«Кӱӱлик колбуда мен он jылдаҥ ажыра»

12.10.2021

Бистиҥ тергеебисте jайалталу jииттер сӱрекей кӧп. Олор бойыныҥ jолын талдап, билгирин бийиктедип, бӱдӱрип турган ижин тереҥжиде апарат. Jииттер бойын башка-башка ууламjыларда ченеп, узын тыҥыткылайт. Ондый улустыҥ тоозында — кӱӱ чӱмдеечи Сергей Домашних. Јииттиҥ ады-јолы бу jуукта анчада ла кожоҥчы улустыҥ ортозында элбеде jарлу боло берди.

Сергей бойыныҥ ӧбӧкӧзи керегинде «Домашних деп ӧбӧкӧлӱ улус республикада эки ле кижи, оныҥ учун ӧскӧ ат аданбадым. Керек дезе, Интернетте де адым jайым бичилет ле табылат» деп јартады.
Кӱӱ чӱмдеечи уул 25 jашту, угы-тӧзи Чой аймактаҥ. Ондо ло чыккан, jаш тужы база ол аймакта ӧткӧн. Тургуза ӧйдӧ ол билезиле калада jадат. Кӱӱниҥ телекейиле Сергей он jылдаҥ ажыра бек колбуда. Jайаандык jолыныҥ баштапкы алтамдары керегинде мынайда куучындайт: «Jилбилӱ јолым энем-адам јаҥы jылдыҥ байрамына кӱӱлик синтезатор сыйлап бергенинеҥ башталган. Бир-эки jылдаҥ мен баштапкы кожоҥымды микрофонло бичийле, караокеге салгам. База бир jыл кирезинеҥ баштапкы катап сценага чыккам. Каланыҥ тӧс тепсеҥинде jииттердиҥ ойын-jыргалы болгон эди. Ээчиде каладагы кӱӱлик сургалда ӱренгем, оны ӧйинеҥ озо ӱренип божотконым учун ӱредӱчим Светлана Улужаевнага jаан быйанымды айдадым».
Ол кӧп jылдардыҥ туркунына кӱӱлер чӱмдеп, Интернеттеги бӱктерине jарлаган, улустыҥ сураганыла бойыныҥ кӱӱзиле кожоҥдор кеелеген. Jе Сергей иштиҥ чыҥдыйын jабыс деп сезип, оноҥ ары ӱренер деп бек шӱӱген. Бистиҥ ороондо кӱӱлик режиссерлордыҥ, саунд-продюсерлердиҥ ӱредӱзин алар jерлер ас. Онойдо ок јаҥы ууламjы текши, јаан јол алынбаганынаҥ улам, jиит уул орооныстыҥ jарлу кожоҥчыларыла иштеп турган улустыҥ таҥынаҥ программазыла ӱренип баштаган. Улустыҥ сурагын бӱдӱрип, кӱӱлер чӱмдеп, акча чогуп, ол программаларды садып алып, оныла тузаланып, Сергейдиҥ кӱӱлик ижи тыҥыган. Ол программаларды белетеп бичиген улус Филипп Киркоровло, Тиматиле, Валерияла, Егор Кридле ле о.ӧ. артисттерле иштеп турган кӱӱлик ӱредӱчилер болуптыр.
«Качан јирме jажым толордо, мен бойымныҥ студиямды ачкам. Jаҥы кӱӱлик jепселдерди бойымныҥ иштеп алган акчамла садып алгам. Ондо баштапкы айылчыларымла иштеп баштагам. Баштапкы jыл сӱрекей кӱчке келишкен: јакылта эдеечи улус ас, ишjал jокко jуук. Jе мен сананганымды бӱдӱрерге чырмайар кижи, баштаган керегимди jол ортозында качан да таштабайдым. Нениҥ учун дезе школдыҥ кийнинде мен юристке ӱренип jадала, кӱӱни талдап, ӱредӱмди таштаган ӧй база болгон. Оныҥ учун кӱч ле дейле, колдорымды бош салар арга jок болгон.
Бир-эки jылдаҥ кожоҥдор бичидер улус кӧптӧй берген. Онойдо ок ӧскӧ дӧ тергеелердеҥ интернет колбу ажыра баштанулар келери кӧптӧгӧн. Кӱӱниҥ башка-башка жанрларыла иштейдим: рок, поп, этникалык, албатылык, кинолорго до кӱӱ чӱмдегем. Мениҥ санаамла, менде эҥ ле jакшы келижип турган ууламjылар – ол поп ло EDM. Ижимде эҥ ле кӱчи – ол ишти такыптаҥ тӱзедери, вокалдарды, нотаны, ритмдерди талдаары. Эҥ ле jилбилӱзи деп jаҥы ишти баштап турган ӧйимди айдар эдим. Сӱрекей ле jарлу иш эткем деп, мен тургуза ӧйдӧ айдып болбозым. Jе мен jайалталу кӧп улусла таныжып, иштеп турганымла оморкойдым. Темдектезе, Добрыня Сатинле оныҥ эки альбомын бичидис. База Алексей Тазрановко, Эдуард Согоноковко бир альбомноҥ чыгардыс. Онойдо ок «АСМ» ӧмӧликле, Елена Тахтаевала, Галина ла Эмиль Толкочековторло jаантайын иштейдис».
Сергейдиҥ кӧп саба ӧйи кӱӱлик ижине барат. Је онойдо ок кӧлӱктерле база тыҥ jилбиркейт. Качан бирде кӱӱлик ижин токтотсо, ол автоууламjыла иштеер кӱӱндӱ-амадулу. Онойдо ок футболды кӧрӧргӧ јакшызынат. Чындап, оныҥ сӱӱген ӧмӧлиги — «Зенит», айдарда, jаантайын ол учун «оорыйт». Јииттиҥ шӱӱлтезиле, «Зенит» качан да, кандый да ӧйдӧ — «чемпион»!
«Jӱрӱмде бийик jедимдерге jедерге турган болзоҥ, кӧп-кӧп иштеер керек. Тӱн де болзын, амыраар да кӱн болзын иштенерле керек. Кижи бойыныҥ кӱчине бӱдер, качан да ичкери ле јӱткиир керек, jана баспай. Меге «Чыдамал ла иштеҥкейиҥ ончозына чыдаар» деген орус кеп сӧс jарайт. Эртелей беди, соҥдой беди, једимдер иштеҥкей кижиге тӱҥей ле келет» — деп, Сергей куучынын бийик кӱӱн-тапла тӱгезет.
Чындап та, бу jиит чымалыдый иштеҥкей, турумкай. Мен бу јылда Сергейле кожо «Танго» ло «Кожоҥдо» деп кожоҥдорымды бичидим. Экинчизиниҥ кӱӱзин озо баштап jарлу кӱӱчи Сергей Санашкин бичиген, је ойто jаҥырта jиит аранжировщикле чыгардыс. Мениҥ jерлештерим, темдектезе, Кристина Тайтыкова, Виктория Чулунова, Сергейле база кӱӱлик иштерин чӱмдегендер.
Келер ӧйдӧ Сережаныҥ студиязы jааназын, јайаан иштери албатыга jаразын, угаачылары кӧптӧзин деп кӱӱнзейдим!

Алтынай САНАА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина