Шоҥкордыҥ кӧзи курч,
ойгордыҥ сӧзи курч
Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Статьи
Максим Михалев: «Јаан јолдор јерди артадат…»
Максим Михалев Россияныҥ государстволык гуманитар университединде (РГГУ) Тӱштӱк, Тӱштӱк-Кӱнчыгыш ла Тӧс Азияныҥ, Сибирьде јаткан ук-калыктардыҥ тӱӱкизин ле антропологиязын ӱредет.
1 декабря 2020
Билимчиниҥ Кӱнчыгыш Алтайла билимдик јорыгы
175 јыл мынаҥ кайра, 1845 јылда, Парижте атту-чуулу орус билимчиниҥ, Россия каандыгыныҥ акча-манат министерствозыныҥ аҥылу јакылталар аайынча сайыт-чиновниги, ороонныҥ ады јарлу географ-јорыкчызы Петр Александрович Чихачевтыҥ эки томноҥ турган «Путешествие в Восточный Алтай» деген бичиги чыккан.
1 декабря 2020
«Сӧзликтеҥ» ала «Энциклопедияга» јетире ӧткӧн јаан јол
Туулу Алтайга јылдыҥ ла сӱрекей кӧп билимчилер келет: географтар ла ботаниктер, гляциологтор ло геологтор, археологтор ло этнографтар. Олордыҥ ӧткӱрип турган шиҥжӱлӱ иштери таланы шиҥдеерине јаан јӧмӧлтӧ-болужын јетирет.
1 декабря 2020
Улу Сталинге Ойрот албатыныҥ бичиги
Кычыраачыларды јерлежис Алексей ЧОКОВТЫҤ (1908-1938 ј. ј. ) 1936 јылда чӱмдеген ле текши эл-јон ортодо текшилей јарлу эмес ле јуукта кӧмзӧдӧҥ Эл библиотеканыҥ ишчизи Эльвира Чининаныҥ бедиреп тапкан «Улу Сталинге ойрот албатыныҥ бичиги» деп адалган чӱмдемелиле таныштырадыс.
23 ноября 2020
Семья, достойная уважения и почитания
Удивительно слово семья, оно обозначает единство, родство, заботу о ближнем, воспитание потомков, продолжение сложившихся обрядов и традиций.
19 ноября 2020
Население
В 2020 г. исполнилось 185 лет со дня рождения и 100 лет со дня кончины Григория Николаевича Потанина, большого сибирского дедушки, как ласково называли соратники и ученики в начале ХХ века патриарха сибирской науки, великого первооткрывателя Азии.
13 ноября 2020
Гуркин ле бис…
Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 150 јылдыгына учурлалган «Г. И. Чорос-Гуркин и мы…» деген јуунты орус тилле бу ла кӱндерде Горно-Алтайск каланыҥ типографиязында кепке базылып чыкты.
13 ноября 2020
Тадынаш ла оныҥ калдыктары
Кире сӧстиҥ ордына Тадынаш Кӧп-кӧп јылдар мынаҥ озо алтай улустыҥ ӧбӧкӧлӧри Ом-Турада (Омск), Том-Турада (Томск), Аба-Турада (Новокузнецк), Јаш-Турада (Бийск) јуртагылап турар тушта, ӧлӱк сӧӧктӱ Тадынаш деп кижиниҥ ӧбӧкӧлӧри Аба-Туразы деп јерде јуртаптыр.
10 ноября 2020
«Адын адаза — куды сӱӱнер»
Бистиҥ карган энебис јаскыда јелечи деген кушкаш келерин сӱрекей сакыйтан. Быјыл кӱӱк айдыҥ бажында айлыбыстыҥ эжигине ӱч јелечи келип, бу ла јаныста јорголоп јӱгӱргенин кӧрӱп, «Јелечи – белгелӱ, солун табыш экелер куш» – деп, јаан энебистиҥ айдып туратанын эске алганыс.
10 ноября 2020
Кумак јаакту тӧстӧктӧр јакалай чӧйилген јуртыбыс…
Туулу Алтайда кажы ла јуртта бойыныҥ аҥылу тӱӱкизи. Бистиҥ Оҥдой аймагыста Ийин јурт Туулу Алтайдыҥ чике ле тал-ортозы, киндиги болор. Байла, оныҥ да учун Алтайдыҥ эҥ јаан эки суузыныҥ — Эре-Чуйдыҥ ла Эне-Кадынныҥ бириккен јери база мында. Кадын ичи кайыр-каскак та болзо, сӧслӧ айдып болбос сӱрекей јараш јер. Мында јуртаган эл-јон кылык-јаҥыла јымжак, бой-бойына болужар,
3 ноября 2020
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина
