Алтайдын Чолмоны

Јаҥыјылдык сый – баалу сый

18.01.2022

Биске, Кан-Оозы аймактыҥ ветерандарына, Јаҥы јылдыҥ алдында ӧткӧн кӧдӱриҥилер байрамдык кӱӱн-санаа, сӱӱнчи сыйлады.

Аймактыҥ ветерандарыныҥ организациязын јирме тӧрт јылдыҥ туркунына, 2020 јылга јетире, РФ-тыҥ иштиҥ ветераны, Алтай Республиканыҥ Кӱндӱлӱ кижизи А.А. Матыков билгир башкарган. Ол аймактыҥ ветерандарыныҥ организациязыныҥ «Чарыш-тыҥ толкулары» деген јайаандык ӧмӧлигин тӧзӧгӧн. Кан-Оозы аймактыҥ јурт јеезелериниҥ ветерандарыныҥ советтериниҥ председательдериле, эрчимдӱ турчыларыла јайгы ӧйдӧ бистиҥ тергеениҥ аймактарыла јайаандык јол-јорыктарда, экскурсияларда болгондор. Амадузы — ӧскӧ аймактардыҥ ветерандарыныҥ советтериниҥ ижиле, ченемелиле јууктада таныжары. Је ол ок ӧйдӧ республиканыҥ кайкамчылу јерлерин кӧрӧргӧ база јаан јилбӱ болгон. Алтайга гран ары јанынаҥ эбире јылына келип турган туристтердиҥ тоозы јылдаҥ јылга кӧптӧп јатканы онызын недеҥ де артык керелеп јат.
Александр Айдыновичтиҥ баштаҥкайыла, башкарганыла «Кан-Оозы аймак 1941-1945 јј. Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ јылдарында» деп эки томду Эземниҥ бичиги чыккан. Ол аймактыҥ јондык биригӱлериниҥ совединиҥ председатели болуп једимдӱ иштейт. Алтай Республикада ла оныҥ аймактарында амыр-энчӱ јуртап јаткан албаты-јонныҥ најылыгын, колбуларын бектештирип, мынаҥ да ары улалтарына учурлалган јартамалду ишти тӧзӧмӧлдӱ ӧткӱрет. Тургуза ӧйдӧ А. Матыков бойыныҥ ӧмӧ-јӧмӧ иштеп турган улузыла кожо «Трудовая доблесть земли Канской» деген ээчиде база бир бичигин белетеп чыгарары јанынаҥ иштеп јат. Ӧткӧн чактыҥ сегизенинчи јылдарында ол Јабаганда кой ӧскӱрер совхозто парторг болуп иштеген. Бойыныҥ ижине сӱрекей каруулу, некелтелӱ болгон. Јурттыҥ эл-јоны ортодо јаан тоомјыда, јашӧскӱримине дезе таскадаачы бол-гон деп айдарга јараар. Јабаганныҥ эл-јоны Александр Айдыновичти тооп, баалап, бир де ундыбай јат.
Аймактыҥ ветерандарыныҥ организациязын 2021 јылдаҥ ала РФ-тыҥ иштиҥ ветераны, РФ-тыҥ текши ӱредӱлигиниҥ кӱндӱлӱ ишчизи, АР-дыҥ ӱредӱлигиниҥ нерелӱ ишчизи Раиса Таныевна Та-дышева башкарат. Ол Кырлыктыҥ школында, оноҥ балдардыҥ ӱзеери ӱредӱзиниҥ бӧлӱгинде кӧп јылдардыҥ туркунына ӱредӱчи болуп иштеп тура, јаан једимдерге јеткен. Ол эрчимдӱ пенсионерлерле кожо олорго таҥынаҥ кып берзин деп суракла баштанган ла аймактыҥ администрациязыныҥ јааны Рустам Владимирович Кокушев ветерандардыҥ сурагын јӧмӧгӧн. Байагы кыпты Раиса Таныевна спонсорлордыҥ ла ветерандардыҥ совединиҥ турчыларыныҥ болужыла эптӱ јазап алдылар. Р. Тадышева скандинав базытты база тӧзӧгӧн, каладаҥ бу базытла тазыктыраачы-ӱредӱчи Н.Н. Кушерованы кычырган. Бу су-кадыкка тузалу ишти эрчимдӱ ветерандарла ӧмӧ-јӧмӧ улалтат. Јондык иштиҥ турчыларыла, эрчимдӱ иштӱлерле бойыныҥ чодыла Казань ла герой-калалар јаар экскурсияга јӱргендер. Бу јол-јорыкта олордыҥ бойында чокум амаду болгон.
Ӧткӧн јылдыҥ ӱлӱрген айында активисттерле кожо «Мӧҥӱн јаштыҥ кӱни» деп байрамды белетеп ӧткӱрген. Солун, јараш байрамга окылу кычыртула Беш-Ӧзӧктӧҥ, Улаганнаҥ ла Оҥдойдоҥ айылчы-ветерандар келген. Келген айылчылар бисти бойыныҥ кӧрӱзиле, таныштырузыла кайкатты. Оноҥ «Наша кухня» деген ашканада байрамдык айалгада изӱ казан, чай болды. Казанчылар семис койдыҥ эдинеҥ ӱстӱ-јуулу аш-курсак белетеди, спонсорлоры дезе «Меркит» ООО-ныҥ генеральный директоры А.В. Кулаков ло Кан-Оозындагы јурт јеезениҥ јааны В.М. Кандыков болгон. Бу байрам биске де, онойдо ок келген айылчыларга да сӱрекей јараган. Бис, аймактыҥ ветерандары, спонсорлорго, депутаттарга ла казанчыларга јаан быйанысты айдадыс. Олорго бек су-кадык, ырыс-кежик кӱӱнзейдис. Кӧдӱриҥини ӧткӱрер тужында пандемияла колбулу ээжи-некелтелерди бир де кижи буспады.
2021 јылдыҥ јаҥар айыныҥ 22-чи кӱнинде аймактыҥ иштиҥ ветерандарыныҥ отчетту-талдашту конференциязы ӧткӧн. Бу кӧдӱриҥи јилбилӱ ле солун бӱдӱмле ӧтти. Аймактыҥ ветерандарыныҥ совединиҥ некелтезиле, кажы ла јурттыҥ председатели јыл туркунына бӱдӱрген ижин «Фотоотчетло» кӧргӱзер, айдар учурлу болгон. Аймактыҥ јети јуртыныҥ чыгартулу улузы эрчимдӱ туруштылар. Арткандары бу конференцияга бойыныҥ иштерин чыгарбады. Конференцияныҥ турултазыла баштапкы јерде Кырлык, экинчи јерде Кан-Оозы ла Јабаган, ӱчинчи јерде Коргон, Кӧзӱл ле Моты-Оозы болды. Мӧндӱр-Сокконныҥ председателине башка јилбиркедиш болды.
Ижин јаҥы баштап јаткан јиит аргачы С.А. Токтомысова (Светлана Амыр-Санаа, Јабаганда чыккан-ӧскӧн) кӧрӱге ӧртӧгӧн той балкаштаҥ белетеген эдимдерин, балдардыҥ кийимдерин чыгарды. Онойдо ок Кӧмӱр-Оозы јурттыҥ ветерандарыныҥ совединиҥ турчызы А.А. Белькова алтай тилле сӱрекей јараш кожоҥды коо ӱниле кожоҥдоды. Кӧдӱриҥиниҥ јеҥӱчилине ле призерлорына јаҥыјылдык сыйлар табыштырылды. Бис ончо спонсорлорды, анчада ла ветерандардыҥ совединиҥ председатели Раиса Тадышеваны ла кожо иштеп турган эрчимдӱ иштӱ ветерандарды Јаҥы јылла уткуп, јайаандык ижи Бар јылда мындый ла једимдӱ, турулталу болзын деп кӱӱнзейдис.
Бис, Јабаган јурттыҥ ветерандары, конференцияга сӱрекей каруулу белетендис, јурт јеезениҥ јааны К.П. Елтоков биске болушкан, бисти јӧмӧгӧн. Биске онойдо ок школдыҥ ӧмӧлиги, библиотекарьлар ла јурт јеезениҥ ишчилери јакшы болушкандар. Шак ондый ӧмӧ-јӧмӧ иштиҥ шылтузында бис экинчи јерди алдыс.
Јаҥар айдыҥ 28-чи кӱнинде клубтыҥ ишчилери Ӱстиги-Јабаганнаҥ Л.Ю. Наев эш-нӧкӧриле, Ородоҥ Ч.М. Пильтина эш-барааныла, Јабаганнаҥ Л.П. Куспекова, А.В. Бородина алтай тилле тургузылган «Морозко» деген кайкамчылу ойын-кӧргӱзӱни Јабаганныҥ эл-јонына кӧргӱзип, бисти сӱӱндирди. Јербойыныҥ артисттери бийик кеминде ойнодылар. Јурттыҥ эл-јоны олорды бу мындый тургузуларды улай ла кӧргӱзип турзын деп сурадылар.
Јабаган јурттыҥ ветерандарыныҥ совединиҥ адынаҥ јерлештеристи, јаанды-јашты Јаҥы јылла уткуп, су-кадык, амыр-энчӱ јадын-јӱрӱм кӱӱнзейдис.

Галина КЕСТЕЛЕВА,
РФ-тыҥ иштиҥ ветераны, Јабаган јурттаҥ