Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
«Јӱрӱмниҥ јолы»: Ойротиядаҥ јерлештерди ӱргӱлјикке кереестеп
30.01.2025
Чаган айдыҥ 25-чи кӱнинде Алтай Республиканыҥ башчызы Андрей Турчак ла Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Эжер Ялбаков «Ленинградты корыыр тушта «Јӱрӱмниҥ јолында» јеҥ јастанган горноалтаецтерге, Ойротияныҥ уулдарына, ӱргӱлјик эзем» деп адалган мемориал плитаныҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазында турушкандар.
Эмди Пискаревский мемориал сӧӧк-салгышта Туулу Алтайдыҥ Ленинград учун јӱрӱмин берген улузыныҥ ат-нерези керегинде эзем ӱргӱлјикке артырылды.
Эземниҥ плитазына тирӱ чечектерди анайда ок Санкт-Петербургтыҥ губернаторы Александр Беглов, Санкт-Петербургтыҥ Јасакчы Јууныныҥ председатели Александр Бельский, Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели, «Единая Россия» партияныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ качызы Эжер Ялбаков салгандар.
«1941 јылдыҥ ӱлӱрген айынаҥ ала улусты ла кошторды Ладога ажыра тарткан 71-чи јол-тузаланаачы полкто Чуйдыҥ јолыныҥ тискинчилери — ол ӧйдӧ эҥ талдама тискинчилердиҥ тоозына кирип турган улус болгон — деп, Андрей Турчак айткан. — Кажы ла секундта јӱрӱмге јеткерлӱ айалгада болуп, олор курчудагы Ленинградтыҥ муҥдар тоолу улузын кӧлӱктериле ӧскӧ јер јаар тарткан. Тородоҥ улам коройтон улусты аргадаган.
Алтай Республиканыҥ Ленинградты корыыр тушта јеҥ јастанган улузына учурлалган барельеф чындык сӧстӧрди керелейт: «Кем де ундылбаган, не де ундылбаган». Бистиҥ јеҥ јастанган геройлорго ӱргӱлјик эзем ле мак! Кала-герой Ленинградка ӱргӱлјик мак!».
Тергеениҥ башчызы Андрей Турчак Александр Бегловко мемориал плита тӧзӧӧри аайынча баштаҥкайды јӧмӧгӧни учун быйан айткан.
Санкт-Петербургтыҥ губернаторы дезе «Быйанду Кала-герой Ленинград — горноалтаецтерге» деп кереес тургузары керегинде ӧмӧ-јӧмӧ јӧп јарадылганы керегинде куучындаган: «Ол кереес республиканыҥ улузы ол уур-кӱч ӧйлӧрдӧ бистиҥ калала кожо болуп, јӧмӧгӧни учун быйан айтканы болор. Бистиҥ молјубыс — Ленинград учун јуулашкан, оныҥ албаты-јонын аргадаган бастыра улус керегинде эземди чеберлеп алары».
Алтай Республиканыҥ черӱчил комиссариадындагы архивный документтердеҥ «Ленинградты корулаганы учун» деп медальла 117 кижи кайралдалганы керегинде јетирӱлер табылган. Анайда ок 1942-1944 јылдарда јеҥ јастанган 28 јуучылдыҥ сӧӧги Ленинградта јуулган деп јетирӱ бар. Олордоҥ 11 јуучылды Пискаревский мемориал сӧӧксалгышта јуугандар.
ТОП
«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар
Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы
«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»
Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым