Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Туулу Алтайла салымы тудуш јурукчы

17.08.2023

Ӧдӱп јаткан Койон јылда Россияныҥ Јурукчылар биригӱзиниҥ турчызы Вячеслав Костинниҥ чыкканынаҥ ала 85 јылдыгы (21.08.1938 — 25.01.2014) темдектелет. Оныҥ јӱрӱмдик ле јайаандык јолы Туулу Алтайла бек колбуда ӧткӧн.

Саратовтогы јураарыныҥ школын 1966 јылда божодоло, Туулу Алтайга келген. Мында областьтыҥ јайаандык јӱрӱминде эрчимдӱ туружып, каланыҥ јаан объекттерин кееркедеечи-јурукчы болуп иштеген. 1966 јылдаҥ ала 1983 јылга јетире јурукчы болуп, оноҥ каланыҥ Культура байзыҥындагы јураарыныҥ мастерскойында јурукчылардыҥ јааны болуп иштеген.

Областьтыҥ В. И. Ленинниҥ 100 јылдыгына (1970 ј.) учурлалган кӧрӱзинде Костин бойын јаан јолына чыккан, бедиренип-ченеп, уур-кӱч профессионал сурактардыҥ аайы-бажына чыгып ийер аргалузын кӧргӱскен. Эҥ ле баштапкы кӧрӱлердеҥ В. Костинниҥ жанровый јурукка, портретке, ар-бӱткенге тартылып турганы иле сезилген.


Ӱзӱги јогынаҥ ӧткӧн, је кезик аразында бу ууламјылардыҥ удур-тедир калапту тартыжуларыныҥ шылтузында јурукчыныҥ јайаандык мары, аайы чыгат. Вячеслав Костинниҥ эҥ артык иштеринде башка-башка жанрлардыҥ тартыжузы чыгып келет, онызы јурукчыныҥ аҥылу јолын чокумдаганы деп айдарга јараар. Бу мында «Династия мараловодов Поповых» (1976 ј.), «Люди и куклы» (экинчи варианты 1996 ј.), «Творческий вечер» (1996 ј.), «В поисках истины» (2000 ј.) деген жанровый јуруктарын темдектеерге јараар.

Вячеслав Костинниҥ јайаандык ижинде кӧксинде барын чыгара айдатан марыныҥ бӱдӱмдери солунат. Алтан јылдардыҥ јурукчыларыныҥ текши кӧӧрӧм кӱӱн-санаазы ондый болгон. Јурукчы эл-калыктыҥ тематиказына баштанган. Бу тизӱ иштеҥ аҥылалгандары — «Орешник» (1980 ј.), «Женщины Кызыл-Мааны» (1976 ј.), «Песнь о Родине» (2005 ј.).
Вячеслав Костин калада јураарыныҥ баштамы сургалын (1969 ј.) ачкан ла оныҥ јааны болуп јирме јылдаҥ ажыра иштеген. 2003 јылдаҥ ала балдарды јураар санатка ӱредер ижин ӱредӱчи болуп улалтат. Оныҥ ӱренчиктери балдардыҥ јураган јуруктарыныҥ калыктар ортодогы, бастырароссиялык, краевой ло тергеелик кӧрӱ-маргаандарыныҥ сыйларыныҥ јолду лауреаттары.

Россияныҥ Јурукчыларыныҥ биригӱзиниҥ турчызы Вячеслав Костин једимдӱ ижи учун В. И. Ленинниҥ чыкканынаҥ ала 100 јылдыгына учурлалган медальла, РФ-тыҥ культура министерствозыныҥ тӧшкӧ тагар «Культурадагы јеткен једимдери учун» деген темдекле, Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ, Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ, культура министерствозыныҥ кӱндӱлӱ грамоталарыла кайралдаткан.


2006 јылдаҥ ала 2008 јылга јетире АР-дыҥ Јурукчылар биригӱзиниҥ јааны болуп иштеген.


Вячеслав Костин ийде-кӱчи, аргалары јаан јурукчы болгон. Ол бойын јураарыныҥ санадыныҥ башка-башка бӱдӱмдеринде: графикада, живописьте, керамикада, кееркедим санатта турумкай ченеген. Онойдо ок темирле јилбиркеп иштеген.


Сергей ДЫКОВ

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым