, ӱренеечилерге, спортчыларга, спортсӱӱчилерге сӱрекей солун болгонын канайда темдектебес. Текши ороондо ло телекейде тура берген эпидемиялык айалгала колбой кӧп иштер ӧткӱрилбей туруп калган. Је Алтай Республиканыҥ Олимпий совединиҥ бӱдӱрип турган ижиндеги амадулары, јаан учурлу керектери эмди де сӱреен кӧп.

Маргаандар туркунына уткуулду кожоҥын кӱрешчилерге ле айылчыларга атту-чуулу кожоҥчыбыс Болот Байрышев сыйлаганын база темдектеп ийели.

А. Майманова

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина