Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
День: 26.04.2024
«Кӧк Бӧрӱге» ле «Чике-Таманныҥ јазына» келигер!
Кӱӱк айдыҥ 4-12 кӱндеринде Оҥдой аймакта Кӱпчеген јурттыҥ јанында Кер-Кечӱ деп јерде Алтай Республикада «Кӧк Бӧрӱни» тӧзӧгӧн Семен Сергеевич Тузачиновтыҥ 80 јажына учурлай спорттыҥ бу бӱдӱмиле бастырароссиялык јаан маргаандар ӧдӧри темдектелет. Бу маргаандарда туружар кӱӱндерин кӧп тергеелердиҥ кӧкбӧрӱчилери угузат. Ээжилер аайынча ыраак јерлердиҥ командалары Кер-Кечӱге кӱӱк айдыҥ 4-чи кӱнине јетире једип келер учурлу. Маргаандардыҥ бойы
26 апреля 2024
Кӱӱлик чӱмдемелдери — алтай ӧзӧктӱ
Павел Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда тоолу кӱндер кайра Алтай Республиканыҥ нерелӱ артисти, композитор, «Новая Азия» ӧмӧликтиҥ башкараачызы Александр Трифоновтыҥ юбилейлик ойын-концерти ӧтти. Бијениҥ ле кожоҥныҥ «Алтам» эл-тергеелик театрыныҥ (художественный башкараачызы Россияныҥ нерелӱ артисти Айана Шинжина) оныҥ јайаандык ижине белетеп, учурлап ӧткӱрген ойын-концерти бийик кеминде болгонын кӧп тоолу кӧрӧӧчилер, айылчылар аҥылап темдектедилер. Кӧрӧӧчилердиҥ залда јык
26 апреля 2024
Алтай героикалык эпостыҥ онкӱндӱги: кай, чӱм-јаҥ, ойноткылар ла ойындар
Ӧдӱп јаткан јылдыҥ кандык айында тергееде героикалык эпостыҥ декадазы ӧтти. Ого учурлай керек-јарактар Улаган аймакта бийик кеминде ӧткӧн. Он кӱнниҥ туркунына аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спортто јондык бӱдӱмдерди элбедер тӧс јериниҥ ишчилери ончо јурттарла јоруктап, бала-баркага јилбилӱ мастер-класстар ӧткӱрген. Анайда ок јайалталу јерлештерис эл-јонго солун ойын-концерт сыйладылар. Алексей Калкинниҥ ӧткӱн кайы, токыналу ӱндӱ кожоҥы, Мерген
26 апреля 2024
«…Јанар эдим јаскы јааш јааганда»
«Алтайдыҥ Чолмоны» эл газеттиҥ кычыраачыларын Кан-Оозы јуртта јаткан Владимир (Молойт) Туткушевтиҥ ӱлгерлериле таныштырадыс. Владимирдиҥ кӧп тоолу ӱлгерлери кожоҥдор болуп, эл-јон ортодо јайылып-таркап, јарлу болуп калган деп айдарга јараар. Анчада ла јииттер оныҥ чӱмдеген кожоҥдорын энчикпей сакыйдылар. Айса болзо, јада-тура ол јайаан ижин чуктай јуунадып, јуунтызын белетеп, кепке базып чыгарар деп иженедис. Владимирдиҥ чыккан-ӧскӧн јер-алтайы Оҥдой
26 апреля 2024
«Ӧткӧн јӱрӱмимде индеец болгом…»
Јердиҥ ӱстинде кандый ла улус бар. Шабалин аймактыҥ Камлак јуртынаҥ Ботанический садтӧӧн ууланган јолло барзаар, сол јанында бийик агаштардыҥ ортозында чеденниҥ ичинде тоолу туралар, индеецтердиҥ вигвамына тӱҥей тудум турар. Бу јерде бойын индеец деп чотоп турган Сергей РОЖКОВ деген кижи јуртайт. Ол бойы Вологодский областьта чыккан эмтир. Јӱрӱминиҥ кӧп сабазы Тӱндӱкте, Сибирьде ӧткӧн. Тӧрӧӧн-туугандары артпаган.
26 апреля 2024
Алтайдыҥ учуры – Рерихтиҥ јайаандыгында
А. В. Анохинниҥ адыла адалган эл музейде тоолу кӱндер кайра јер-телекейде ады-јолы јарлу јурукчы, ойгор шӱӱлтечи, бичиичи Николай Рерихтиҥ чыкканынаҥ ала 150 јылдыгына учурлалган «Алтай ла Н. К. Рерих» деп кӧрӱ окылу айалгада ачылды. Эл музей Рерихтердиҥ билезиниҥ Алтайда ӧткӧн Тӧс-Азиат экспедициязын такып тургусты. Экспозицияныҥ ачылтазында Кӱнчыгыштыҥ эл-тергеелик музейинде Рерихтердиҥ энчи-байлыгы аайынча бӧлӱктиҥ јааны тӱӱки
26 апреля 2024
Билелик кычырыштарды — баштапкы јерге
М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотека кандык айдыҥ 19-чы кӱнинде 13-чи катап «Библиотӱн» деген бастырароссиялык акцияда эрчимдӱ турушты. Быјыл ол «Бис билебисле кычырадыс!» деген кычырула ӧтти. Тӧс учурлу кӧдӱриҥилер литературага, билелик кычырышка, билениҥ бош, чӧлӧӧ ӧйине ле ӧмӧ-јӧмӧ јайаандыкка учурлалды. Јастыҥ бу эҥиринде библиотекада сурекей кӧп айылчылар, кычыраачылар, бир сӧслӧ, библиотеканыҥ чындык најылары јуулган.
26 апреля 2024
Кулја-чертикте — албаты ӱредӱзи
Бис, ӱредӱчилер, бойыстыҥ ижисте ӱредер программага ӱзеери тергеелик (јербойыныҥ) компонентин тузаланадыс. Темдектезе, композиция аайынча программага кирип турган таскадулардыҥ тоозына калыктыҥ кулја-чертиги база кирет. Кулјаныҥ эмезе чертиктиҥ тӱӱкилик јолын јебрен-кумран ӧйдӧҥ ала кӧрӧргӧ-шиҥдеерге јараар. Ада-ӧбӧкӧлӧрис кулја-чертиктиҥ коручыл учурын сӱрекей јакшы билген. Онойып, кулјаныҥ коручыл учурын албатыныҥ эдинген-тудунган эдимдеринеҥ (айак-казанда, алкызында-орын-тӧжӧгинде, кийген кеп-кийиминде ле о. ӧ.) кӧрӧдис.
26 апреля 2024
«Адабыс келди…» деп чӱмдемелин кычырдылар
Алтай тилди ӱредери, чӱмдемел бичиктерди, ол тоодо тӧрӧл тилле бичилгенин кычырары, ӱренчиктерди кычырарыла јилбиркедери деп сурактар калганчы ӧйдӧ курч турат. Кан-Оозы аймактыҥ Экинур јуртындагы орто ӱредӱлӱ школдыҥ ӱредӱчилери директор Зинаида Чербыевна Тордошевага баштадып, бу суракла класста эмес јаан иш ӧткӱрдилер. 7-10 класстардыҥ ӱренчиктери јерлеш бичиичи Нина Бельчекованыҥ «Адабыс келди…» деп повестин кычырдылар. Бу чӱмдемел школдорго
26 апреля 2024
Операторлор ӱредер тӧс јер
Дрон-камикадзе, БПЛА (пилот јогынаҥ учар јазал), оператор ло оноҥ до ӧскӧ сӧстӧрди кажы ла кӱн чаҥкыр экрандагы солундардаҥ, ол эмезе соцсетьтердеҥ угадыс, кӧрӧдис. Технологиялык ӧзӱм фронтто бойыныҥ камаанын база кӧргӱзет. БПЛА јуучылдарга — кулак та, кӧс тӧ. Ол тӱни-тӱжи бийикте учуп, айалганыҥ аайын јарт кӧргӱзет. Оныҥ да учун аҥылу јуучыл операцияда БПЛА-ныҥ операторы болоры керектӱ
26 апреля 2024
ТОП
Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай
УТВЕРЖДАЮ Приказом и.о. главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________ № Кудачина Э.В. Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир