Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Ӱзе јакшы болор!

25.11.2022

«Эзен. Херсонныҥ јанында фронттоҥ, колбу јок, ӱзеери чочыдулу да. Эҥ ле ичкери кыйуда турадым…».

Алан Мегединле эрмек-куучын ӧткӱрерге бис туку ла јыл бажынаҥ бери јӧптӧжип келгенис. Бу јерлежис каруулу јуучыл ижинде. Быјыл јуучыл молјузыла башка-башка јол-јоруктарда болуп, јайгыда эки ле неделеге кичӱ тӧрӧлине келип јӱрген. Је ол до тушта туштажарга келишпеди. Онойып бис јӱк ле телефон ажыра канча айга тоолу эрмектеҥ ле колбу туттыс. Арт-учында катап ла Украина јаар јуучыл молјузын бӱдӱрип барала, ӧй табып, биске бойы керегинде бир эмеш бичиди.
Алан 1987 јылда Кӧксуу-Оозы јуртта Сергей Тодошевичтиҥ ле Лидия Табоковнаныҥ билезинде чыккан. Карындажыныҥ ады Альберт. Адазы каруулчык, энези јонјӱрӱмдик ишчи болуп иштегилейт.
Јаан уулы 3-чи класста болордо, Мегединдер Горно-Алтайскка кӧчӱп келген. Алан баштап 5-чи, оноҥ 13-чи таҥмалу школдордо ӱренген. Јаштаҥ ала самболо, дзюдоло јилбиркеп, «Алып» деген залда тазыктырынган. Республикан ла тергеелик маргаандарда јеҥӱлӱ турушкан.
2004 јылда Горно-Алтайсктыҥ медициналык колледжине фельдшерге ӱренип кирген ле 2008 јылда оны једимдӱ божоткон. Кийнинде ӱредӱзи аайынча Алтай Республиканыҥ башка-башка учреждениелеринде иштеген.
2016 јылдыҥ бажында 29 јашту Алан Кору-ланарыныҥ министерствозыла јӧптӧжӱ-контракт тургузып, Рязаньдагы гвардейский парашютно-десантный полкына учураган. Баштап ол ротаныҥ фельдшери болгон, оноҥ батальонныҥ медициналык пунктыныҥ јаанына кӧчӱрилген.
Бу ижиле ол кӧп тоолу ӱредӱлерде, командировкаларда болгон. Сирияныҥ Араб Республиказына барып, јуучыл керектерде канча катап турушкан (2016-2017 јј., 2018 ј., 2019 ј.). Јозокту службазы учун Коруланарыныҥ министерствозынаҥ јуучыл ат-нерези учун 2-чи степеньдӱ, Јуучыл ат-нерези учун 1-кы степеньдӱ ла Јеҥӱниҥ парадыныҥ туружаачызыныҥ ла ӧскӧ дӧ медальдарла кайралдаткан. ВДВ-ныҥ башкартузынаҥ база башка-башка грамоталар, Быйанду самаралар алган. 2020 јылда орооныстыҥ тӧс Кызыл тепсеҥинде Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ Јеҥӱзиниҥ 75 јылдыгына учурлалган парадта турушкан.
Украинада аҥылу јуучыл операция кочкор айдыҥ 24-чи кӱнинде башталганынаҥ ла ала Алан ондо туружат. Бойыныҥ подразделениезиле «V» группада Киевский областька кирген, Гостомель, Ирпень ле ӧскӧ дӧ калаларда јӱрген. Оныҥ кийнинде «Z» группаларла Изюм јаар ууламјыда, «О» группала Попасная каланы ла одоштой тургандарын тудар, кийнинде Херсондо ло оныҥ јанында јерлерде кыймыгуларда туружып, ого башкарткан уулдарла кожо јуучылдарга медициналык болуш јетирип, шыркалаткандарын кызу согуштардыҥ јеринеҥ чыгарып, јӱстер тоолу јуучылдардыҥ јӱрӱмин аргадаган.
Бу ат-нерези учун јерлежис кандык айда Россия орооныстыҥ президенти кол салган јакааныла «Јалтанбастыҥ ордениле» кайралдаткан. Медициналык јуучылыстыҥ тӧжине бу бийик кайралды ВДВ-ныҥ командующийи Андрей Сердюков бойы тагып, колынаҥ тудуп уткуган.
Тӧрӧл газеди ажыра јуучыл Мегедин бойыныҥ эш-нӧкӧри Татьянага, уулчактарына олордыҥ сӱӱжи, чыдамкайы ла оны бастыра службазы ӧйинде јӧмӧп турганы учун база катап јаан быйанын јетирет. Анчада ла бу јуучыл операция башталганынаҥ ала олорго јаантайын санааркашта кӱчке келижет. Онойдо ок јаан быйанын ада-энезине, кожо чыккан карындажына ла ончо тӧрӧӧн-тууганындарына айдат. Николай ла Константин Куркаевтерге, Виктор Самаевке ле оныҥ билезине. Ончо нӧкӧрлӧрине, школдо ло колледжте кожо ӱренгендерине јӧмӧлтӧзи учун база јаан быйан. Ончогорго Аланнаҥ јаан эзен!
Адакы учында јуучыл фронттогы јерлеш уулдарга турумкай, јалтанбас ла ат-нерелӱ болзын деп ле ырызы тартып јӱрзин деп кӱӱнзеди.
«Эртеннеҥ ала колбуга чыкпазым, Бахмутский ууламјы јаар јакылта бӱдӱрип барадыс» оныҥ мынайда бичигенине удура алкап, эзендештис. «Ӱзе јакшы болор!» – деп, Алан каруузын јандырды.
Јуучыл керектерде туружып турган уулдарыс эзен-амыр јӱрзин, Алтай-Кудайыс корулап алзын, албаты-јоныстыҥ алкыжы курчулап, јанар јолдоры ачык болзын!

Эмина КУДАЧИНА

ТОП

Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай

УТВЕРЖДАЮ Приказом и.о. главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________     № Кудачина Э.В.   Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир