Алтайдын Чолмоны

Телкем кӱӱлик телекей

22.11.2024

Быјылгы кӱсте јарлу «Тӱрк Кабай» этно-ӧмӧликке кӧп јоруктаарга келишти.

Сыгын айда Б. Байрышев, А. Унатов, В. Деев ле Т. Кыдыков Луганск Албаты Республиканыҥ Алчевск калазында ӧткӧн албатылардыҥ јайаандыгыныҥ «Вместе мы — Россия!» деп адалган ӱчинчи текшироссиялык фестивалинде турушкан. Јолдоҥ арыган артисттер Алтай Республиканыҥ Москвадагы представительствозында амырап, госпитальда эмденип јаткан јуучылдарла тушташкан. Анда олор аҥылу јуучыл операцияныҥ шыркалу јуучылдарына концерт кӧргӱскен.

Албатылардыҥ јайаандыгыныҥ ла јаҥжыгуларыныҥ текшироссиялык фестивали «Россияныҥ башка-башка калыктарыныҥ билези» деп девизле ӧткӱрилген. Бу проекттиҥ аҥылузы неде дезе, башка-башка талалардаҥ келген 300 туружаачыны Якутск – Луганск деп телемост бириктиргени. Якутск кала бу учуралда фестивальдыҥ экинчи јарымы ӧткӱрилген столица болгон. Фестивальды најылыктыҥ туштажузы деп айдарга јараар, нениҥ учун дезе бу тушта 10 јылга улай ӧткӱрилген концерттерде танышкан артисттер бир сценада катап тушташкан, нениҥ учун дезе фестивальга быјыл – 10 јыл.

Анайып, бистиҥ артисттер бойлорыныҥ кожоҥдорыла Алчевск, Краснодон ло Молодогвардейск калаларда јаткан албатыны таныштырды. Јуу-согуш ӧткӧн кийнинде Алчевск калада бу ӧдӱп јаткан баштапкы концерт болгон.

Оныҥ кийнинде, јанып келип, катап ла јолго атанарга келишкен. Эмди – Кабардино-Балкария јаар. П. Кучияктыҥ адыла адалган эл драма театрдыҥ актерлоры «Кабай» деген спектакльды апарган. Анайда ок «Алтын балык» деген чӧрчӧк лӧ «Тӱрк Кабай» этно-группаныҥ концерти кӧргӱзилген. Артисттер солун јерде база экскурсияларга јӱрген, ол тоодо Кайсын Кулиевке учурлалган музейге. Јербойыныҥ улузы концерт-спектакльды јакшы уткуганы артисттерге эҥ артык сый болды.

База бир учурлу, темдектейтен керек – Щепкинниҥ адыла адалган театрал училищени божоткон јайалталу актерлордыҥ туштажузы. Олор ӱредӱни божотконынаҥ ала быјыл – 15 јыл. Айдарда, ого учурлай, А. Чеховтыҥ бичимели аайынча «Свадьба» деген спектакль тургузылган ла Москвадаҥ ӱредӱчилери РФ-тыҥ нерелӱ артисти Д. Кознов, балетмейстер Е. Миронова ла сценада куучындаарыныҥ ӱредӱчизи Л. Максимова кычырылган. Спектакль Чой ло Турачак аймактарда кӧргӱзилип, 47-чи театрал сезонды ачып салды.

Ээчий гастроль ыраак Јопон јерине болды. Јолго Болот Байрышев, Айдар Унатов ло Вадим Деев кӱчӱрген айда атанып, эки неделениҥ туркунына башка-башка калаларда программазын кӧргӱскен. Анда концерттер канайып ӧткӧн, тургузылган амаду бӱткен бе, солун нени кӧрӱп јанган – артисттердиҥ бойлорыныҥ куучынынаҥ угуп, кычыраачыларга тӧкпӧй-чачпай јетиредис.

– Болот Трыкович, Јопон јерине кӧп катап айылдап јӱрген аайынча, суракты озо Слерге берейин. Слерде јопон укту најылар канайып табылганын угар кӱӱним бар.

– 1998 јылда Австрияныҥ Молин калазында комусла телекейлик фестиваль ӧткӧн. Анда Јопон јеринеҥ Коичи Макигами ла эш-нӧкӧри Айако турушкандар. Алтайдыҥ адын корып мен баргам. Бис анда танышканыс. Ол ӧйдӧҥ ала бӱгӱнге јетире бисти бириктирген јайаандык јол ол ло аайынча јаҥыс коолло барып јат.

2000 јылдар башталып турарда, олор мени баштапкы катап бойлорыныҥ тӧрӧлине кычырган. Анаҥ бери ковидле карантин ӧйине јетире јол ӱзӱлбеген. Оноҥ кийнинде нӧкӧрлӧрим бойлорыныҥ таныштарыла кожо Алтайга келип, бастыра аймактарла айланганыс, концерттер кӧргӱскенис. «А-Я» ӧмӧлик айса кемниҥ де санаазына кирип турган.
Быјыл ойто олордоҥ кычыру келди. Ана-йып, бистиҥ «Тӱрк Кабай» ӧмӧлик, Айдар Унатов, Вадим Деев ле мен, Јопон јерине барып келдис. Кажы ла катап кайкап јадым, јылдыҥ сайын да барзаҥ, олордыҥ јӱрӱми сӱрекей тыҥ солынып калган турар. Јаткан јадыны, культурала колбулу ижи-тожы, ӧскӧ дӧ јанынаҥ јаҥыс ла јакшы јанына кубулгандый билдирер ороон. Јайаандык ӱлекер-программалары база тӱрген солынат. Бисти кычырганы, байла, тегиндӱ эмес. Алтайлардыҥ кӱӱлик ойноткылары комус, топшуур, шоор ло таҥынаҥ бойы кай, оныҥ бӱдӱмдери олорго сӱреен јилбилӱ болуп јат. Бӱгӱн, интернет ажыра кандый ла јетирӱлер толо эдилип турган ӧйдӧ, јопондор Алтай деп јер бар болгонын кӧрӱп, оныла јилбиркеп, келип јат. Бойлорыныҥ культуразы бийик албаты Алтайыстыҥ албатызын ла культуразын тооп, мындый јараш јерде болгоныла оморкоп јанат.

– Јарт. Быјыл слердиҥ ӧмӧлик олорго айылдап јӱрерде, удура уткуул, кӱндӱӱ-кӱрее кандый ӧтти?

– Ончо бийик кеминде, јылу уткуул болды: Коичи нӧкӧр озолодо белетеп салган конор туралар, ажы-тузы јеткилинче.

– Концерт канча калада кӧргӱзилди?

– Бу јорук сегис калада болгоныс, ол тоодо Токио, Нагана, Атавара, Юговара, Кофу деп калаларла јоруктадыс. Алдындагы јылдарга кӧрӧ, кӧрӧӧчилер база солынып калган эмтир. Не дезе, эмди бис ӧскӧ калага келзеес, олор кайды угар болуп, кийнисче једип келип турды. Мынаҥ олор кайды јарадып, јарашсынып угуп турганы кӧрӱнет. Айдарда, јопондордыҥ кӱӱн-санаазыныҥ арузы, бийиги, ӧскӧ калыктыҥ кӱӱлик культуразыла јилбиркегени, оны тоогоны мынаҥ да кӧрӱнет деп айдарга јараар. Бӱдӱн-јарым частыҥ концерттери бир де тал-табыш јогынаҥ, араай, токуналу айалгада ӧтти. Јопондордыҥ кылык-јаҥында меҥдеер, ишти «јамандыра ла», келишкенче эдер деп оҥдомол јок, ончо эп-јӧп.

– Барган керек бӱткен болзо, санаа јарыган болбой?

Б. Байрышев:

– Бистиҥ концертти најыларыс кӱӱлик альбом эдип чыгарар болды. Јол-јоруктыҥ бир тӧс амадузы ол болгон. Оны сакып, кочкор ай киреде угарыс.

Эмди олорго студия да керек јок эмтир, альбомды концерттиҥ бойынаҥ ла пульт ажыра бичидип алат. Мынаҥ да бодозоор — јопондордо техниканыҥ ӧзӱми кандый бийик кеминде! Звукооператорлордыҥ ижин темдектеп айтпаска болбос, бир де микрофон сыгырганын укпазыҥ, аппаратуразы да јакшы, бир де деффект јок.

Барабанчы Масса Сатоло кожо бир ле катап репетиция эткенис јетти, ол ижин јакшы билер виртуоз, кӱӱни сӱрекей јакшы оҥдоп јат. Оныҥ учун концертке бир ле репетициялу чыгып, једимдӱ ойноп салдыс. Бистиҥ ӧмӧликке эҥ учурлузы – альбомго кожоҥдор бичидилгени, оныла колбой санаа, чын, јарыган.

– Менталитет деп оҥдомол бар. Анда калык бистеҥ билдирлӱ башкаланат па?

Б. Байрышев:

– Кажы ла јыл келзем, ончо јанынаҥ солынталар болуп калатанын кайкап јадым. Јӱрӱмниҥ агыны сӱрекей тӱрген јер. Бу кӱнӱҥ ле тузаланып турган јунунгыш, ванный, туалет, ончо тоолоп то болбос, кыскарта айтса, тудунар-кабынар эдимдери эмдиги ӧйдиҥ техниказынаҥ бир де артпай јат, јылдыҥ ла анаҥ артык, анаҥ эптӱ эдип јаҥыртылып калат. Бу јанынаҥ бис олордоҥ канча јылдарга артып калганыс, једижип те болбос болбойыс. Таҥкылап турган улус јокко јуук. Бир кирлӱ, тоозынду машина кӧрӱнбеди. Ару-чек албаты. Кылык-јаҥыла алтайларга тӱҥей, кемзинчек улус.

– Айдар, Алтайдаҥ Японияга баштапкы катап барган кижи эҥ ле озо неге ајару эдер аргалу эмтир?

А. Унатов:

– Изӱ јер эмтир, оны ајарбас арга јок. Јайдыҥ бойында кейдиҥ изӱзи 40 градустаҥ ажат дешти. Је кей чыкту. Бир јанынаҥ теҥис, экинчизинеҥ — талай, айландыра сууга курчадып алган јердиҥ башказы бар ла эмтир. Бис кийимди јунала, кургазын деп илген болзо, кургаарын ӱч кӱнге сакыырга келишти.

– Узак ӧйлӧргӧ санаада арткадый элестер?

А. Унатов:

– Ыраак јерге кӧндӱре једип барарга келишпеди, аэропорттордо бир самолеттоҥ экинчизине отурып туруп јеткенис. Пекинниҥ аэропортында документ-чаазындар бичиирге тил билбес улуска эмеш кӱч болды. Карын, кожо учуп барган орус улус болушты. Анда тӧрт часка јуук отурып, Токио јаар учканыс.

Аэропортто тӱжеле кайкаганыс не дезе, кажы ла беш-он минуттаҥ самолеттор тӱжӱп турганы. Албаты чымалы ошкош кӧп, јаҥыс ла кыймырап јадар. Кайда ла јыланныҥ куйругына тӱҥей узун-узун очередьтер. База ла оҥдошпостоҥ улам эки частаҥ кӧп ӧйгӧ анда айланышканыс. Јӱк арайдаҥ чыгарыста, удура Коичи ле эш-нӧкӧри Айако уткуган.
Оноҥ ары Японияныҥ јаражын кӧрӱп, јадар јерге јеткенче, «оос ачылган», ајыктанып туруп бардыс. Кырлар ла јӱзӱн-башка тропический агаштар кӧп эмтир. Японияда кижи-кийиктер бар деп, мен мынаҥ озо сананбагам да, Токионыҥ тӧс оромдорынаҥ эмеш ле туура бассаҥ, кижи-кийиктердиҥ кӧбизи сӱреен.

Б. Байрышев:

– Атами калада коронду јыландар бар, чебер болзын деп озолондыра јакыды. Фес-тиваль ӧткӧн каладагы бийик кырда таҥынаҥ айылдар турат. Эҥирде тышкары чыксаҥ, анда-мында кӱзӱҥилердиҥ, коҥколордыҥ табыжы угулар. Ол не керек дезе, мында айулар јӱрердеҥ айабас оромдор эмтир, коҥколор олорды ӱркӱдерине керектӱ. Агашту јери јыш арка, ого кижи кирип те, чыгып та болбос.

Фестивальды кырдыҥ бажында турган калада ӧткӱрери ӧнӧтийин, сӱреен эптӱ талдалган деп кӧрдим. Кырдыҥ сыраҥай бажынаҥ тӱжӱре јазалган сценаны да алза, ижине чӱтӱмкей, јарашты сӱӱген улустыҥ јери деп билдирлӱ.

Фестивальдыҥ ачылтазында јирме кире јопон барабанчылар ойноордо, олордыҥ кийнинче јайып салган ак јолло бис ӱчӱ базып тӱшкенис. Меҥдебей, табылу базып, кайдыҥ ӱнин јаҥырадарыста, кӧрӧӧчилердиҥ кӧп сабазы оны баштапкы катап угуп, алаҥ кайкаганын кӧрдис. Кижиниҥ кӧксинеҥ чыккан ӱн деп оҥдобой, ары-бери кӧстӧнип те турганы бар, та кайдаҥ саҥ башка табыш угулат деп, та ойноткы, та кожоҥ. Сценада дезе белетеп салган топшуурлар болгон. Олорды колго алала кылдарын согуп, јопон калыкты оноҥ ары кайла таныштырганыс. Биске мындый ак јол јайып, кайды фестивальдыҥ ачылтазына кийдиргени олордыҥ биске јаан тоомјы эткенин кереледи. Байла, мында фестивальды ӧткӱреечилердиҥ бирӱзи Коичи Макигаминиҥ шӱӱлтези угулган. Коичиге эмди 68 јаш, је ого кӧрӱп, јӱк ле 50-дӱ деп бодоорыҥ. Бойы јарлу музыкант, продюсер, кажы ла калада таныштары толтыра, тоомјылу кижи.

А. Унатов:

– Кӧрӧӧчилер фестиваль ӧткӧн јалаҥда ӧлӧҥгӧ отурар тӧжӧгин јайала, јер сайын отургылап алар эмтир. Бис олордыҥ ортозыла јайган ак јолло кайлап ӧдӧристе, кезиги чочып, тура јӱгӱрип турды. Та не улус, та кандый табыш чыгаргылап турган деп сананган болбой.

– Айса олордыҥ культуразында кай јок болор бо?

– Бойлорында јок, је тыва-сойоҥ уулдардаҥ ӱренип алган канча да кожоҥчы бар.

– Ол калыктыҥ јадын-јӱрӱминиҥ аҥылузы неде деп кӧрдигер?

Б. Байрышев:

– Олордо улус ортодо јӱрзе, бойын канайда тудунарына ла культура јанынаҥ ӧзӱмине јаан ајару эдилет. Оромдордо јединип алган балдарын кӧргӧнис, бирӱзи де колдоҥ блаашпас, кыйышпас, площадкаларда канча бала ойноп јатса, бир де чугаан угулбас. Бис анда јӱрген ӧйдӧ балдардыҥ байрамы кӱн келижип калган. Кайкадыс, баштактанып, јӱгӱрип турган бала јок, ончозы ла јаан улустый тӧп, табылу јӱргилеер. Былтыр чыккан јаҥы јасак аайынча, 5-чи класска јетире ӱренчиктерге «2» деп темдек тургузарга јарабас эмтир.

А. Унатов:

– Бир катап тал-тӱште јойу базып јӱрзеес, бир оромдо кӧп улус туру. Бастыразы бир тӱҥей кыймыктанып, бијелеп тургандый, физзарядка эдип турган эмтир. Кӱӱнзеген кижи олорго коштонып, база кыймыктанарга јараар. Бистиҥ Болот Трыкович анда эмеш туружып ийген.

Јопондор ач-амырын билбес улус. Ончо јӱрӱми компьютерле колбулу, отура ишке ӱйетиирге јетсе, сӧӧк-тайакты олор мындый эп-аргала эмеш «ойгозып» јат. Уйуктайтан јери метродо деп бодоорыҥ, отура ла тӱшсе, ӱргӱлей бергилеер. Кӧп иштеҥ мееге амыры јетпей турганы иле. Оныҥ да учун олордо кем де бой-бойына чаптык этпей јат, кажызы ла бойыныҥ алдына бойыныҥ ижин эдет.

Б. Байрышев:

– Анайда ок 45-чи этажка лифтле чыгала, Японияны ӱстинеҥ тӧмӧн кӧрдис. Оноҥ императордыҥ ӧргӧӧзине туристтерге кирерге јарадылганын кайкап, экскурсия ӧттис, јурукка, видеого соктырындыс. Императордыҥ бойын, ар-бӱткенде чочыдулу айалгалар билдирзе, ӧскӧ јер јаар апарып турган эмтир. Бис анда јӱрген тушта шак андый ӧй болгон ошкош.

Император учун албаты нени ле эдерге белен улус, јӱрӱмин де берер.

Јопон јеринде јерлик какай эҥ кӧп тоолу шокчыл аҥдардыҥ бирӱзи. Је оны адып аҥдаарга јарабас. Оныҥ кӧптӧп ӧзӧтӧни база тӱрген тынду. Коичиниҥ адазы эзен-амыр јӱрген тушта бойында плантациялу кижи болгон. Анда јӱзӱн-башка ӧлӧҥ-чӧп, маала ажын отургыскан. Плантацияны айландыра манаган сетканы байа какайлар тумчугыла тӱртеле, отургызып салган мааланы тазылыла јердеҥ кодорып, улустыҥ канча кире ижин шоктоп салар. Айдарда, адазы какайларды тузактап баштаган. Коичиниҥ айтканыла, кӱнӱҥ ле эки-ӱч какай тузакка тӱжетен болгон. Јаҥы эп-сӱме тапкан аҥчы тузагына тӱшкен јемзеечиниҥ эдиле таныштарыла, тӧрӧӧндӧриле ӱлежетен.

Бир кӱн адазы шӱӱлте айткан: «Чочконыҥ эдин императорло база ӱлежер керек. Оны ооктобостоҥ бӱдӱнге белетеер. Бу јӱрӱмди мен јӱрӱп салгам. Император менеҥ сыйды алза, мен јӱрӱмде база бир јаан иш бӱдӱргениме бодолор. Оныҥ кийнинде ол јерге атанзам да кем јок». Јаан јашту ӧрӧкӧнниҥ кӱӱнин бӱдӱрбеске база болбос, оныҥ учун јуук улузы, бала-барказы јуулган, јӧптӧшкӧн. Канайып та сананза, император тегин кижидеҥ кандый да сый албагадый. Је ондый да болзо, императордыҥ адына угузу бичик аткаргылаган. Каруузына јӧп келерде, кайкап ла сӱӱнип, белетениш башталган. Какайды быжырган. Оны јетирип баратан адазын кийиндирерге канча магазин айланган. Кийими бажынаҥ ала будына јетире окылу дейтен кара ӧҥдӱ. Сыйды император бойы колына албаган да болзо, оныҥ эҥ јуук колтыкчылары алганына, бойына удура быйан айдылганына ӧрӧкӧн калганчы ӧйлӧрине јетире сӱӱнип јӱрген.

А. Унатов:

– Анда императорло туштажуга барган кижидеҥ болгой, тегин таксисттер ле маршрутный автобустыҥ тискинчилери ончозы ижине кара костюмду, ак чамчалу, галстукту, ак перчаткалу ла фуражка бӧрӱктӱ чыгар эмтир.

Тыҥ баалу ороон. Је ол андый болор учурлу, нениҥ учун дезе ончо не-неме меҥдеш јӱрӱмдӱ улуска эдилет. Темдектезе, супермаркетте бир кижиге келиштире ӧйлӧп (порция) кемјиген курсакты белетееринде оныҥ ӱрелбезин кичееген эп-аргалар тузаланылат. Ого баа кожулат.

Албатызы болзо кыймыражып ла јадар, је бастыктажып, тӱртӱлижип јатканы јок. Кажызында ла бойыныҥ јолы, алдынаҥ барып ла јат.

Б. Байрышев каткырды:

– Мен карандыра кӧчӧ бедирезем, јок болды. Кажы ла талада бойыныҥ јиген ажы башка ине, олордо дезе ӧлӧҥ-чӧп кӧп. Талайдыҥ ӧлӧҥи кӧп. Алтай кижи эт јиксеер, јопондордыҥ курсагына узак јӱрӱп болбогодый. Јанып келеле, тургуза ла эт кайнатканымды кӧргӧн болзоор!

Јопондордыҥ курч сурактарыныҥ бирӱзи – кӧп билелерде бала јок болгоны. Эмди оны Хиросиманыҥ ла Нагасакиниҥ тӱбегиниҥ шылтузы деп јартамал эткилейт. Ол тоодо Коичи ле Айако Макигами канайып та эмденип јӱрзе, шылтагы билдирбес, је бала азырап болбой јӱргӱлеген. Качан јиит биле биске 2001 јылда айылдап келерде, Чуйдыҥ јолыла маҥтадып, амырап, Алтай ичиле кожо кӧп јоруктаганыс. Јанып барала, удабастаҥ сӱӱнчилӱ јетирӱ эткилеген. Алтайдыҥ алкыжы јеткени ол туру. Уулы чыгарда, оны Кайчы деп алтай атла адаарга јараар ба деп, Коичи Болот нӧкӧринеҥ чебер сураган эмтир. Болот Трыкович јӧптӧгӧн:

– Је мен не адабас, адап ал, карын да биске тоомјы дедим. Бала мениҥ ле кӧзиме чыдап, эмди 22 јашка јетти. Бӱгӱн ол Лондондо киноныҥ операторына ӱренип турган студент. Алтайда эмди тургуза болбогон, эзенде ле кӧрӧргӧ амадайт.

Бис јаҥыс ла олордыҥ билезин сакыырыс деп айдып болбозыс, нениҥ учун дезе билерис, олорго кожулып келетен улус база табыла ла берер. Јопон нӧкӧрлӧриске Алтай сӱреен јараган. Олордыйына кӧрӧ, кижиниҥ колы тийбеген ар-бӱткен, кӱндӱзек, јалакай эл-јон. Койды кӧзинче сойоло, эдин јаан ӱлӱӱлерге кертип, болчокко мӱндеп кайнадып берзе, сӱреен јигилеер. Олордыҥ ла бистиҥ ажаныжыс, јиген курсагыс ыраак башка. Бойлоры телекейлик цивилизацияда јаан алтамдар эдип, бийик кеминде де болзо, бистиҥ јадын-јӱрӱмди канча катап келип јӱрген учун олор јакшы билер, чӱм-чам јок нӧкӧрлӧр. Кӧп улустыҥ ортозына јӱрӱп, кандыйын ла кӧрӱп турбай, кезиктери «меге бу јарабайт, ол јарабайт, соокко тоҥдым, курсак јарабады» ла оноҥ до ӧскӧ јарабаганды таап ла ийер. Јопондор андый эмес, ол јанынаҥ таскамал сӱреен тыҥ албаты, не де јарабай да турза, олор оны качан да чыгара айтпас. Айылчы улус болуп, бу калыктыҥ чӱм-јаҥын тооп, артык табыш чыгарбай ла јӱргӱлеер. Олордыҥ айтканыла, сойоҥдор ло алтайлар – эки башка калык, тазыл-тамыры кайда да бир де болзо, је эмдиги ӧйдӧ бу эки калык кылык-јаҥыла бой-бойына бир де тӱҥей эмес.

Студияда отурала кожоҥ бичидери — сӱреен кӱч ле узак ӧйдиҥ ижи. Оныҥ учун бу јол-јоруктыҥ тӧс амадузы «Тӱрк Кабай» ӧмӧликтиҥ кай-кожоҥыныҥ альбомын концерттеҥ бичидери болгон. Ол санаа-сагыш бӱтти. Кадарында бичиги орус, јопон, английский – ӱч тилле бичилер. Концерт кӧргӱзип, бийик кемдӱ альбом чыгарып салары кажы ла кожоҥчыныҥ эҥ баштапкы амадузы эмей. Бу бичидилген альбом узак ӧйлӧргӧ баладаҥ балага артар, онызы кӱӱ сӱӱчилердиҥ бир јаан сӱӱнчизи болор.

Б. Байрышев:

– Келер ӧйдӧ кажы ла јыл кӱскиде јопондорго айылдап, јаҥы кожоҥдорлу концерттерле јоруктап турар амаду бар. Кайкамјык саду да ӧткӱрдис, јопондор не-немениҥ бек, чынык болгонына јаан ајару салар улус ине. Бис сыйга Аржан Ютеевтиҥ јуруктары салылган футболкалар ла кийис бӧрӱктер апарганыс, артканын садарыста, сонуркап алгылады.
Калганчыда. Бу Айдар отуры, Г. И. Чорос-Гуркинниҥ сыйыныҥ лауреады. Кайда ла јӱреле сценага чыксаҥ, лауреат болгоныҥ база ийде берет, албатыныҥ алкыжы, Алтай јеристиҥ курчузы билдирлӱ болот. Ол ло ӧйдӧ албатыныҥ адынаҥ ыраак талада јӱргениҥди сананзаҥ, канча кире каруулу болгоныҥды оҥдойдыҥ.

Бой-бойын јӧмӧп, кайда да каткырыжып, солун јол-јоругыныҥ ӱзӱктерин јетирип келген јерлештеристиҥ куучыны чын да солун. Јол-јоруктар эмди де кӧп, тургузылган амадулар андый ок кӧп. «Тӱрк Кабай» чӱмделген јайаандык иштериле кӧрӧӧчи-фанаттарын таныштырып, телекейге ады-јары јайыла ӧзӱп турганы мактулу, оморкодулу!

Яна АКЧИНА
Фотојуруктар јол-јорук ӧйинде согулган