Алтайдын Чолмоны

05.05.2023

Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ тоомјылу туружаачылары ла ветерандары,
Алтай Республиканыҥ кӱндӱлӱ эл-јоны!

Слерди Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱниҥ 78 јылдыгыла уткуп турум!

Онјылдыктар ӧдӱп ле јат, је бистиҥ албатыга сӱрекей кату ченелте болгон јуу-чак ороонныҥ кажы ла кижизиниҥ эземинде ӱргӱлјикке артар. Бистиҥ Тӧрӧлисти корулап алган јуучылдыҥ ат-нерелӱ кереги ундылбас, ол јуу-согушта јеҥген, амыр-энчӱни келер ӱйелерге чеберлеп берген, јалтанбазын ла ат-нерезин текшилей кӧргӱскен бистиҥ улустыҥ ат-нерези эземде там јаркындалып артар.

Канча јылдарга улалган канду јуу-чак миллиондор тоолу улустыҥ јӱрӱмин апарган. Текши тӱбек бастыра улусты бириктирген, ол ыраак кӱндерде ороонныҥ албаты-јоны ӧштӱниҥ табарузына удурлажарга болуп, јаҥыс кижидий туруп чыккан. Туулу Алтайдаҥ јуу-согуштыҥ јалаҥдарына атанган улус ат-нерезин кӧргӱскен. Тылда арткан ӱй улус ла карганактар ийде-кӱчин кысканбай, уур-кӱчтерди ӧдӱп, јуучылдарды ӧштӱни оодо согорына керектӱ не-немелерле толо кеминде јеткилдеерге чырмайган болгон.

Бӱгӱн, качан бистиҥ ороон база ла катап уур-кӱч ченелтеге туштаарда, Россияныҥ албаты-јоны бастыра телекейге бисти кандый да ӧштӱ јеҥип болбозын кӧргӱзет.
Бистиҥ јалтанбас јуучылдарыс, аҥылу јуучыл операцияныҥ туружаачылары Тӧрӧлин корыырына туруп чыккан. Јакаруларды бӱдӱрип, олор јалтанбазын ла ат-нерезин кӧргӱзет. Тууразында артпаган јерлештери јуучылдарды јӧмӧп, гуманитар болуш јууйт, килемјиликтиҥ керек-јарактарында туружат. Россияныҥ бирлик албатызы кандый ла уур-кӱчтерди ле ченелтелерди једимдӱ ӧдӱп чыгарына быжу бӱдедим.

Јеткер болбозын јеткилдеер амадула башкарынып, быјыл «Ӱргӱлјик полк» деп текшироссиялык акцияны онлайн-бӱдӱмле ӧткӱрер деп јӧп јарадылган. Кажы ла кижи бойыныҥ таадаларыныҥ, ада-ӧбӧкӧлӧриниҥ эземин эзедер, олордыҥ ат-нерези керегинде онлайн-акция ажыра куучындап берер аргалу. Јеҥӱниҥ Кӱнинде Алтай Республикада Мактыҥ мемориалында јаҥжыккан парад ӧдӧр, Горно-Алтайсктыҥ тӧс тепсеҥинде ойын-концерт болор. Бастыра аймактарда байрамдык керек-јарактар ӧткӱрилер.

Кӱндӱлӱ бистиҥ ветерандар ла Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачылары, тылдыҥ ишчилери, слердиҥ ат-нерегер ле јалтанбазыгар учун бажысты јабыс эҥчейтедис, бистиҥ улу ла јайым Россияда амыр-энчӱ јадар, иштеп јӱрер, бала-барка азыраар аргалар сыйлаганар учун јаан быйан.
Акту кӱӱнимнеҥ слерге бек су-кадык, кӧп јаш јажаарын, амыр-энчӱ јадын-јӱрӱм кӱӱнзейдим! Байрамла! Јеҥӱниҥ Кӱниле!

Олег ХОРОХОРДИН,
Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели

Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ кӱндӱлӱ ветерандары!
Кӱндӱлӱ јерлештер!

1941-1945 јылдарда ӧткӧн Ада-Тӧрӧл учун Улу јуу тӱгенгенинеҥ бери 78 јыл ӧтти.

Бӱгӱн бис ол коркышту јуу-согуштыҥ ветерандарын — Улу Јеҥӱни экелген јуучылдарды бийик тооп ло олорло оморкоп турганысты база ла катап айдып јадыс. 1945 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 9-чы кӱни бистиҥ ӱстисте теҥери амыр-энчӱ болоры канай јеткилделгенин јакшы билип, Тӧрӧлистиҥ тоомјызы ла јайымы баштапкы јерде болор учурлу деп сананып турган улустыҥ ӧзӧк-јӱрегинде ӱргӱлјикке артар.

Бистиҥ албаты тӧрӧл орооныла, бойыныҥ јиит ӧйин ле јӱрӱмин келер ӱйелерди аргадап аларына учурлаган ада-ӧбӧкӧлӧрисле јаантайын оморкоп јӱрет.
Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ фронтторында јуулашкан бистиҥ албатыныҥ, Јеҥӱни јеткилдеерине тӱни-тӱжи иштеген тылдыҥ ишчилериниҥ, ороонды јуу-чактыҥ кийнинде орныктырган бастыра улустыҥ ат-нерези керегинде эземди бис качан да ундыбас учурлу. Јуу-чактыҥ кату јылдарында бистиҥ эпшилер, балдар јуучылдарла кожо Јеҥӱни јууктаткан, Тӧрӧлиниҥ коручылдарын азыраган ла кийиндирген. Олордыҥ тоомјылу, једимдӱ ижи бистиҥ Тӧрӧлистиҥ ат-нерелӱ тӱӱкизинде алтын таныктарла бичилген.

Ӱргӱлјик от јеҥ јастанып јыгылгандардыҥ карындаштык сӧӧксалгыштарында, бистиҥ ороондогы мемориалдарда ла кереестерде качан да ӧчпӧйт. Бис совет јуучылдарды качан да ундыбаганыс, карыгадыс, олорло оморкойдыс!

Кӱндӱлӱ ветерандар, тыл ишчилери, тул арткан эпшилер ле јуу-чактыҥ балдары, слерге ле слердиҥ билелеригерге ырыс, бек су-кадык, бистиҥ бастырабыска — ӱстисте амыр-энчӱ теҥери турарын кӱӱнзейдим! Байрамла! Улу Јеҥӱниҥ кӱниле!

Артур КОХОЕВ,
Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели