Слерди таныдым, Зоя!

31.01.2023

Чаган айдыҥ 24-чи кӱнинде телекӧрӱлтеде «Сӱрлӱ кӱнле» деп берилтеде Аруна Монголова калада јаткан јаан јашту Зоя Амыровна Сомоевага јолугып, интервью алган. Мен кӧрӱп, угуп отурала, «Акыр, бу кем эди? Мен билер ле кижи» деп сананып турала, танып ийеле, сӱӱнип јатканымды! Оныҥ учун бистиҥ ӱйениҥ ӧткӧн ӧктӧм, јиит, комсомол тужын «Алтайдыҥ Чолмоны» газедис ажыра эмеш эске алынып ийерге турум.

Бис, комсомолдор, ол ӧйдӧ текши јуундарда јуундап, аймактыҥ, областьтыҥ, крайдыҥ конференцияларына делегаттар кӧстӧгилейтенис. Анайып, 1963 јылда кочкор айда мен областной комсомольский конференцияга делегат болуп, оныҥ ижинде турушкам. Ондо озочыл иштӱ кӧп јииттерле танышкам, ол тоодо Јоло јурттаҥ Зоя Сомоевала. Оноҥ озо оныҥ ижиниҥ једимдери керегинде газеттеҥ кычырып туратам. Бистиҥ јуртта јаткан Эчиш Сосоева оныҥ тӧрӧӧни болгонын билгем, кийнинде Эчиштиҥ Сергей уулыныҥ кызы Јоло јурт јаар кижиге барган эди.

Областной комсомольский конференцияда КПСС-тыҥ обкомыныҥ баштапкы качызы Роман Дорохов комсомолдорго баштанып, докладында мынайып айткан эди: «Коммунизм — это молодость мира и его возводить вам, молодым. Уважайте старших, а потом самому надо заслужить уважение». Оноҥ башка, комсомолдыҥ байрамы Туулу Алтайдыҥ тӧс калазындагы Культура байзыҥда ӧткӧн. ВЛКСМ-ныҥ обкомыныҥ баштапкы качызы Фридрих Леонидович Таушканов ойын-бијени баштап: «А в колхозе дедка, а в колхозе бабка, а в колхозе ты – моя сизая голубка» – деп, мынайда јараш ӱниле кожоҥдогон эди.

Озочыл комсомолдорды тегерик столго кычырып, ижиниҥ ченемелиле ӱлештиртип, бой-бойыла мӧрӧйлӧштирип туратандар. Мен Экинур јуртта колхозто уй саачы болуп школдыҥ ла кийининеҥ иштеп баштагам. Адабыс Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачызы, шыркалу јанып келеле, јаан удабай јада каларда, энеме болужып, эрте иштеерге келишкен.

Калганчызында, Зоя Амыровна, је кижи слерле канайып оморкобос? Торт ло колдоҥ тудуп эзендешкендий, коштой отурып, куучындашкамдый болды. Слер – катан, чыдалду кижи! Канча тӱкти иирип, носоктор тӱӱп, јуучылдарга ийедигер, бу не аайлу јакшы болуш! Кайа кӧрбӧс комсомол ондый болоры јолду. Бис, јууныҥ балдары, оны кинодоҥ ло кӧрӱп, бичиктеҥ кычырган эмезис. Адаларыс, карындаштарыс јууда туружып, корогондор, оныҥ ачу-сызы эт-јӱрегисте эмдигенче сеҥбейт.
Бичимелди кунукчылду канай божодор? «Посидим по-хорошему, пусть виски запорошены, на земле жили прожили мы не зря» — деп, кожоҥдо кандый јолду айдылган!

Тана Тоёнова,
Экинурдаҥ

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина