Бийик кӱӱн-тап сыйлаган Москва

14.04.2023

Орооныстыҥ јака јерлеринде јаткан кажы ла кижи тӧс калага барарга, оны бойыныҥ кӧзиле кӧрӧргӧ амадайт. Сугаш јурттыҥ орто ӱредӱлӱ школыныҥ ӱренчиктериниҥ бу амадузын Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Артур Кохоев бӱдӱрген.

Кочкор айда Сугаш јурттыҥ школында спикерле солун туштажу ӧткӧн эди. Артур Кохоев школдыҥ кандый ла керек-јарактарында эрчимдӱ туружып турган ла јакшы ӱредӱлӱ балдарла туштажып, эрмек-куучын ӧткӱрген. Анайда ок ол эҥ ле эрчимдӱ ӱренчиктерди Москвага јол-јорукка барып келзин деп акчала болужар кӱӱнин айткан. Анайып, Алтынай Кошева, Настя Мызаева, Карина Олчонова, Лилия Мекечина, Аржана Садоева ла Роза Мельтекова ӱредӱчизи Марина Анатольевна Самаевага баштадып, јол-јорукка атангандар.

Кызычактар анда тӧрт кӱн болгон. Бу кыска ӧйдиҥ туркунына Москва олорды бойыныҥ јаан кемиле, тӱӱкилик ле эмдиги ӧйдиҥ архитектуразыла, јаражыла олјологон. Балдар муҥдар тоолу јылышкан кӧлӱктерди, кыймыраган улусты кӧрӱп, орустап айтса, мегаполистиҥ толкузына алдырган.

«Калада чактар ӧткӧн тӱӱкилик кереестер ле јаҥы тудулган кандый ла бӱдӱмдӱ туралар кайкаткан. Москваныҥ ичиле базып јӱргеҥде, тӱӱкиниҥ бичигине кире бергендийиҥ. Мында улу ла учурлу керек-јарактар болуп турганын оҥдоп, коркушту ӧкпӧӧргӧм» – деп, Настя Мызаева бойыныҥ кӱӱн-санаазыла ӱлешти.

Балдар Кызыл тепсеҥде, ВДНХ-да, океанариумда, ойын-сооттыҥ «Амадулар ортолыгы» деп паркында, тӧс калабыстыҥ тӱӱкилик, архитектуралык ла оноҥ до ӧскӧ кайкамчылу јерлеринде болдылар.

«Москва кӧп тоолу театрларыла, музейлериле кажы ла кижиниҥ культуралык ӧзӱмине болужат. Бис јарлу, јайалталу јерлежис Амаду Мамадаковтыҥ кычыртузыла оныҥ иштеп турган «Et Cetera» деп театрына барып јӱрдис. Режиссер Владимир Панковтыҥ тургускан «Мандат» деп спектакльды сӱреен сонуркап кӧрдис. Биске анчада ла джаз угарга солун болгон. Балдарыстыҥ кӱӱнин кӧдӱрген Амаду Васильевичке јаан быйан!» – деп, Марина Самаева айтты.

«ВДНХ-га барала, Европада эҥ јаан, бийиги 140 метр «Москваныҥ кӱни» деп ајыктап кӧрӧр кӧлӧсӧгӧ отурганыс. Бийиктеҥ каланы алаканыҥда чылап кӧрдис. Јаан тураларды ӱстинеҥ тӧмӧн кӧрзӧҥ, оогош турачактардый. Талайлык биологияныҥ ла океанографияныҥ «Москвариум» деп тӧс јеринде база болдыс. Мында кандый балыктар јок деер.

Кижиниҥ санаазына да кирбес! 600-теҥ ажыра бӱдӱм балыктар. Олорды шилдеҥ эдилген туннельдиҥ ичиле базып кӧрӧриҥ. Бойым талайдыҥ тӱбиле, сууда тынар аргалу базып јӱргендийим» – деп, Алтынай Кошева кӧӧрӧп куучындады.

Калганчы кӱнде кызычактар чӧрчӧк јериндегидий «Амадулар ортолыгы» деп паркта болдылар. «Бу ортолыктыҥ ичинде 38 аттракцион ло јӱзӱн-јӱӱр ойын-соот, кафе, ресторандар бар эмтир. Ажанарын да ундып, јабылар ӧйи јеткенче ле чыҥырыжып, каткырып, кезик јерде чочыйла ыйлап, бастыра бар-јок кӱӱн-табысты чыгара ойнодыс. «Молот», «Дракуланыҥ кыбы», «Кӱскӱлӱ лабиринт», «Кобра» деп аттракциондор сӱреен јараган. Ары билемле кожо барып келер кӱӱним бар» – деп, Карина Олчонова ӧкпӧӧрип куучындады.

Настя Мызаева МГИМО-ныҥ јаан туразын кӧрӧлӧ, кыйалта јогынаҥ анда ӱренер кӱӱнин айткан.

Баштапкы катап орооныстыҥ тӧс калазына јӱрген јол-јоругын олор качан да ундыбай, јӱрегинде алып јӱрер.

Олор Москвага барып келерге болушкан Артур Павлович Кохоевке, анайда ок аэропортто уткуган, каланыҥ ичиле јол баштаган, оныла таныштырган јерлештериске јерге батпас быйанын айттылар.

Виктория БАДАКИНА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина