Слерди таныдым, Зоя!

31.01.2023

Чаган айдыҥ 24-чи кӱнинде телекӧрӱлтеде «Сӱрлӱ кӱнле» деп берилтеде Аруна Монголова калада јаткан јаан јашту Зоя Амыровна Сомоевага јолугып, интервью алган. Мен кӧрӱп, угуп отурала, «Акыр, бу кем эди? Мен билер ле кижи» деп сананып турала, танып ийеле, сӱӱнип јатканымды! Оныҥ учун бистиҥ ӱйениҥ ӧткӧн ӧктӧм, јиит, комсомол тужын «Алтайдыҥ Чолмоны» газедис ажыра эмеш эске алынып ийерге турум.

Бис, комсомолдор, ол ӧйдӧ текши јуундарда јуундап, аймактыҥ, областьтыҥ, крайдыҥ конференцияларына делегаттар кӧстӧгилейтенис. Анайып, 1963 јылда кочкор айда мен областной комсомольский конференцияга делегат болуп, оныҥ ижинде турушкам. Ондо озочыл иштӱ кӧп јииттерле танышкам, ол тоодо Јоло јурттаҥ Зоя Сомоевала. Оноҥ озо оныҥ ижиниҥ једимдери керегинде газеттеҥ кычырып туратам. Бистиҥ јуртта јаткан Эчиш Сосоева оныҥ тӧрӧӧни болгонын билгем, кийнинде Эчиштиҥ Сергей уулыныҥ кызы Јоло јурт јаар кижиге барган эди.

Областной комсомольский конференцияда КПСС-тыҥ обкомыныҥ баштапкы качызы Роман Дорохов комсомолдорго баштанып, докладында мынайып айткан эди: «Коммунизм — это молодость мира и его возводить вам, молодым. Уважайте старших, а потом самому надо заслужить уважение». Оноҥ башка, комсомолдыҥ байрамы Туулу Алтайдыҥ тӧс калазындагы Культура байзыҥда ӧткӧн. ВЛКСМ-ныҥ обкомыныҥ баштапкы качызы Фридрих Леонидович Таушканов ойын-бијени баштап: «А в колхозе дедка, а в колхозе бабка, а в колхозе ты – моя сизая голубка» – деп, мынайда јараш ӱниле кожоҥдогон эди.

Озочыл комсомолдорды тегерик столго кычырып, ижиниҥ ченемелиле ӱлештиртип, бой-бойыла мӧрӧйлӧштирип туратандар. Мен Экинур јуртта колхозто уй саачы болуп школдыҥ ла кийининеҥ иштеп баштагам. Адабыс Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачызы, шыркалу јанып келеле, јаан удабай јада каларда, энеме болужып, эрте иштеерге келишкен.

Калганчызында, Зоя Амыровна, је кижи слерле канайып оморкобос? Торт ло колдоҥ тудуп эзендешкендий, коштой отурып, куучындашкамдый болды. Слер – катан, чыдалду кижи! Канча тӱкти иирип, носоктор тӱӱп, јуучылдарга ийедигер, бу не аайлу јакшы болуш! Кайа кӧрбӧс комсомол ондый болоры јолду. Бис, јууныҥ балдары, оны кинодоҥ ло кӧрӱп, бичиктеҥ кычырган эмезис. Адаларыс, карындаштарыс јууда туружып, корогондор, оныҥ ачу-сызы эт-јӱрегисте эмдигенче сеҥбейт.
Бичимелди кунукчылду канай божодор? «Посидим по-хорошему, пусть виски запорошены, на земле жили прожили мы не зря» — деп, кожоҥдо кандый јолду айдылган!

Тана Тоёнова,
Экинурдаҥ

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым