Алтайыгарга эзен-амыр јаныгар

25.04.2023

Владимир Путин быјыл јаскыда Россия Федерацияныҥ Јуучыл Ийде-кӱчтерине улус аларын кандык айдыҥ баштапкы кӱнинеҥ ала јаан изӱ айдыҥ он бежинчи кӱнине јетире јарлаган. Јасак аайынча быјыл черӱге 18-27 јашту јиит улус алылат. Олор службазын алдындагы ла јылдарда чылап ок он эки айдыҥ туркунына ӧдӧр. Черӱге баратан јииттердиҥ јажы дезе ороондо 2024 јылдаҥ ала кубултылар.

Јииттерди черӱге алар каруулу иш бистиҥ тергееде бу айда база кидим башталды. Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ, башкарузыныҥ председатели Олег Хорохординниҥ чыгарган јакааны аайынча тергееде он эки призывной камыс тӧзӧлгӧн. Камыстыҥ јуунында черӱге барар ӧйи јеткен 1900 јиитке повестка ийер јӧп чыккан. Сыраҥай чокумдап айтса, бу јаста тергеениҥ јуучыл комиссариады черӱге беш јӱс јиитти аткарар учурлу. Јуучыл Ийде-кӱчтерге анайда ок «С» категориялу тӧртӧн шофер уул аткарылар.
Јерлеш черӱчилдер службазын Россия Федерацияныҥ коруланарыныҥ министерствозыныҥ частьтарында ла биригӱлеринде ӧдӧр. Јииттердиҥ кӧп сабазы јуучыл молјузын ороонныҥ Тӧс јуучыл округында бӱдӱрер. Черӱге атанып јаткан уулдар таҥынаҥ кажызы ла таҥ эртедеҥ јуучыл кеп-кийимле, несессерлерле, банктыҥ карталарыла јеткилделер. Олордыҥ колына анайда ок адылу электрон карталар берилер.
Анайып, кандык айдыҥ јирме биринчи кӱнинде Горно-Алтайскта Мактыҥ мемориалынаҥ черӱге баштапкы бӧлӱк јииттер атанды. Ого учурлай Туулу Алтайдыҥ јирме алты Геройыныҥ кереес-сӱри турган ла Эземниҥ ӱргӱлјик оды јалбышталган паркта кӧдӱриҥилӱ ӱйдежӱ ӧтти. Јииттерге уткуулду сӧстӧрин республиканыҥ јуучыл комиссары полковник Олег Денисенко, Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ, башкарузыныҥ аппарадыныҥ башкараачызыныҥ ордынчызы, башкаруныҥ ичбойындагы политика аайынча ла јербойында бойын бойы башкарынар башкартуларыныҥ башкараачызы Александр Сафронов ло оноҥ до ӧскӧлӧри айткандар.
Черӱге баштапкылардыҥ тоозында барып јаткан бу јирме беш уул службазын Россия Федерацияныҥ Јуучыл Ийде-кӱчтериниҥ јерде турган черӱлериниҥ частьтарында ӧдӧр. Олор аҥылу јуучыл операцияда турушпас. Тӧрӧлине черт берип, черӱчил молјузын бӱдӱретен јииттерге республиканыҥ јуучыл комиссары Туулу Алтайдыҥ јалтанбас јуучылдарыныҥ ат-нерезин эзеткен.
Тергеениҥ ондор тоолу черӱчилдери бӱгӱнги кӱнде аҥылу јуучыл операцияда туружып, јана баспазын ла турумкайын кӧргӱзет. Кӧдӱриҥилӱ митингте Олег Денисенко гвардеец-десантник Валерий Марлужоковтыҥ тӧжине Јалтанбастыҥ орденин таккан. Аҥылу јуучыл операцияда јеҥ јастанып јыгылган Игорь Анчибаев база Јалтанбастыҥ ордениле кайралдаткан. Бу бийик кайралды ол јалтанбас јуучылдыҥ эш-нӧкӧри Виктория Валерьевна Анчибаевага табыштырган.
Мактыҥ мемориалында «Славянканыҥ» кӱӱзи јаҥыланат. Ол јӱректи ачу чымчыйт. Јирме беш уул јымжак автобуска отурып, јуучыл частька атанат. Олорго Тӧрӧлин корулаар сӱрекей јаан бӱдӱмји эдилип јат. Јииттерди Забайкальский крайда Борзядагы ӱредӱлӱ часть сакыйт. Јерлеш черӱчилдер молјулу керегин ак-чек бӱдӱрип, Алтайына эзен-амыр јанып келер деп иженедис.

Арутай АДАРОВ
Евгений БУТУШЕВТИҤ фотојуругы

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым