Тызыраган соокто кӱнниҥ кӱлӱмјизи

02.12.2022

Кӱнтизӱле кыш бу ла кӱндерде башталды. Је кӱски кӱчӱрген ай Туулу Алтайысты корон соок кыштыҥ эзиниле озолондыра курчап ийген.

Бу неделениҥ бажында термометрдиҥ кӧргӱзӱлери 30 градустаҥ тӱже берген. Оныла колбой баштамы класстардыҥ балдары тоолу кӱн школго јӱрбей, айылдарында ӱренди. Улус айлыныҥ јанында канча градус болгонын интернетте кӧргӱзип турдылар. Горно-Алтайскта бир ле ӧйдӧ башка-башка микрорайондордо башка градустар болгонын кайкап, керек дезе кезик јурттарда кейдиҥ соогы 50 градустаҥ ашкан деп бичижет. Бу айалга керегинде јартамалды Горно-Алтайсктагы Гидрометеоцентрдиҥ баш специалисти Людмила Тыдыкова берет:
«Кӱчӱрген айдыҥ калганчы онкӱндӱгинде Туулу Алтайдыҥ јери сӱреен бийик антициклонныҥ булуҥына келижип, соок кей Арктикадаҥ Туулу Алтай јаар кӧчӱп, кейди тыҥ соодып ийген. Оныла колбой бир неделениҥ туркунына бастыра республика соокторго курчадып ийди. Тӱндӱк аймактарда 33-38 градуска јетире соок турган болзо, бийик кырларда, тӱштӱк аймактарда, 48 градуска јеткен.
Байагы бийик антициклон Якутияныҥ ӱсти јаар кӧчӱп, ондо туруп калды. Эмди јаан сооктор ол јерде. Тӱгенип јаткан неделениҥ учында, келер неделеде биске Орто Азиядаҥ циклон јууктап, соокторды сыныктырып ийер.
Айдарда, келер неделеде тӱндӱктей аймактарда 22-27 градус болор, тӱштӱктей аймактарда 33-38 градус сооктор артар. Јаҥар айдыҥ баштапкы онкӱндӱгиниҥ учы јаар эмеш јылый берер.
Интернетте башка-башка аймактардыҥ, јурттардыҥ эл-јоны айылдарында турган термометрлердеҥ 50 градустаҥ да ашканын керелеген фотолор чачкан. Улаган аймакта андый болгон ло болбой. Је кейдиҥ чокум температуразын бис аҥылу некелтелӱ јерде тургузылган, сертификация ӧткӧн термометрле кӧрӧдис, ондо бойыныҥ нормативный некелтелери бар. Андый јазалдар јердеҥ 1,7 метр бийикте, салкын јок, кӱнниҥ чике чокторы тийбей турган јерде тургузылат».
Кей соок то болзо, кышкы кӱнниҥ јылу кӱлӱмјизи ле куулгазыны база бар эмей. Удабас ла јаҥыјылдык чӧрчӧк башталар.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина