Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Кӱӱн-санаабысла ару бололы…
Эмчиликке јӱрбегенимнеҥ бери кӧп ӧй ӧтти. Је диспансеризация ӧдӱп, тӱҥей ле оныҥ эжигин ачарга келишкен.
Керектӱ эмчиниҥ эжигинде эртен тураныҥ сегис саадында узун очередь. Мында улус кан табыштырат. Поликлиниканыҥ баштапкы кадындагы узун коридордо јаан јаштулар, орто јаштулар, эр улус, ӱй улус — ончозы ла бар.
Кем де алдында турган кижиге јакарып, ӧскӧ врачка јӱгӱрет, кем де отургышта амыр отурат… Иштӱ улус ижине меҥдеп, канайып тӱрген ӧдӧ берейин деп сананат, јаан јаштулар јашӧскӱрим олорды тообой турганына комудап, эрмек-куучын чӧйгилейт. Узун коридордо тал-табыш: турганын керелеген ачыныш-кырыш амыр отурарга качан да бербес. Очередьте турган улусты ајыктап, ӧйдиҥ ӧткӧнин де сеспезиҥ.
Алдымда эки ле кижи арткан. Је карын деп сӱӱнип, кӱӱним јарыды. Тал-табыш бир канча ӧйгӧ тыҥып, оноҥ ойто ло јылыйат. Онойып тӧртӧн минут ӧй ӧтти. Ончо улус казыр чырайлу, нениҥ учун дезе эртен тура чайлаарга келишпеген. Тӱрген ле канды табыштырып, изӱ чайды шӧлӱреде ичип ийер керек… «Эки кижи неме беди, удабастаҥ ла кийдире јӱгӱрерим» деп араайынаҥ токынадынып санандым.
Бу ла ӧйдӧ јардында рюкзак јӱктенген кайлык јиит јаныска јууктады. Бӱдӱжинеҥ кӧргӧндӧ, 21-22 ле јашту. Ол тӧмӧн кӧрӱп, араайынаҥ бахила алып, «мен шыркалу, Слердеҥ озо кирерге јараар ба?» деп, бойыныҥ алдында кимириктенип, отургышка отура тӱшти. Ончо улус тым тура берди, кӧстӧри јиитке ууланды. Байла, тургандардыҥ кӧзиниҥ алдында ӧдӱп турган јуу-чак кӧрӱнген болор. Кемниҥ де балазы, ака-карындажы, эш-барааны…
Калыҥ шилдӱ очкиниҥ ары јанынаҥ кунукчылду кӧстӧр тӧмӧн кӧрӧргӧ чырмайат. «Киригер, киригер» — деп, алдымда турган эр кижи айтты. Колдоры тырлажып, бахиланы ӧдӱктериниҥ ӱстинеҥ кийип, јиит кан алар кыпка кире берди. Очередьте турган улус ол ло бойы ыҥ-шыҥ. Кажызы ла бойыныҥ санаазында…
***
Килемјиниҥ ойын-концерти кӧп тоолу улусты эл театрга јууды. Узак ӧйгӧ тушташпаган јуучыл ветерандар бой-бойыла кабыра кучактажып эзендежет, фотојурукка тӱжӱп, сӱӱнчилӱ каткырыжат. Јуучыл кӧӧркийлердиҥ јӱстеринде маскалар ол ло бойы артканча. Байла, уштыырга јарабас.
Јуучыл ветерандардыҥ ӧткӱрип турган ойын-концерти јуучыл најыларына болуш эдип акча јууп турганы болор. БПЛА аларына бир кичинек ле јетпес… Эл-јонныҥ болужыла алган БПЛА канча кижиниҥ јӱрӱмин аргадагай не.
Сакыганду ойын-концерт башталды. Залда отургандардыҥ тоозында балдарын јууда јылыйткан ада-энелер, тул арткан келиндер. Мында аҥылу айалга. Кем де орооныстыҥ кичинек мааныларын колго тудунган, кем де телефонныҥ одын кӱйдӱрген. Кажы ла артисттиҥ кожоҥы јӱрекке тийет, кӧстиҥ јажын тӧгӧт. Тӧрӧлчи кӱӱндӱ кожоҥдорды залда отургандар бут бажына уткугылайт.
Алдымда отурган эки кижи балазын јылыйткан ада-эне деп оҥдоп калдым. Олор ончо ойын-концертти бут бажына туруп кӧрдилер. Бу ла ок ӧйдӧ сол јанымда турган отургыштардыҥ бирӱзинде орто јашту эпши кижи бир де кожоҥдо турбады. Ончо ойын-концертти телефонло ойноп, фотојурукка тӱжӱп ӧткӱрди. Ичим ачып, јууктап, «ончо улусла кожо не турбадыгар» деп сураарга санангам. «Је ээчий кожоҥдо турар болбой, база кожоҥ угулза турар болбой…» деген санаалар эбирилижип, амыр отурарга бербейт.
Онойып, ойын-концерттиҥ кӧп ӧйи ӧтти. Мениҥ санаамда эмди «бу кижи турар ба, јок по?» деп сурак «ойной» берди. Ичи-буурымды толгоп, јӱрегимди ӧйкӧп, амырымды апарды. Чӧкӧгӧндӱ сакышта аргам чыгып, ойын-концерттеҥ чыгарга келишти.
Текпиште турум, соок кейди бӱткӱл кӧксимле тындым. Санаамды јӱк ле эпши кижи эбирет…
Бу эки учуралды улус кычырып кайкаар болор. Јаныста јӱрген улустыҥ ортозында кандый ла кӱӱн-санаалу кижи бар эмтир. Је кандый да болзо, бӱгӱнги уур-кӱч ӧйдӧ бой-бойысты оҥдожып, јӧмӧжип јӱргенис ончобыска ИЙДЕ берерин ундыбайлы.
Хамида ТАДИНА