Абайдыҥ школы адылу атту

17.12.2021

Јаҥар айдыҥ 13-чи кӱнинде Кӧксуу-Оозы аймакта Абай јуртта јаҥыртылган школдыҥ ачылтазы ӧткӧн. Кӧдӱриҥилӱ керек-јаракта бу школго Абай јуртта чыккан-ӧскӧн государстволык ла политикалык јарлу ишчи, Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ алтынчы, јетинчи тудууларыныҥ председатели, Эл Курултайдыҥ ӱчинчи, тӧртинчи, бежинчи, алтынчы ла јетинчи тудууларыныҥ депутады болгон В.Н. Тюлентинниҥ ады адалган. Школдыҥ ачылтазында Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Олег Хорохордин ле Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Артур Кохоев турушкандар.

Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин Абай јурттыҥ эл-јонын тӱӱкилик учурлу бу керек-јаракла уткуп тура, јербойыныҥ школына государстволык ла политикалык јарлу ишчи В.Н. Тюлентинниҥ ады адалып јатканын аҥылап темдектеген. Ол Владимир Николаевичле кожо турушкан иш те јанынаҥ, тегин де јӱрӱмде јуук таныш болгоны керегинде айткан.
«Ол бойыныҥ кичӱ тӧрӧлин сӱрекей баалап ла бийикке кӧдӱрип јӱрген улустыҥ бирӱзи болгон. Туулу Алтайла, јерлештериле колбулу сурактарды дезе бойыныҥ јӱрегине јуук алынып, олорды бӱдӱрерге кӱјӱренип иштеген. Бийик јамылу иштерде де иштеген болзо, кемзинчек ле ачык-јарык кижи болгоныла аҥыланган. Јерлештериниҥ ле кожо иштеген коллегаларыныҥ санаазында оныҥ јалакай, ачык-јарык ла јӱрӱмди сӱӱген бӱдӱм-кебери јажын-чакка артып калган» — деп, башчы айткан.
Эл Курултайдыҥ председатели Артур Кохоев бойыныҥ куучынында мынайда темдектеген: «Бӱгӱн бойыныҥ кичӱ тӧрӧлин ле јерлештерин недеҥ де артык сӱӱген, јурт ээлемниҥ тегин ишчизинеҥ ала тергеениҥ парламентиниҥ спикерине јетире ӧскӧн В.Н. Тюлентинниҥ ӱренген школына оныҥ ады тегиндӱ адалбай јат. Оныҥ ӧзӧк-јӱреги тӧрӧл Абай јуртыла, оныҥ эл-јоныла јаантайын тудуш болгон».
— В.Н. Тюлентин бойыныҥ округыныҥ ӱнбереечилериниҥ берген јакылталарын бӱдӱрерге сӱрекей албаданган, је бир канча сурактардыҥ аайына чыгарга ого ӧй јетпеген. Андый јакылталардыҥ тоозына Амур јуртта Кӧксууныҥ суузын кечире јаҥы кӱр тударыныҥ, Абай јурттыҥ школында јазал иштер ӧткӱрериниҥ, Сугаш јуртта культураныҥ јаҥы туразын тударыныҥ сурактары кирип јат. Бис бойыска оныҥ јетире бӱдӱрбеген керектерин учына јетире бӱдӱрер молју алганыс. Бӱгӱн темдектелген бу иштер јеринеҥ кыймыктаган деп агы-чегин айдар аргабыс бар. Абайдагы школ чыныкталып јазалган, је мында иштер 2022 јылда база ӧдӧр, Саксабай сууны кечире салатан кӱрдиҥ тудум иштери башталып калган, Сугаш јуртта дезе культураныҥ јаҥы туразы 2022 јылда тудулып табыштырылар — деп, республикан парламенттиҥ спикери айткан.
Кӧксуу-Оозы аймактыҥ администрация-зыныҥ јааны Олег Кулигин Владимир Тюлентин Оймон ичиниҥ эл-јонын качан да ундыбаган деген. Ол кичӱ тӧрӧлиниҥ анчада ла јонјӱрӱмдик учурлу сурактарыла эрчимдӱ иштеген. Владимир Николаевичтиҥ баштаҥкайыла 2019 јылда јербойыныҥ школында спортзал тудулган деп темдектеген. В.Н. Тюлентинниҥ эш-нӧкӧри Евгения Геннадьевна Тюлентина республиканыҥ јаандары ла ишкӱчиле јаткандары Владимир Николаевичтиҥ бӱдӱрген иштерин бийик баалап, оныҥ эземин јӱректеринде алынып јӱргени учун олорго алкыш-быйанын айткан. Абайдагы школдыҥ директоры Ирина Бутушева ӱренчиктер Эл Курултайдыҥ депутады ла спикери болгон јерлежиле оморкоп јат, олор оныҥ адыла адалган школдо јаҥыс ла јакшы темдектерге ӱренер кӱӱн-санаалу болгондоры керегинде айткан. Кӧдӱриҥилӱ ачылтада бойыныҥ уткуулду сӧзин анайда ок Алтай Республиканыҥ депутады Мария Кабудыкова айткан.
Ол кӱн Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Олег Хорохординниҥ Быйанду самаразы Абайдагы школдыҥ баштамы класстарыныҥ ӱредӱчизи Маргарита Исовага, школдыҥ директорыныҥ ордынчызы, физиканыҥ ла математиканыҥ ӱредӱчизи Светлана Шипулинага, школдыҥ электриги Владимир Шипулинге табыштырылган. Кӧдӱриҥиде башчыныҥ Быйанду самаразыла анайда ок Кӧксуу-Оозы аймактыҥ «Строительное управление-7» деген ООО-зы база кайралдаткан.
Эл Курултайдыҥ председатели Артур Кохоев школго сыйга сертификат табыштырып, Эл Курултайдыҥ Кӱндӱлӱ грамотазыла Талдудагы јурт јеезениҥ тискинчизи Александр Чекаевти, бу ок јурт јеезениҥ 1-кы разрядту специалисти Ирина Апитованы, ӱредӱниҥ бӧлӱгинде кӧп јылдарга чыгара једимдӱ иштеп келгени учун Абайдагы школдыҥ директоры Ирина Бутушеваны кайралдаган.
Абайдагы текши ӱредӱлӱ орто школ 1955 јылда тудулган. Мындагы школды чыныктап јазаары аайынча иштер 2006, 2011 ле 2019 јылдарда ӧткӧн. 2021 јылда Алтай Республиканыҥ јонјӱрӱмдик ле экономикалык ӧзӱминиҥ таҥынаҥ программазы аайынча школдыҥ тӧс туразында јазалду иштер ӧткӱрилген ле ого јаҥы кӧзнӧктӧр, эжиктер тургузылган, полы јаҥыдаҥ салылган, ичинде јазалду иштер ӧткӧн, тышты јылулалган ла спортплощадказында јаҥы эдим-јазалдар тургузылган. Бу иштерди бӱдӱрерге ого акча-манат республикан ла федерал бюджеттердеҥ чыгарылган. Школдо тургуза ӧйдӧ бастыра бежен бала ӱренет. Баштамы класстарга дезе јирме эки бала јӱрӱп јат.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина