Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
«Алтай тилим – эне тилим»
19.10.2021
Ӱлӱрген айдыҥ 20-чи кӱнин алтай албатыга эҥ учурлу кӱн деп айдарга јараар. Тӧрӧл алтай тилистиҥ байрамдык кӱнин темдектеери быјыл јаҥжыкканы аайынча улалып, бу кӱнде тергеениҥ эл-јонына сӱӱнчилӱ ле укаалу кӧп тоолу керектер сыйлалар. Учурлу керектер јӱк Горно-Алтайскта болор эмес, онойдо ок бастыра аймактарда, јурттарда ӧткӱрилер.
Байрамдык туштажуларды, куучын-эрмектерди, ойын-соотты культураныҥ, ӱредӱликтиҥ, билимниҥ ишчилери башкарар. Болотон керектердиҥ тоозына «Алтай сӱрлӱ Алтайым» деп фестивальды, «Биле бирлигиле бек» деп кӧрӱни, бичиичи, кайчы Т. Б. Шинжинге учурлалган «тегерик столды», «Алтай кеп сӧстӧр лӧ табышкактар» деп кычырыштарды, алтай тилле кычырылган ӱлгерлердиҥ ле алтай бичиктердиҥ кӧрӱлерин адаарга јараар. Бичиичилер, кайчылар, артисттер, журналисттер, ӱредӱчилер, ӱренчиктер, студенттер бу кӱн јаан учурлу туштажуларда туружып, тӧрӧл тилистиҥ курч сурактары јанынаҥ шӱӱлтелерин айдар аргалу болор. Алтай тилге учурлалган керектер ӱлӱрген айдыҥ баштапкы кӱнинеҥ ала башталганын ла кӱчӱрген айга чыгара улаларын темдектеер керек. Кӧп туштажулар онлайн эп-аргала ӧдӧри тергееде эпидемиялык айалгала колбулу.
Тӧрӧл тилистиҥ салымы ла ӧзӱми керегинде чике сананатан бу кӱнде эл-јон ӧткӱрилип јаткан керектерде эрчимдӱ туружар деп иженедис. «Алтай тилим – эне тилим» деп, сӱӱген ӱлгерчибис Лазарь Кокышев айткан эди. Алтай албатыбыстыҥ салымы ла ӧзӱми тӧрӧл тилистиҥ салымыла чике тудуш болордо, кажы ла алтай кижи бу јаан учурлу суракты шӱӱп, тӱп-шӱӱлте эдер ӧй келген. Алтай Республиканыҥ 30 јажы, алтай албатыныҥ Арасейге кожулганыныҥ 265 јылдыктары темдектелген бу јылда тӧрӧл тилистиҥ кӱнине учурлалган кӧп тоолу керектер тӱӱкилик учурлу болгонын ундыбас керек.
ТОП
«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар
Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы
«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»
Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым