Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

«Ирбистиҥ јери» байрам – тӧс тепсеҥде

20.09.2022

«Ирбистиҥ јери» деп тематикалык ла экологиялык фестивальдыҥ јабылтазы сыгын айдыҥ 16-чы кӱнинде Горно-Алтайск каланыҥ тӧс тепсеҥинде ӧтти.

Анда турушкан тергеениҥ башчызы Олег Хорохордин јуулган улуска баштанып, 2022 јыл Алтай Республикага бир канча учурлу юбилейлерле аҥылу болгонын темдектеген. Ол тоодо бу јыл Алтай Республикада Ирбистиҥ јылы деп јарлалган.
«Ирбис – Туулу Алтайда сӱреен байлу, јараш ла ас туштап турган тынду. Россияда эҥ кӧп ирбистер бистиҥ кырларыста јӱрӱп јат, мында јерлерди бу сергек, ајарыҥкай азулу сӱреен јарадып, јакшызынып јӱрет. Бу јылды бис Ирбистиҥ јылы деп тегиндӱ јарлабаганыс. Озодоҥ бери соојыҥдарга ла кеп куучындарга кирген бу јилбилӱ тындуны корулап ла оныҥ тоозын кӧптӧдӧр керекке канча ла кирези кӧп улусты тартып аларга, онойдо эткенис», – деп, ол айткан.
Тергееде Ирбиске учурлалган бир канча керектер ӧткӧн – «Ирбис. Ӱргӱлјикке калып учканы» деп бичик чыккан, «Ирбис» деп кожоҥ бичилген, Горно-Алтайскта культураныҥ ла амыраарыныҥ паркында архитектураныҥ «Ирбистиҥ јери» деген композициязы ачылган. Тӧс керек «Ирбистиҥ јери» деген фестиваль ӧткӱрилгени болды.
«Быјыл фестивальда текши республикада 500 кирези балдар турушкан, тергеелик этапка 160 кижи чыккан. Бастыра ла туружаачыларды сӱреен јакшы деп мактаар кӱӱним бар» – деп, Олег Хорохордин угускан.
Оныҥ эзеткениле, «Ирбистиҥ јери» фестиваль быјыл 12-чи катап ӧткӱрилген. Алтай калыктыҥ јаҥжыгуларыла, бу тоо база учурлу тоо болуп јат. Быјылгы байрамныҥ солуны кеп-кийимдерлӱ базыт ӧткӱрилгени, ол эмди јылдыҥ ла ӧдӧр.
«Ирбистиҥ јери – 2022» деп 12-чи республикан фестивальдыҥ абсолютный јеҥӱчили Кош-Агаш аймактыҥ командазы болгон. Башчы балдарды јеҥӱзиле уткып, кӧчӱп јӱрер кубок табыштырган.
«Ирбистиҥ јери» фестиваль – јаркынду, солун байрам, мында ончо туружаачылар бойыныҥ јайалталарын. билгирлерин бастыра јанынаҥ кӧргӱзер аргалу: јурук јураарын, открытка ба, сувенир бе јазаарын, ирбистиҥ костюмын чӱмдеп эдерин, ирбиске учурлалган тематикалу фото эмезе видео согорын» – деп, тергеениҥ башкараачызы темдектеген.
Јуулган улуска онойдо ок Алтай Республиканыҥ ӱредӱлик ле билим аайынча министри Ольга Саврасова, Алтай Республиканыҥ ар-бӱткенниҥ байлыктары, экология ла туризм аайынча министриниҥ ижин бӱдӱреечи Айлан Сумачаков, Алтай Республиканыҥ аҥ-кужын корулаары, тузаланары ла ӧскӱрери аайынча комитединиҥ председатели Андрий Куданов, Алтай Республиканыҥ Ӧзӱминиҥ тӧс јериниҥ башкараачызы Михаил Грудинин, «Сокровенный Алтай» этнокультурный тӧс јердиҥ директоры, «Ирбис. Ӱргӱлјикке калып учканы» бичиктиҥ авторы Светлана Катынова баштангандар. Олор ончо туружаачыларды фестивальдыҥ тӱгенгениле уткып, башка-башка јаштардагы ла номинацияларда јеҥӱчилдерге 1-кы, 2-чи ле 3-чи степеньдӱ дипломдор табыштырган.
«Фестивальдыҥ тӱӱкилик тӧрӧли Кош-Агаш болуп јат, ондо 2010 јылда баштапкы ла фестиваль Сайлукемдеги национальный парктыҥ ла Јерлик ар-бӱткенниҥ фондыныҥ баштаҥкайыла ӧткӧн. Оноҥ ло бери бу керек ар-бӱткенниҥ јиит коручылдарын бириктирет ле тергееде балдардыҥ эҥ јаан учурлу экологиялык байрамы болуп туру» – деп, Ольга Саврасова темдектеген.
Фестивальдыҥ ӧйинде тӧс тепсеҥде интерактивный 20 кирези площадкалар тӧзӧлгӧн, мастер-класстар ла кӧргӱзӱлӱ керектер, викториналар ӧткӧн, фотозоналар, кӧрӱлер иштеген.

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым