Месяц: Октябрь 2021

Кайкалга бодолду кала

Текши Россияда јылдыҥ ла ӱлӱрген айдыҥ 1-кы кӱнинеҥ ала јаҥжыкканы аайынча Мӧҥӱн јашту улустыҥ айлыгы ӧткӱрилет. Шак бу јакшынак айлык ӧйинде тергеениҥ ӱредӱлик системазыныҥ ветерандары Раиса Тадышева (Кан-Оозы аймактыҥ ветерандар совединиҥ јааны), Нина Тельтерекова (Кош-Агаш аймактыҥ Телеҥит-Сортогой јуртынаҥ), Светлана Иркитова (Кеҥидеҥ), Татьяна Тенгерекова (Оҥдойдоҥ), Наталья Альдашева (Јабаганнаҥ), Мария Быдышева (Горно-Алтайсктаҥ) ла Алтынай Елдошева (Кан-Оозы аймактаҥ)

22 октября 2021

Кӱӱниҥ телекейи — кайкамчылу телекей

Горно-Алтайскта 50 јыл мынаҥ кайра 2-чи таҥмалу кӱӱлик школ ачылган. Областьтыҥ национальный школында 1971 јылдыҥ кӱчӱрген айыныҥ 1-кы кӱнинде балдардыҥ 2-чи таҥмалу кӱӱлик школы ачылган. Мында јетен беш бала ӱренген. Бойында таҥынаҥ тура јок болгонынаҥ улам школды јеткилдеери 1972 јылдыҥ чаган айыныҥ 1-кы кӱнине јетире 1-кы таҥмалу кӱӱлик школго молјолгон. Оныҥ баштапкы директоры Владислав Матюшин

22 октября 2021

Эрчимдӱ эпшилер

Ӱлӱрген айдыҥ 19-чы кӱнинде М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотеканыҥ залдарында Алтай Республиканыҥ Эпшилердиҥ јашӧскӱрим палатазыныҥ 1-кы форумы ӧтти. Бу јаан керек-јарак республиканыҥ тӧзӧлгӧнинеҥ ала 30 јылдыгына ла алтай калыктыҥ Россия государствого бойыныҥ кӱӱниле киргениниҥ 265 јылдыгына учурлалган. Башка-башка залдарда демографияныҥ, су-кадыкты корыырыныҥ, ӱредӱликтиҥ, экологияныҥ, јурт ээлемниҥ ле культураныҥ учурлу сурактары аайынча шӱӱжӱ-куучындар ӧткӧн.

22 октября 2021

Тӧрт сурак кӧрӱлген

Ӱлӱрген айдыҥ 20-чи кӱнинде Алтай Республиканыҥ Государственный Јууны – Эл Курултайдыҥ јетинчи созывыныҥ ээчий эмес јирме биринчи сессиязы ӧткӧн. Парламенттиҥ спикери Артур Кохоев башкарып ӧткӱрген сессияныҥ ижинде 41 депутаттаҥ 38 депутат турушкан. Сессияныҥ ижинде анайда ок АР-дыҥ башчызы, АР-дыҥ башкарузыныҥ председатели Олег Хорохордин, республикан башкаруныҥ турчылары, республикан комитеттердиҥ ле ведомстволордыҥ, федерал бӱдӱреечи јаҥныҥ Алтай Республикада

22 октября 2021

Алтай тилдиҥ кӧдӱриҥизи — эл театрда

Кече, ӱлӱрген айдыҥ 20-чи кӱнинде, Алтай Республикада байрамдык керектер элбеде ӧткӱрилген. Тӧрӧл тилдиҥ кӧдӱриҥизи П. В. Кучияктыҥ эл театрында байрамдык кӱӱн-тапту айалгада ӧтти. «Алтай тилдиҥ байрамы учурыла сӱрекей јаан байрам болуп јат. Эл-јон, албаты бойыныҥ тӧрӧл тилин канайда чеберлеп алары керегинде чокым сурактар ла амадулар тургузып турганы — келер салымы ла ӧзӱми керегинде санааркап турганын

22 октября 2021

Шиҥделбеген тӱймеен

1916 јылда, туй ла 105 јыл кайра, Алтайда Российский империяныҥ јаҥына удура тӱймеен болгоны ойто ло айдылбай, угузылбай, кӧргӱзилбей, ундулып калды. Алтайдыҥ тӱӱкизин алдынаҥ бойы шиҥдеп турган Александр Санович Тадыжеков алты јыл кайра ол тӱймеен элбеде не айдылбай турганын «Алтайдыҥ тӱӱкичилери, шиҥжӱчилери республиканыҥ бӱгӱнги Кош-Агаш, Кан-Оозы, Кӧксуу-Оозы, Оҥдой аймактарыныҥ улузы 1916 jылда инородецтерди Баштапкы телекейлик

22 октября 2021

Оныҥ оморкодузы – атту-чуулу бӧкӧлӧр

Ӱлӱрген айдыҥ 16-чы кӱнинде Шабалин јуртта Алтай Республиканыҥ нерелӱ тазыктыраачызы, Россия Федерацияныҥ физический культура ла спорт аайынча отличниги Леонид Чильчиновтыҥ учурлу 60 јажына учурлалган кӱрештиҥ маргааны, кӧдӱриҥилӱ эҥир ле аш-курсагы аҥказынаҥ ашкан јыргал ӧткӱрилди. Грек-рим кӱрешле ӧткӱрилген маргаанда текши тооло кажы ла командада бойлорыныҥ бескелеринде кӱрешкен беш спортчыдаҥ турган Горно-Алтайсктыҥ, Майма, Шабалин, Оҥдой, Кош-Агаш аймактардыҥ беш командазы

22 октября 2021

Поэттиҥ ӱни јажына угулар

Ӱлӱрген айдыҥ 20-чи кӱнинде, тергеебисте Алтай тилдиҥ кӱни элбеде темдектелген. Јаҥжыкканы аайынча бу кӱнде М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотекада литературалык кычырыштар ӧткӱрилип, алтай поэттердиҥ ӱлгерлерин, прозалык бичимелдерин эске кычырары јанынаҥ республикан конкурс ӧткӱрилген. Кажы ла јыл Алтай тилдиҥ кӱнине учурлай ӧткӱрилип турган јаан учурлу керектердиҥ тоозына бу кӧрӱ-маргаан кирет ле бойына сӱреен кӧп

22 октября 2021

«Алтай тилим – эне тилим»

Ӱлӱрген айдыҥ 20-чи кӱнин алтай албатыга эҥ учурлу кӱн деп айдарга јараар. Тӧрӧл алтай тилистиҥ байрамдык кӱнин темдектеери быјыл јаҥжыкканы аайынча улалып, бу кӱнде тергеениҥ эл-јонына сӱӱнчилӱ ле укаалу кӧп тоолу керектер сыйлалар. Учурлу керектер јӱк Горно-Алтайскта болор эмес, онойдо ок бастыра аймактарда, јурттарда ӧткӱрилер. Байрамдык туштажуларды, куучын-эрмектерди, ойын-соотты культураныҥ, ӱредӱликтиҥ, билимниҥ ишчилери башкарар. Болотон

19 октября 2021

Поэттиҥ кереези тӱҥей ле турар

Эртен, ӱлӱрген айдыҥ јирмезинчи кӱнинде, алтай калыктыҥ сӱӱген поэди Лазарь Васильевич Кокышевтиҥ чыкканынаҥ ала 86-чы јылдыгы толор. Республикада бу кӱн алтай тилдиҥ кӱни деп јарлалган. Шак оныҥ да учун эл-јон, анчада ла корболоп ӧскӧн јаш ӱйе, эмди бичиичиниҥ ак-јарыкка туулган кӱнин алдындагызына кӧрӧ, чик јок эл-беде темдектейт. Быјыл пандемияныҥ ӧйинде Горно-Алтайсктагы госуниверситеттиҥ алтаистика ла тюркология

19 октября 2021

1 2 3 4

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым