Талайчылардыҥ кӱнинде – керееске чечектер

03.08.2021

2021 јыл Кан-Оозы аймактыҥ талайчыларына учурлу јыл болды. Аймактыҥ Јабаган јуртында Россияныҥ флодында башка-башка ӧйлӧрдӧ јуучыл молјузын бӱдӱрген ветеран-јуучылдар јурттыҥ башкартузыныҥ, талайчылардыҥ Алтай Республикадагы бирлигиниҥ болужыла талайда јуулашкан бастыра ветерандарга учурлалган кереес-памятник тургускан. Онойдо ок мемориал-кереес Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ветераны, талайчы эпши Аладякова Луиза Бархатовнага база тургузылган болгон. Бу учурлу керек Јеҥӱниҥ кӱниниҥ алдында ӧткӱрилген.

Јаан айдыҥ 25-чи кӱнинде Јабаган јурттыҥ талайчылары Россияныҥ Талайчыларыныҥ кӱнин темдектеп, талайчылардыҥ кереезиниҥ јанында јуулдылар. Кан-Чарас алтайда айас-јакшы кӱн турган. Талайчылардыҥ сӧзиле болзо, «тымык-штиль» деерге јараар. Јабаган јурттыҥ талайчыларын башкарган Аржан Александрович Самаевке баштаткан ветеран-јуучылдар оноҥ озо кӱн кереести арутап, кӧдӱриҥилӱ байрам кӱнге белетеп койгон.

Башка-башка ӧйлӧрдӧ Россияныҥ талайларында черӱчил молјузын бӱдӱрген черӱчилдер байрамдык кӱнде јуулыжып, ороонныҥ соојыҥ-легенда кептӱ флодыныҥ маанызын кӧдӱрип, ӧткӧн јуучыл јолдорын эске алдылар. Кереес-терге от оҥдӱ чечектер салылды. Талайчылардыҥ јуртта јааны Аржан Александрович јуулган улуска уткуулду ла быйанду сӧзин айтты. Кажы ла черӱчилдиҥ телекейдиҥ талай-теҥистериле јӱскен ӧйлӧри башка-башка да болзо, је олорды јаҥыс кылык-јаҥ, амаду ла јӱткӱмел бириктирет. Бу амадуны, кылык-јаҥды Тӧрӧлин, тӧрӧл јерин сӱӱгениле, ӧткӧн тӱӱкилик јолдорды, таада-јааналардыҥ ат-нерезин ундыбай јӱргениле јартаарга јараар. Бӱгӱнги Россияда кылык-јаҥ башка-башка ууламјыларга бӧлӱнген. Ороонныҥ тӱӱкизин, бӱгӱнги кӱндеги политикалык кӱӱн-табын каралаарга, бузарга, бойыныҥ кӱӱниле тӱзедерге кӱӱнзеген улус кӧп. Олордыҥ ортозында Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда албатылардыҥ, јуучылдардыҥ, солдаттыҥ ат-нерезин тӱжӱрерге амадагандары база бар. Оныҥ учун патриотикалык ишти чындык апаратаны јаан учурлу. Оныҥ да учун јаҥыс ла талайчылардыҥ эмес, је анайда ок Россияныҥ Јуучыл Ийде-Кӱчтериниҥ бастыра бӱдӱмдериниҥ ветерандары бойыныҥ јартамалду, патриотикалык ууламјылу иштерин апарып јатканы јозокту.

Кан-Оозы аймакта талайчылары кӧп болгон јурттар кӧп тоолу. Је чике бу Јабаганда кереес тургузар, талайдыҥ алдында јӱзер керепте јуулашкан эпши-талайчы јерлежине кереес-мемориал тургузар деген тӱп-шӱӱлте, санаа Јабаган јурттыҥ талайчыларына келгени база учурын ойноп јат. Чын, текши албатылык керекти эдерге бӱгӱн кӱч. Акча-манат керек, ӧйиҥди, кӱчиҥди берер керек. Бу ла тужында кӧп саба учуралдарда «меге бу не керек» деген кӱӱн јеҥип ийер аргалу. Је ондый да болзо, турумкай, текши ӧзӱмге, ӧткӧн ӧйгӧ лӧ келер ӧйгӧ јӱрексиреп баштанып турган улус бар болгоныла оморкоор керек. Анчада ла орооныстыҥ јуучыл јолы, корузы, ат-нерелӱ улузы керегинде эзем ундылбай турганы јакшы. Ондый улустыҥ тоозына Аржан Александрович Самаевти кийдирерге јараар.

Јабаган јуртта алдынаҥ бери ӧйлӧрди ајаруга алза, одустаҥ ажыра талайчы болгон. Олордыҥ кӧбизи јажы јаандап, бистеҥ ырааган. Је орто јашту, кӱчи ле кӱӱни јеткедий јуучыл-талайчылар кереес те тургузар иште, байрамдык та туштажуларда туружып јат. ВМФ-тыҥ байрамдык кӱниле колбулу керек-јаракта бистиҥ ортобыста јок болгон ветеран-талайчылардыҥ адынаҥ тӧрӧӧн-туугандары, энелери турушканы учурлу. Талайчы-эпши Луиза Бархатовнаныҥ билезиниҥ адынаҥ кызы Светлана Александровна Чабачакова, баркалары турушты. Олор быйан айдып, јурттыҥ талайчыларын байрамыла уткудылар.

P.S: Јабаганныҥ талайчылары, мынайып байрамдык кӱнинде туштажып, јуулган улусла куучындажып, кожоҥдорын кожоҥдоп, флоттыҥ јаркынду јолын эзеттилер.

А. МАЙМАНОВА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина