Чагаа-Байрамла, кару јерлештер!

04.02.2022

Алтай Республиканыҥ тоомјылу эл-јоны!
Кӱндӱлӱ јерлештер!
Акту кӱӱнимнеҥ Слерди Чагаа-Байрамла – алтай албатыныҥ айлык јылтооложы аайынча кирген Јаҥы јылла уткуп турум!
Туулу Алтайдыҥ эл-јонына бу аҥылу кӱн, ол ар-бӱткен ле кижиниҥ кӱӱн-санаазы јаҥырып турганын керелейт. Байрамдык кӱнде кажы ла айыл-јуртта эҥ ле јылу ла јакшы кӱӱн-санаалу кӱӱнземелдер айдылат.
Јаҥы јыл — ол јӱрӱмдик јолдо база бир бӧлӱктиҥ башталганы, келер ӧйгӧ јаан амадулар. Кӱнчыгыш јылтоолош аайынча Бар јыл башталып јат. Бистиҥ Алтай Республикабыста 2022 јыл Ирбистиҥ јылы деп адалган. Тоозы ас бу тындуны корулап ла оныҥ тоозын кӧптӧдип тура, бис келер ӱйеге Туулу Алтайдыҥ байлу ла јараш ар-бӱткенин чеберлеп јадыс.
Чагаа-Байрам бойыныҥ тазыл-тамырыла алтай албатыныҥ канча чактардыҥ туркунына улалып келген тӱӱкизиле колбулу. Ада-ӧбӧкӧлӧристиҥ чӱм-јаҥдарын ла культуралык байлыгын ӱйедеҥ ӱйеге чебер алып, јаҥдап јӱргенис Алтай Республиканыҥ ончо эл-јонын бириктирет.
Быјыл пандемияла колбой байрамды элбеде ӧткӱрер арга јок то болзо, калада ла аймактарда Алтай јерине алкышту сӧстӧр айдылып, саҥ салары ӧдӧр.
Тергеебистиҥ ончо эл-јонын байрамла акту јӱрегимнеҥ уткуп турум! Кажы ла билеге бек су-кадык, ырыс ла амыр-энчӱ кӱӱнзейдим. Ончо амадулар бӱтсин!
Байрамла! Чагаа-Байрамла!

Тоогонымла, Олег Хорохордин,
АР-дыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели

Алтай Республиканыҥ кӱндӱлӱ албаты-јоны!
Слерди албатыныҥ байрамыла — Чагаа-Байрамла уткуп турум!
Чагаа-Байрам – јыл киргениниҥ байрамы. Јаҥы јӱрӱмдик јылга бис ару кӱӱн-санаалу киредис, ончо ло јакшыны чеберлеп аларга ла ӱзеери арбындадарга чырмайадыс. Ак байрамла колбой, бис соок кыш удабастаҥ тӱгенип, ончо оору-јоболдор јоголып, јаркынду кӱндер кӧптӧп, јылу, јаҥырту ла једимдер келер деп иженедис.
Байрамды ак ӧҥдӱ аш-курсакла уткыыры чактар ӧткӱре улалып келген. Албатыбыстыҥ јаҥдап јӱрген чӱм-јаҥдарын, јаан јаштуларды тооп јӱрерин, болуш керексиген бастыра улуска болужарын улалтып јӱргенис бистиҥ јӱрӱмиске јалакай болорыныҥ аҥылу учурын ла јакшыга ууланган ижемји берип јат. Тӧрӧӧн-туугандарыска, ончо эл-јонго, Алтай јериске ару кӱӱнземелдерис јӱрӱмде бӱтсин.
Албатыныҥ айдыжыла болзо, Бар јылдыҥ учуры – ийде-кӱчте, јалтанбаста, јаҥы ачылталарда, једимдерде. Бистиҥ нак болгоныс, эртенги кӱнди сананып турганыс республикабыстыҥ келер ӧйдӧги ӧзӱминиҥ тӧзӧлгӧзи болорына иженип турум. Ончо амадулар јӱрӱмде бӱтсин, су-кадык, ырыс ла билелеригерге амыр-энчӱ кӱӱнзейдим! Кажы ла айылда ончо ло не-неме јеткилинче болзын!

Артур Кохоев,
АР-дыҥ Эл Курултайыныҥ председатели

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым