Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Кайралдар чындык ээлерин тапты

14.12.2021

Јаҥар айдыҥ онынчы кӱнинде тергеелик башкаруныҥ јаан залында Конституцияныҥ кӱнине учурлай бийик кӧдӱриҥи ӧтти. Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин тергеениҥ эл-јонын байрамла уткуп, кӱндӱлӱ кайралдар табыштырды.

Башчыныҥ айтканыла, кажы ла јыл јаҥар айдыҥ 12-чи кӱнинде ороон ичинде бу байрамдык кӱн элбеде темдектелет. 28 јыл кайра, 1993 јылда, ороонныҥ Тӧс јасагы текшиалбатылык референдумда јӧптӧлгӧн. «Президент В.В. Путинниҥ айтканыла, јаҥы Конституцияга бир канча кожулталар кийдирилердеҥ озо чактарга улалып келген чӱм-јаҥдардыҥ учуры ајаруга алылган. Ол ок ӧйдӧ бӱгӱнги кӱнниҥ некелтелери аайынча Россияныҥ орныгузы демократиялык, ийде-кӱчтӱ, албаты-јоныныҥ јадын-јӱрӱми бийик кеминде ороон болорын јеткилдеери. Кижиниҥ јайымы, тап-эриктери, јакшы јадын-јӱрӱми ла кӱндӱзи эҥ ле баалу байлыктар болор учурлу» – деп, тергеениҥ башчызы айтты. Анайда ок оныҥ темдектегениле, текши Россияда јаткан албаты-јон Конституцияда айдылганын тоойт ло байрамдык кӱн тергееде јаткан кӧп тоолу ук-тӧстӱ албатыларды бириктирет.
«Бу байрамдык кӱнде Туулу Алтайда јаткандарга кӱндӱлӱ эл кайралдар табышты-радыс. Бу улус бойлорыныҥ эрчимдӱ ижиле бистиҥ тергеениҥ ле бӱткӱл ороонныҥ орныгузына јаан камаанын јетиредилер. Анайда ок пандемияныҥ уур-кӱч айалгазында бойлорыныҥ јайалталарын ачып, бийик једимдерге јеткен јииттерге акча-сый табыштырадыс. Туулу Алтайыстыҥ јери кажы ла јыл јаҥы јайалталарла байып, ӧрӧ ӧзӱп јатканына акту кӱӱнимнеҥ сӱӱнедим» – деп, О. Хорохордин айтты.
Јуулгандарды Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Артур Кохоев база уткуды: «Конституция биске ӧрӧ ӧзӧрине јаан ийде берген. Тергеебиске федерал тӧс јерле, башка-башка талаларла ӧмӧ-јӧмӧ иштеп, экономикабысты орныктырып, албаты-јонныҥ сурактарыныҥ аайына чыгар арга берет. Ончогорго амыр-энчӱ, јакшынак јадын-јӱрӱм ле једимдер кӱӱнзейдим».
Кӱндӱлӱ кайралдар кӧдӱриҥилӱ айалгада табыштырылды.
«За заслуги перед Отечеством» деп орденниҥ II степеньдӱ медали Афганистанныҥ ветерандарыныҥ Россиялык биригӱзиниҥ Алтайдагы бӧлӱгиниҥ турчылары Виктор Зуевке ле Боранбек Кагармановко табыштырылды.
Россия Федерацияныҥ Президентиниҥ Быйаны Кош-Агаш аймактагы Курай јурттыҥ школыныҥ ӱредӱчизи Гулдария Магауяновага, ӧскӱс ле ада-энезиниҥ кичеемели јок арткан балдардыҥ Г.К. Жуковтыҥ адыла адалган школ-интернадыныҥ ӱредӱчизи Игорь Перминовко, Кош-Агаштагы Л.И. Тюкованыҥ адыла адалган школдыҥ ӱредӱчизи Галина Самаркановага ла Улаганныҥ орто ӱредӱлӱ школыныҥ ӱредӱчизи Наталья Санинага берилди.
Россия Федерацияныҥ Президентиниҥ Быйанду самаразы волонтер Наталья Филатовага табыштырылды.
Россия Федерацияныҥ ӱредӱ аайынча министерствозыныҥ «Отличник просвещения» деген аҥылу темдеги Кан-Оозы аймактагы Кырлык јурттыҥ школыныҥ ӱредӱчизи Айана Айтпасовага, М.З. Гнездиловтыҥ адыла адалган политехнический колледжтиҥ директоры Елена Басаргинага, Кан-Оозындагы Ч.К. Кыдрашевтиҥ адыла адалган школдыҥ ӱредӱчизи Зоя Иркитовага, Кӧксуу-Оозы аймакта Ӱстиги-Оймондогы школдыҥ ӱредӱчизи Татьяна Огневага, республикан классический лицейдиҥ ӱредӱчизи Любовь Первутинскаяга табыштырылган.
Россия Федерацияныҥ ӱредӱ аайынча министерствозыныҥ Кӱндӱлӱ грамотазыла Майма аймакта Сайдыс јурттагы Туулу Алтайдыҥ тӱӱкизиниҥ ле культуразыныҥ ӱредӱчизи Татьяна Чунжекова, Кош-Агаштагы Л.И. Тюкованыҥ адыла адалган школдо алтай тилдиҥ ле литератураныҥ ӱредӱчизи Людмила Шанданова кайралдаткан.
«Алтай Республиканыҥ су-кадыкты корыырыныҥ нерелӱ ишчизи» деп кӱндӱлӱ атла Кош-Агаштыҥ тӧс эмчилигиниҥ ишчизи Анузя Бурбаева, Роспотребшиҥжӱниҥ Алтай Республикада башкартузыныҥ баш специалист-эксперти Сергей Елсуков адаттылар.
Алтай Республиканыҥ Г.И. Чорос-Гуркинниҥ адыла адалган государстволык сыйын литературада ла кеендикте бийик једимдери учун М.В. Чевалковтыҥ адыла адалган Эл библиотеканыҥ методисти Татьяна Шастина ла библиотекарь Эльвира Чинина, Россияныҥ Бичиичилер биригӱзиниҥ, Журналисттер биригӱзиниҥ турчызы Таукен Яйтынов алдылар.
Алтай Республиканыҥ Кӱндӱлӱ грамотазы Алтай Республиканыҥ экономикалык ӧзӱм аайынча министриниҥ ордынчызы Константин Боровыхка табыштырылды.
Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ театрлык кеендикте једимдери учун кажы ла јыл сыйлалып турган сый бијениҥ ле кожоҥныҥ «Алтам» деген государственный национальный театрыныҥ художественный башкараачызы Айана Шинжинага табыштырылды.
Анайда ок јайалталу балдарга ла јииттерге культурада ла кеендикте једимдери учун Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ сыйлары табыштырылды. Олордыҥ тоозында:
Оҥдойдогы балдардыҥ кеендик сургалыныҥ ӱренеечизи Алина Аларушкина;
Чамалдагы кеендик сургалдыҥ ӱренеечилери Любава Бутовская, Виктория Константинова, Влада Лебедева;
Кӧксуу-Оозындагы јайаандыктыҥ ла бош ӧйдӧ тазыктырынарыныҥ тӧс јеринде «Берегиня» ӧмӧликтиҥ туружаачылары Софья Воронова, Олег Титов;
Турачактагы балдардыҥ кеендик сургалыныҥ ӱренеечизи Валерия Дмитриенко;
Турачактагы балдардыҥ кеендик сургалыныҥ Иогач јурттагы бӧлӱгиниҥ ӱренеечизи Станислав Кидякин;
«Ырысту» деп хореографиялык ансамбльдыҥ бијечизи Дария Кунанакова;
Майма јурттыҥ балдардыҥ кеендик сургалыныҥ ӱренеечизи Полина Ломаева, «Камертон» хордыҥ кожоҥчызы Марьяна Рой;
Майма аймактагы культураныҥ ла јииттердиҥ тӧс јериндеги «Сова» деп албатылык театрдыҥ актеры Арсений Манышев, «Солоҥы» деп хореографиялык албатылык ансамбльдыҥ туружаачызы Алена Сафронова, казак кожоҥдордыҥ «Любо» деп кӧргӱзӱ ансамбльдыҥ кожоҥчызы Полина Фролова;
Майма аймакта Манјӱрек јурттагы Культураныҥ туразында ойын-концерттердиҥ јаантайынгы туружаачызы Николай Некрасов-Хабибуллин.
Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Артур Кохоев эл политика ла јондык колбулар аайынча республикан комитеттиҥ јааны Людмила Варванецке ле «Кош-Агаш аймак» МО-ныҥ «Ар-бӱткенди јаҥжыкканыла тузаланары аайынча башкартузы» деп муниципал казенный учреждениезиниҥ албаты культуразы јаанынаҥ методисти Любовь Талкыбаевага Кӱндӱлӱ грамоталар табыштырылды. Анайда ок 14 јашка јеткен балдарга јӱрӱминде баштапкы ла документ болуп турган паспорт табыштырылды.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина