Муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ јаандарыла јуун

20.07.2021

Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин государственный јаҥныҥ бӱдӱреечи ле муниципал органдарыныҥ башкараачыларыла јуун ӧткӱрген. Јуунда тергеедеги оперативный айалга, онойдо ок национальный ӱлекерлердиҥ ле Алтай Республиканыҥ ӧзӱминиҥ таҥынаҥ программазыныҥ бӱдӱп турганы керегинде сурактар шӱӱжилген.

Муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ јаандары аймактардагы айалга керегинде јетирӱлер эткен. Санитарно-эпидемиологиялык ээжилерди бӱдӱрери аайынча рейдтер ӧткӱрери, сӱрее-чӧпти тӧгӧри керегинде сурактар эҥ учурлу сурактар болгон.

Оныла коштой республиканыҥ школдорында ла балдардыҥ садтарында јылдыҥ сайынгы ремонт иштер ӧткӱрилет. Олег Хорохордин ончо иштер ӧйлӱ-ӧйинде тӱгенип, балдар ӱредӱлӱ јылды јарамыкту айалгада баштазын деп баштанган.

Тергеениҥ баш санитарный врачы Леонид Щучи-нов шалјаныҥ југуш ооруларынаҥ профилактикалу иштер ӧткӱрери керектӱзин база катап эзеткен. Оныҥ айтканыла болзо, јыл башталардаҥ ала шалјага 3909 кижи тиштеткен, олордыҥ ортозында 1282 бала. Шалјаныҥ југуш оорузыла 62 кижи оорыган, ол тоодо 18 бала. Ведомствоныҥ башкараачызы шалјаныҥ энцефалидинеҥ профилактика ӧткӱрериниҥ јаан учурлузын айдып, текши эл-јон јӱрер јерлерде акарицидный не-немелер атыртарын эзеткен.

Алтай Республиканыҥ экономикалык ӧзӱм аайын-ча министри Вячеслав Тупикин тергееде националь-ный 11 ӱлекер аайынча тергеениҥ 43 программазыла иштер бӱдӱп јат деп айткан. Олорды бӱдӱрерине 2021 јылда 6,177 млрд салковой чыгарылган, акча-манаттыҥ кеми јербойыныҥ бюджеттериниҥ чодыла 52,1 млн салковойго кӧптӧдилген.

Јуунда профильный министерстволордыҥ баш-караачылары нацӱлекерлерди бӱдӱрери јанынаҥ эдилип турган иштер керегинде јетирӱлерин эткен.

АР-дыҥ тергеелик ӧзӱминиҥ министри Константин Зорийдиҥ айтканыла, республиканыҥ ончо муници-пал тӧзӧлмӧлӧринде јадарга јарамыкту айалгалар тӧзӧӧри аайынча иштер улалат. Олор туралардыҥ јанында ла текши эл-јон јӱрер јерлерди, ол тоодо парктарды, спорттыҥ ла ойындардыҥ площадкаларын, мемориалдарды ла ӧскӧ дӧ объекттерди јарандырары болуп јат. «Кӧлӱктердиҥ чыҥдый ла јеткери јок јолдоры» деп нацӱлекер аайынча иш тургузылган графикле барып јат. Быјыл тергеелик ле јербойында учурлу узуны 140 км јолды јазаары пландалат. Онойып, тергеелик учурлу автојолдордыҥ 16 участогы ээжилерге келиштире јазалар, онойдо ок Горно-Алтайск агломерацияныҥ јербойындагы јолдоры: Маймада ла Горно-Алтайскта јолдор база јаҥыртылар учурлу. Министрдиҥ темдектегениле, республиканыҥ тӧс калазында Каясинский ле Каташтыҥ оромдорын јазаарына нацӱлекердиҥ акчазына ӱзеери акча-манат чыгарылар.

Ол онойдо ок «Демография» национальный ӱлекер аайынча балдардыҥ садиктерин тудары керегинде айткан. Быјыл 1280 јерлӱ, ол тоодо ясельный јашту 615 балага 14 объект тудулып турганын јетирген. «Ӱредӱлик» нацӱлекер аайынча каланыҥ Заимка микрорайонында 275 јерлӱ школды ӱредӱлӱ јылга јетире тудары пландалат. Кӧксуу-Оозы аймакта мындый ок јерлӱ школды тударын ӱлекер-сметалу документтерде кубулталар эдери керектӱ учун 2022 јылда тӱгезери темдектелет.

Алтай Республиканыҥ ӧзӱминиҥ таҥынаҥ программазын бӱдӱрерин шӱӱжерде, Константин Зорий подрядчик Горно-Алтайскта 7-чи номерлӱ школды тударына белетеништӱ иштерди баштаганын айткан.

Ӱредӱликтиҥ ле билимниҥ министри Ольга Саврасованыҥ темдектегениле, быјыл «Ӱредӱлик» нацӱлекер аайынча тергеениҥ школдорында «Ӧзӱмниҥ точказыныҥ» 28 тӧс јери ачылары пландалат. Оныла коштой, 2021 јылда спорттыҥ тогус залы ачылары, школдордо спорттыҥ тӧрт клубы тӧзӧлӧри, 13 спортплощадканы спорт инвентарьла јеткилдеери пландалат.

Культураныҥ объекттериниҥ ремонты керегинде АР-дыҥ культуразыныҥ министри Ольга Антарадонова јетирӱ эткен. Јаҥы Белтирде Культураныҥ байзыҥын тудары улалат. Онойдо ок быјыл Хабаровкада ла Катандуда Культураныҥ байзыҥдары текшилей јазалат, культураныҥ Маймадагы тӧс јеринде јабынты јаҥыртылат. Балдардыҥ Улагандагы, Оҥдойдогы, Кан-Оозындагы кеендик школдорын јаҥыртары пландалган, Горно-Алтайскта балдардыҥ јуранарыныҥ школында иштер ӧдӧр.

Јуунныҥ учында Олег Хорохордин ончо иштердиҥ чыҥдыйын ла ӧйлӱ-ӧйинде барып јатканын шиҥжӱде тудары керектӱзин, башкараачылар бу кӧргӱзӱлер учун таҥынаҥ каруулузын темдектеген.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина