Месяц: Март 2025

«Ич-кӱӱниме не кирет, оны ла эдедим…»

Борис КИНДИКОВТЫҤ ады-јолы республикабыс ичинде элбеде јарлу. Кычыраачыларыс оны јурукчы, балдарды санатка, алтай ойноткыларла ойноорына, кайлаарына ӱредип турган ӱредӱчи, таштарда бичиктер аайынча шиҥжӱ иштер ӧткӱреечи, ӱлгерчи, ӱлгерлерге кӱӱ чӱмдеп, кожоҥдоп турган автор, кыскарта айтса, бастыра ла јанынаҥ јайалталу кижи деп билер. Борис Михайлович керегинде газедис мынаҥ да озо јылдарда бичиген эди. Оныҥ бир јерде отурарга

28 марта 2025

«Петька бандит» деп чололу болгон

Јарлу бу фотојурукта Григорий Иванович Чорос-Гуркинле (солдоҥ оҥ јаны јаар ӱчинчи кижи) кожо турган алтай улустыҥ ады-јолы эмдиге јетире чокум јарталгалак. Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма Еркинованыҥ айтканыла, фотојурук бодоштыра 1913-1914 јылдарда эмдиги Чамал аймактыҥ Онос јуртында Г. И. Гуркинниҥ мастерскойында согулган. Јуучыл кийимдӱ орус улус – Чуйдыҥ јолын

28 марта 2025

Балдарга jалакай гигиенист

Людмила ЯБЫЕВА Алтай Республиканыҥ стоматологический поликлиниказыныҥ балдардыҥ тижин эмдеер бӧлӱгинде иштеп јат. Ижине кичееҥкей гигиенист 2016 јылда Горно-Алтайсктагы эмчилер белетеер колледжти божоткон, «профилактиканыҥ стоматологиязы» деген специальность алган. Јиит эмчи колледжтиҥ кийнинде бир кезек ӧйгӧ «Алтай Стом» деп ООО-до иштеген. Поликлиникага келгенинеҥ бери эмди алтынчы јылга барып јат. Бу ӧйдиҥ туркунына Людмила Барнаулда стоматологияныҥ ооруларыныҥ профилактикалык

27 марта 2025

Трудовая книжка и пенсионный счет: в чем разница?

В 2024 году жители Республики Алтай активно интересовались информацией о своем лицевом счете в Социальном фонде. Множество таких запросов поступило через портал Госуслуг. Такие запросы свидетельствуют об интересе жителей региона к формированию будущей пенсии. Однако во многих случаях люди проверяют свою пенсионную историю по трудовой книжке вместо пенсионного счета. Эти документы взаимосвязаны, но существуют для

27 марта 2025

Ээлеми солун биле

Аҥ-кужы тууларын кериген, ак малы кобыларда отогон, Чараанду-Кӧлдиҥ агып тӱшкен ару-ару суузын ичкен, омок-јардак, эдер-тудар албаты јуртаган Балыкту-Јул деген јер бар. ХХ чактыҥ учында мында анда-мында ла айылдар турган. Је башка баш, јуртка јурт кожулып, албатызы кӧптӧгӧн, јурт јаанаган. Эмди Балыкту-Јул эҥ јаан јурттардыҥ бирӱзи. Мында јуртап турган Татьяна Владимировна ла Байрам Михайлович Петпенековтордыҥ билези

27 марта 2025

Jайалталу эjебис

Бир катап Татьяна Айачиновна ТОЕНОВА мынайда айткан эди: «Бастыра бичиген бичимелдеримниҥ кажы ла jолдыгы, сӧзи меге таныш ла кару. Нениҥ учун дезе элдеҥ озо мен улуска буурзап ла карузып, јӱрӱмде олорго сӧслӧ дӧ болзо jӧмӧжип, сӱӱнчи сыйлаарга санангам. Оныҥ учун кажы ла бичимелиме jӱрегимниҥ jылузын бергем…» Эзин-салкын шуулаган, jаан-jаан ӧзӧктӧрлӱ, элбек jалаҥдарлу Экинур jуртыста Айачы

27 марта 2025

Ӱйелер ээчиде ӱйелер келгилеп, Ӱзӱлбей, тӱгенбей јӱрӱмис улалар

Бистиҥ адабыс Чекурашев Барзыҥ Бочиевич 1928 јылдыҥ ӱлӱрген айында Кайырлык бажында чыккан. Адазы кара тодош сӧӧктӱ Чекурашев Бочыйдыҥ ла энези кӧгӧл майман сӧӧктӱ Майманова Чычаҥныҥ билезинде ӱч уул ла эки кыс болгон. Олордыҥ билези 1925 јылда Теректӱниҥ сынын ажып, Кӧксуу-Оозы аймактаҥ Кайырлык бажына келген. Бу «улу кӧчӱштиҥ» шылтагы – граждан јуу тушта Оймондо болгон керектер

27 марта 2025

Центр общения старшего поколения Чойского района Республики Алтай отметил два года со дня открытия

Два года назад открылся первый в Республике Центр общения старшего поколения, который стал местом притяжения для активных и творческих людей. За этот период здесь прошло более 570 мероприятий, которые посетили 4 тысячи человек. В мае прошлого года в чойском Центре общения состоялась серия мастер-классов под общим названием «Бабушкина минутка», где под руководством активных посетительниц Центра

25 марта 2025

Диспансеризация — јеткерлӱ тижиктерди эртедеҥ илелеериниҥ тӱлкӱӱри

Јеткерлӱ (злокачественный) тижиктерле тартыжарыныҥ эҥ учурлу ууламјыларыныҥ бирӱзи эрте диагностика болуп јат. Јаантайынгы медициналык шиҥжӱлер ооруны эртелеп илелеер арга берет, эрте баштаган эмдеш дезе болушту болор. Профилактикалык медициналык шиҥжӱлер ле диспансеризация улусты јаткан јери аайынча јуугындагы су-кадыктыҥ организацияларына бичилгениле ӧткӱрилет. Иштеп турган улус эмезе ӱренип тургандар диспансеризацияны ишбереечи эмезе ӱредӱлӱ организацияныҥ башкараачызы талдап алган медициналык

20 марта 2025

Контроль и содействие в принятии важных решений

При УФССП России по Республике Алтай в 2011 году образован и действует Общественный совет, являющийся постоянно действующим совещательно — консультативным органом общественного контроля. Задачей Общественного совета является содействие УФССП России по Республике Алтай в обеспечении защиты интересов граждан Республики Алтай, общественных объединений, организаций, органов государственной власти для решения вопросов в сфере деятельности УФССП России по

20 марта 2025

1 2 3

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым