Алтайдын Чолмоны

Мӧҥӱн јаштулар учурлу туштажуда – бастырароссиялык форумда

09.12.2022

Тоолу кӱн кайра, јаҥар айдыҥ 5-чи кӱнинде, Волонтерлордыҥ албатылар ортодо кӱни темдектелген деп газедисте бичилген эди. Акту кӱӱнинеҥ улуска болуш јетирип тургандар ортодо јаан јаштулар база бар. Олорды тооп ло оморкоп, «мӧҥӱн волонтерлор» деп адайдылар. Москвада јуукта «Серебряное волонтерство: мы рядом» деген бастырароссиялык форум ӧткӧн. Ол керегинде биске газеттиҥ чындык нӧкӧри, Кан-Оозы аймактыҥ ветерандар совединиҥ јааны Раиса Таныевна ТАДЫШЕВА куучындады.

— Алтай Республикада мӧҥӱн волон-терлордыҥ кыймыгузы јаан эмес, ол ижин јаҥы-јаҥы ла, чокумдап айтса, 2018 јылдаҥ ала баштаган. Бисте тергеениҥ иш, јонјӱрӱмдик ӧзӱм ле эл-јонды ишле јеткилдеери аайынча министерствозыла «јолдыҥ картазы» тургузылган, ого тайанып иштейдис.
Бу ууламјыла республикада турулталу ла эрчимдӱ колбулар, баштаачы болоры, кӱӱнин тыҥыдары јанынаҥ ӱредӱлер ӧткӱрилет. Эҥ артык ченемелди таркадарга айалгалар тӧзӧлӧт. Мӧҥӱн волонтерлыкты бастыра кеминде јаҥдар јӧмӧйт.
Јашла кожо су-кадык та уйадап турган эмей. Је ӧмӧлӱ ишке јӧмӧшкӧндӧр јаҥы тыныш алып, ӧскӧ улуска болужып, эрчимдӱ јӱрӱм јӱрет. Јаан јашка улустыҥ кӧрӱми де солынат. Эмди сӧзлигиске «эрчимдӱ узак јӱрери» («активное долголетие») деп оҥдомол турумкай кирип калган.
Јаҥар айдыҥ 1-3 кӱндеринде ӧткӧн бу форумда ороонныҥ 55 тергеезинеҥ 200 кире кижи турушкан. Бистиҥ ижисти «Единая Россия» партиядаҥ башкараачыларыс аҥылу ајаруда тудуп турганын форумга барып, база катап билдим. Бу јол-јорукка да тергеебистиҥ делегациязы: мен, Галина Ломцова ла Галина Адыбасова — олордыҥ јӧмӧлтӧзиле барганыс.
Једип барган пятница кӱнде Повелецкий вокзалдаҥ бисти АР-дыҥ Москвада јаантайынгы элчилигиниҥ ишчизи Сайлу Клешев сакып алган. Элчиликтиҥ башкараачызы Ирина Лозоваяга јылу уткуганы учун быйаныс.
Јерлежис Эмилия Дмитриева биске Госдуманыҥ туразыныҥ ичиле экскурсия ӧткӱрген. Текши Тӧрӧлистиҥ салым-јолы шӱӱжилип, јасактары јӧптӧлип турган јаан кыптарды ӧкпӧӧрип кӧрдибис. Тӧс калабыста јиит јерлештерис јаан јаштуларды мынайып тооп, кичееп, соотодып јӱргенине сӱӱнип, эҥиргери коночылыкка бийик кӱӱн-санаалу једип келдис.
Форумды Россия Федерацияныҥ Федерал Јууныныҥ Федерация Совединиҥ председателиниҥ ордынчызы Галина Карелова башкарган. Јуунда ороонныҥ иш ле јонјӱрӱмдик ӧзӱм аайынча министриниҥ баштапкы ордынчызы Ольга Боталина, су-кадыкты корыырыныҥ министриниҥ баштапкы ордынчызы Виктор Висенко, Госдуманыҥ депутаттары, сенаторлор, јондык советтиҥ турчылары турушкандар. Видеоколбу ажыра јуулгандарга «Единая Россия» партияныҥ председатели Дмитрий Медведев баштанып, уткуулду сӧзин айткан.
Текшироссиялык форум ӧйинде ороонныҥ башка-башка толуктарынаҥ келген волонтерлор эҥ артык ченемелдериле ӱлешкен, ӱредӱлик мастер-класстар алган, «Мосволонтер» тӧс јердиҥ тренингин ӧткӧн. Программа сӱрекей байлык ла тузалу болгон.
Кийнинде бис форумныҥ турулталары, келер ӧйгӧ ижис керегинде партияныҥ тергеелик бӱдӱреечи комитединиҥ башкараачызы Татьяна Щегольковала, оныҥ ордынчызы Алена Кудачиновала јарамыкту куучындаштыс.
Бу јол-јоруктаҥ јаҥы ийде-кӱч алынгандый јанып келдис. Эмди мынаҥ да эрчимдӱ иштеер керек. Мӧҥӱн јашту ӧмӧлигисте канча кире кӧп улус болор, ончо кире кӧп иш эдилер ине. Оныҥ учун 60 јаштаҥ ӧрӧ јерлештеристи биске јӧмӧшсин деп кычырадыс. Ӧй јаҥыс јерде турбай јат. Узак шыйдынар, та нени де сакыыр эмес, сананганын, амадаганын тургуза ла бӱдӱрер керек.
Бисти ӱйдешкен, уткуган, јол-јорукка јӧмӧлтӧ эткени учун ӧрӧ адалган ончо улуска ла АР-дыҥ иш, јонјӱрӱмдик ӧзӱм ле эл-јонды ишле јеткилдеери аайынча министриниҥ баштапкы ордынчызы Ирина Лыковага, Кан-Оозы аймактыҥ јааныныҥ ордынчызы Артур Сабинге алкыш-быйаныс јетиредис.

Учурал келижерде, Раиса Таныевна биске база бир солун јол-јоругы керегинде куучындады. Бу јаан јаштулар эмди де эрчимдӱ иштеп, акту кӱӱниле эл-јонго болужып, ого ӱзеери јоруктап амырап турганы јаҥыс ла оморкодот. Бу бичимел чыккан кийнинде мӧҥӱн волонтерлордыҥ, солун јол-јоруктарга чыгар јаан јаштулардыҥ тоозы кыйалтазы јогынаҥ кӧптӧӧр болор.

— Ӧткӧн кӱчӱрген айдыҥ 21-29 кӱндеринде бис, иштиҥ ветерандары, мӧҥӱн волонтерлор, граждан молјубысты бӱдӱрип, ол ок ӧйдӧ амырап алар деген амадула турагентство ажыра Сочи каладӧӧн путевка садып алганыс. Оныҥ бир кижиге баазы 22500 салковой болды.
Јол-јорукка ончо јаба он кижи чыкканыс. Аэропорттоҥ бисти «Адлер» деген коночылыкка јетирип салгандар. Алтайда корон сооктор турарда, Сочи ле Адлер калаларда дезе кейдиҥ јылузы — 19-20 градус.
Ончозы јараш, эптӱ ле јакшы болгон. Кара талайга тойо эжинип, Сочиле баскындап, Кызыл јалаҥга јеткенис. Кавказтыҥ 33 учар суузына да јол келишкен, кайкамчылу Абхазия Республикала да таныжып ийгенис. Ондо бис телекейдиҥ эҥ кайкамчылу куулгазындарыныҥ бирӱзи Новоафонский куйга кирип кӧргӧнис.
Алтайыстыҥ соокторы ортодо мынайып јакшы келишкен сӱӱнчилӱ јол-јоругыс санаабыска бастыра јӱрӱмиске ырысту элестериле, эске алыныштарыла артып калар…
Кайра Барнаулдыҥ аэропортына учуп келеристе бисти Кан-Оозы аймактыҥ башкартузыныҥ тискинчилери В. Минаков ло
Б. Мамаев уткуп алгандар. Ол тӧрӧл аймагыстыҥ јааны Рустам Кокушев јаан јаштуларды тоогонын ло баалаганын керелейт. Сӱӱнгенис сӱрекей болгон. Јиит башкараачыларыс мынаҥ да ары эптӱ, јакшы иштегилезин, ырысту болгылазын. Олорго бек су-кадык ла ачык јолдор кӱӱнзейдис деп, ол айткан.

Эмина КУДАЧИНА белетеген