«Бисте слердеҥ ӱренетени бар»

30.09.2022

Сыгын айдыҥ 12-25 кӱндеринде карындаштык Татарстан Республиканыҥ Јашӧскӱриминиҥ аграр биригӱзиниҥ турчылары Алтай Республиканыҥ јуртээлемдик ле турист объекттериле јӱрӱп, стажировка ӱредӱ алгандар. Тузалу јол-јоруктыҥ турулталары Албатылар Најылыгыныҥ туразында кӱрее-куучында кӧрӱлген.

Биригӱниҥ председатели, айылдап келген јиит аргачылардыҥ, ээлемчилердиҥ, јурттардыҥ јонјӱрӱмдик бӧлӱктеринде иштеп тургандардыҥ делегациязын башкарган Диляра Шувалованыҥ темдектегениле, олор Алтайдаҥ кӧпти кӧрӱп, билип, јанчыкка салган: «Бисте слердеҥ ӱренетени бар ла. Анчада ла республикада ӱлекерлерин јербойыныҥ аҥылулары аайынча јӱрӱмде бӱдӱрери биске јилбилӱ». Онойдо ок ол Алтайдыҥ тудумдарында бойыныҥ аҥылузы, албатылык стили барын јарадып кӧргӧнин айтты.
Татарстанныҥ ончо тӧртӧн ӱч районында Јашӧскӱримниҥ аграр биригӱзиниҥ турчылары бар болуптыр. Јииттер мынайда биригип, тергеениҥ министерстволорыла, јаан аргачыларыла колбу тудуп, јурт јерде текши јӱрӱмниҥ, аргачылыктыҥ сурактарыла эрчимдӱ иштеп, јурттарын кӧдӱрип турган эмтир. Иштиҥ ууламјылары кӧп лӧ башка-башка да болзо, биригӱниҥ тӧс ижи — агропромышленный бӧлӱкте јаантайын кадрлар болорын јеткилдеери. Онойып олор кадрларды туку ла школдоҥ ала белетеп, ӱредип, јилбиркедип баштайт. Јиит специалисттер ортодо конкурстар ӧткӱрип, јеҥӱчилдерин гран ары јанына ӱредӱге ийер аргалар ачат. Онойдо ок ченемелдӱ јииттер «Јурт јерлердиҥ бастырајандай ӧзӱми» деп госпрограмма аайынча јурт јеезелердиҥ јаандарын кандый ла эл ӱлекерлерде туружарга ӱредедилер. Јиит фермерлерле иштердиҥ ууламјылары олордо база кӧп.
Эки республика јуук колбуда иштеерин 2020 јылда баштаган. Ӱредӱлӱ бу јол-јорук оныҥ баштапкы ӱлекери. Ӧскӧ тергеелерле солун стажировкалардаҥ јанып келеле, кажы ла јиит алган ченемелин ижинде тузаланып јат.
Олор анчада ла јаан ајаруны јурт јерлерде башка-башка кооперациялар ачарына эдет. Онойып, айылчылар эчки, адару тудар ээлемдерде, агротуризмле иштеп турган предприя-тиелерде, «Амза» агропаркта иштиҥ аайыла танышкан.
Кӱрее-куучында Алтай Республика јанынаҥ татар јииттерди эл политика ла јондык колбулар аайынча комитеттиҥ јааны Людмила Варванец, экономикалык ӧзӱмниҥ министриниҥ ордынчызы Константин Боровых, јурт ээлемниҥ министриниҥ ордынчызы Владислав Таханов уткуп, бойыныҥ бӧлӱктериндеги иш-тош, айалга керегинде јетирдилер.
В. Таханов 70 процент улузы јурт јерлерде јадып турган тергеебистиҥ јурт ээлеми керегинде элбеде куучындап, бистиҥ јииттер оноҥ ыраап баратканын темдектеди. Бӱгӱнги кӱнде кӧп улус јуртээлемдик јерлерин рекреацияга кӧчӱрип, туризмде иштеп турганы айдылды.
«Ару Алтай» кыймыгуныҥ башкараачызы Инна Муклаева туризмниҥ јаман салтарларыла јербойыныҥ јииттери канайда тартыжып турганы керегинде куучындады.
Туштажуныҥ учында Татарстанныҥ Јашӧскӱриминиҥ аграр биригӱзи ле Алтай Республикада јашӧскӱримниҥ «Јурттардыҥ јашӧскӱриминиҥ россиялык биригӱзи» деген текшироссиялык јондык тӧзӧлмӧ ортодо кожо иштеериниҥ јӧптӧжӱзи тургузылды.
Мынаҥ ары эки тергеениҥ јииттери ӧмӧ-јӧмӧ ӱлекерлер бӱдӱрип, бой-бойыныҥ ижин јӧмӧжӧр.

Эмина КУДАЧИНА
Автордыҥ фотојуруктары

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина